Izotz gaineko abiadura-patinaje: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
A
No edit summary
50. lerroa:
[[Fitxategi:ISU Logo.jpg|thumb|ISU logoa]]
XIX. mendean hasi ziren antolatutako abiadura-patinajearen lehenengo lasterketak. 1884an, Norvegiako ''Axel Paulsen'' Munduko Abiadura patinajeko amateur txapeldun bezala goraipatu zen, hainbat lasterketa irabazi ondoren AEB-etan. Bost urte geroago, [[Amsterdam]]-en ospatu zen Munduko I. txapelketa, [[Errusia]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[Britainia Handia|Britania Handi]]<nowiki/>ko eta [[Herbehereetako Erresuma|Herbehereta]]<nowiki/>ko lastekariekin. ''Internationale Eislauf Vereinigung'', edo ''[[Nazioarteko Irristaketa Batasuna|International Skating Union]]'', 15 naziotako pertsonak sortu zuten ''[[Scheveningen]]''-en 1892an, neguko kiroletako lehen federazio internazionala bilakatuz. Ordurarte txapelketak herbeeretako federazio edo asoziazio batek antolatzen zituen esklusiboki. Bertan hasi ziren, distantzia et neurri ezberdinetako lasterketa eta pistak estandarizatzen, honela pista motzeko eta luzeko neurri desberdineko lasterketak desberdinduz. Garai hartan txapelketak [[amateur]]<nowiki/>rak ziren esklusiboki, eta profesionalek ezin zuten parte hartu; egoera horrek arazoak sortzen zituen. Honen adibide dugu 1904ean Peter Sinnerud-ek irabazi zuen munduko txapelketaren deskalifikazioa, profesionalismoa auziperatuz. Munduko eta distantzia ezberdinetako munduko errekorrak 1891an hasi ziren neurtzen, honek ekarri zuen, denbora gutxian munduko errekorraren apurketa azkar eta handia, nahiz eta 1894tik aurrera jada ikusten dugu hurrengo errekorrak hobetzea gero eta gehiago kostatu izan dela, adibidez, 5000 metroko ''Jaap Eden''-en errekorra, 1894ean Europako ''Hamar'' txapelketan lortu zuena, 17 urtez egon zen apurtu gabe.
 
[[Fitxategi:Elfstedentocht finish (1985).jpg|thumb|Elfstedentocht amaiera 1985ean]]
 
=== Elfstedentocht txapelketa ===
59. lerroa:
 
=== Aurrerapauso teknikoak ===
Pista artifizialak, 1960ko Neguko Olinpiar Jokoetan erabili ziren lehenengoz, eta 1960-anurte ereberean izan zen lehen emakumezkoen abiadura patinajeko txapelketa ofiziala. Ondoren, trajejantzi aerodinamikoen arazoa etorri zen, eta hauhauek arautzeko prozesua,. pistaPista luzeko eta laburreko distantzietakodistantzietarako trajejantzi bera arautuzarautu zen, laburrekoak ordea burukoa ere erabili dezaketelarikzezaketelarik, zeren jauziak oso arruntak dirabaitira distantzia hauetan. Ondorengo aurrerapena, malgukidun zapatillak izan ziren,. hauekHauek 1971-an1971an iritsi ziren eta munduko rekorderrekor denak hobetzeko arrazoi nagusia izan dira, abiadurabataz mediabesteko abiadura 45km/h-tik 52km/h-ra igoz 1500m-takoko distantzian,. bainaBeste antzeradistantzietako bestelasterketetan distantziakoantzerakoa lasterketetangertatu da abiaduraren igoerarekin.
 
=== Profesionalismoa ===