Lankide:Amaia Agirrezabalaga/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
55. lerroa:
A puntuak, [[Edgeworth David|Edgeworth]] kaxa baten ertza definitzen du, non kontsumoaren diagrama barneratzen duen. Honek, X eta Y produktuen konbinaketa irudikatzen du eta bi kontsumitzaileek kontsumitu ditzakete. Beraien lehentasunak, kaxaren barneko indiferentzia kurbekin daude ordezkatuta. B puntuan, ordezkapen tasa marjinala (MRT) 2ren berdina da, eta C puntuan, 3ren berdina. Ekoizpenarekin orekan B kontsumoa dago bakarrik (MRS = MRT). BCA kurbak gizabanakoen kontsumoan efizientzia puntuen ''locus''-ak definitzen ditu (MRS1 = MRTS2). Kurba horretan mugitzen garen heinean, gizabanako bakoitzak aukeratu eta kontsumizen dituen X eta Y ondasunak aldatzen dira. Puntu bakoitzari lotutako utilitate datuak, utilitate funtzioak sortzeko erabiliak izan daitezke (goian, hurbilketa), horrela erlazio optimoak ebatzi daitezkelarik.
== Aintzat hartu
Hainbat kontsumitzaile, ekoiztutako ondasunen saski eta konponketa edo ekoizpen prozesura ekarritako faktoreen nahasketa utilitate daude eta Paretoren efizientziaren arabera, denak bateragarriak dira. Teorian ekoizpen kurbako aukerak bezain besteko puntu "optimoak" daude. Emaitza optimo horiek kontsumo eta ekoizpenaren arteko infinitu oreka puntu inplikatzen dituzte.
Ondorioz, Paretoren efizientzia ongizate sozialerako beharrezko baldintza (baina ez nahikoa) dela argudiatu da. Paretoren puntu optimo bakoitzak ekonomiako sarrera ezberdinen banaketa, ... suposatzen du. Nola determinatu dezakegu hortaz banaketa horietako bat besteak baino desiragarriagoa den? "ongizate sozialeko funtzio" bat zehazten dugunean, esplizituki edo inplizituki, hau da erabakitzen duguna. Funtzio horrek gizarteko utilitate unipertsonalaren inguruko balioak biltzen ditu. Beste hitz batzutan, gizarte bat osatzen duten indibiduoen garrantzi erlatiboa zehazteko modu matematikoa da.
Funtzio utilitario bat (Bentham-en ongizate funtzioa bezala deitua baita ere) indibiduo bakoitzaren utilitatea gehitzen du gizartearen utilitatea lortzeko. Ikuspegi honetatik begiratuta, indibiduo bakoitza berdina da, bakoitzaren hasierako utilitate mailari garrantzirik eman gabe.
Beste muturrean "maximo-minimo" edo "Rawlsen funtzioak" bezalako hurbilketak daude. Rawlsen iritziaren arabera, ongizatea gutxien daukatenen utlitatea maximizatzerakoan maximizatzen da. Gutxien daukatenen egoera hobetu ezean inongo aktibitate ekonomikok ez du ongizate soziala haziko.
Eremu honetako ekonomilari gehienak ongizatea bi ikuspegi hauen bitarteko zerbait dela zehazten dute.
Espazio grafiko batean lantzeko helburuarekin, ongizate sozialaren funtzioa normalean indiferentzia soziala bezalako kurba batera lekualdatzen da, bertan beste funtzio ekonomikoekin elkar eragiteko. "Kurba utilitaria" bat lineala (zuzena) da eta eskubirantz jaitsi edo beherazten da. Horrela, indibiduo baten utilitatea handitzen doan heinean beste batena jaisten doala erakusten du, izan ere, "utilitate sozial" kantitate bakarra dago banatu edo konpartitu behar dena gizarte batean. Max eta min kurbak jatorri bereko bi zuzen bezala agertzen dira, 90 graduko angelu bat osatuz. Honek, utilitate eta irabazi soziala osagarriak direla erakusten duː ez du garrantzirik indibiduo baten utilitatea zenbatean handitzen den, bestearena handitu ezean, ez da gizartean hazkunde totalik egongo. Erdibideko kurbak lehenengoarekin dute antzekotasun handiena, orokorrean, zuzenak izan beharrean kurbak izaten baitira. Batzuk bitarteko hurbilketa bat bezala ikusten dute.
Ongizate sozialaren kurba osagarri bat eraiki daitekeː ekonomia bateko indibiduotan banatutako ondasun eta zerbitzuen balio monetarioa neurtuz, horrela "kontsumitzailearen irabaziak" kalkulatu daitezke eta irabazi hori ondasun eta zerbitzu gehigarriak eskuratzeko erabiltzen dela erabakiz.
== Zazpi ekuazioko eredu sinple bat ==
|