Espektro elektromagnetiko: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
2. lerroa:
'''Espektro elektromagnetikoa''' ezagutzen ditugun [[Erradiazio elektromagnetiko|uhin elektromagnetiko]] guztien multzoa da. Hauek beren [[Uhin-luzera|uhin-luzeraren]] (<math>\lambda</math>) edo [[Maiztasun|maiztasunaren]] (''f'') arabera ordenaturik agertzen dira. Uhin elektromagnetiko guztiak izaera berekoak badira ere, uhin-luzera eta maiztasun jakin bateko uhin talde bakoitzak bere eraketa eta aplikazio praktiko espezifikoak ditu.
 
'''ArgiakArgia'''k, aztertzen dugun moduaren arabera, partikula ([[Fotoi|fotoia]]) edo uhin izaera izan dezake. Propietate berezi honi [[uhin-partikula dualtasuna]] deritzo. Dualtasunaren teoria [[Isaac Newton]] eta [[Christiaan Huygens|Christiaan Huygensek]] proposatu zuten XVII.mendean. Uhinaren teoriaren kasuan, argia uhin elektromagnetikoa bezala definitzen da, non elkarrekiko perpendikularrak diren eremu magnetiko eta eremo elektrikoz osatuta dagoen. Hauek dira uhin baten ezaugarriak:
[[Fitxategi:Uhin elektrimagnetikoa .jpg|alt=Uhin elektromagnetikoa.|thumb|354x354px|Uhin elektromagnetikoa.]]
* '''Anplitudea (A):''' Oszilazio baten bi muturren arteko distatzia.
* '''Periodoa (T):''' Oszilazio edo ziklo baten iraupena.
* '''Frecuencia (f):''' Oszilazio edo ziklo kopurua denbora unitateko. (Periodoaren alderantzizkoa).
* '''Uhin luzera (λ):''' Oszilazioaren bi gailurren arteko distantzia. Zenbat eta txikiagoa, oduan eta energia handiagoa.
* '''Hedpen-abiadura (c):''' Denbora unitateko uhinak egiten duen distatzia.
 
Uhinaren periodoa, frekuentzia, uhin luzera eta hedapen abiadura elkarrekin erlazionatuta daude. Adierazpen honek erlazio guztiak biltzen ditu:<math display="block">c=\lambda\cdot\upsilon=\lambda/T</math>
 
== Espektro elektromagnetikoa ==
Espektro elektromagnetikoa hainbat zatitan bereizten da uhinaren energiaren arabera. Energia txikienetik handienera honela sailkatzen dira: [[Gamma izpi|gamma izpiak]], [[X izpi|X-izpiak]], [[Ultramore|Ultramorea]], [[Argi ikuskor|ikuskorra]], [[Infragorri|infragorria]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]] eta [[Irrati-uhin|irrati frekuentziak]]. Zenbat eta energia handiagoko uhina izan, orduan eta frekuentzia handiagoa edukiko du eta, ondorioz, uhin-luzera txikiagoa. Uhin mota bakoitzak materiarekiko interakzio ezberdinak ditu. Hori dela eta, aplikazio praktiko ezberdinak dituzte.
 
111 ⟶ 120 lerroa:
* http://www.lucescei.com/estudios-y-eficiencia/extractos-libro-blanco-de-iluminacion/radiacion-visible-luz/
* Walter Greiner (2001), [http://books.google.com/books?id=7qCMUfwoQcAC&pg=PA29&dq=wave-particle+all-particles&as_brr=3&sig=2uPutqrcV_8vPVJwJnw3jstZj-o#PPA30,M1 ''Quantum Mechanics: An Introduction''], Springer, [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Berezi%3ABookSources/3540674586|3540674586]].
* http://alaitznatura.wikispaces.com/Argia+eta+Soinua
 
{{commonskat}}