Elkarrekintza nuklear ahul: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
4. lerroa:
 
|alt=|400x400px]]
[[Elkarrekintza nuklear ahula]], '''indar ahula''' edo [[Elkarrekintza nuklear ahula|indar nuklear ahula]] deritzona, partikula subatomikoen arteko elkarrekintza-mekanismoa da. "Ahul" deritzoguderitzo haren indarra [[elkarrekintza nuklear bortitza]] baino <math>10^{13}</math> aldiz txikiagoa delako. Indar honenahularen efekturik ezagunenak [[Beta desintegrazio|beta desintegrazioa]] eta '''erradioaktibitatea''' dira. Azken horrek garrantzi handia du [[Fisio nuklear|fisio nuklearrean.]] Indar nuklear ahulak eremu oso txikietan hartzeneragiten du parte, distantzia subatomikoetan hain zuzen ere. Bestalde, naturan ageri diren oinarrizko interakzioetako bat da, [[Elektromagnetismoa|elektromagnetismo]], '''indar bortitz''' eta [[Grabitazioa|grabitazioarekin]] batera.
 
[[Partikulen fisika|Partikulen Fisikako]] [[Eredu Estandarra|Eredu Estandarrean]], elkarrekintza ahula W eta Z bosoien partekatzearen ondorioa dela esaten da, eta Heisenberg-en ziurgabetasun-printzipioari jarraituz oso bizitza laburrekoak.
 
== EzagutzaOinarrizko kontzeptuak ==
Interakzio elektromagnetiko, ahul eta bortitzen ulermenerako [[Partikulen fisika|Partikulen Fisikako]] [[Eredu Estandarra]] interakzio elektromagnetiko, ahul eta bortitzak ulertzeko baliagarria da. Interakzio deritzo bi partikula, fermioiak normalean, [[Bosoi|bosoiak]] eratuz spin zenbakiak elkarraldatzenelkarraldatzeko duteneanprozesuari. Elkarrekintza hauetanhorietan parte hartzen duten [[Fermioi|fermioiak]] oinarrizkoak (adib. [[Elektroi|elektroiak]] edo [[Quark|quarkak]]) zein komposatuakkonposatuak (adib. [[Protoi|protoiak]] edo [[Neutroi|neutroiak]]) izan daitezke.
 
Bestalde, fermioien arteko elkarrekintzetan parte hartzen duten indar-eramaleak [[W eta Z bosoi|<math>W^{+}, W^{-} </math> eta <math>Z</math> bosoiak]] dira. BosoiBosoien hauen masakmasa protoi edota neutroi batenak baino askoz handiagoakhandiagoa dirada, zentzuzkoa dena indar ahularen eremu laburrarekin alderatuzalderatuta.
 
== Historia ==