[[Fitxategi:Staunton chess set.jpg|thumb|300px|Xake jokoa, irudiak bere hasierako kokalekuan.]]
'''Xakea''' bi jokalarientzakojokalarirentzako mahai-jokoa edo [[kirol]]a da<ref>[http://www.csd.gob.es/csd/asociaciones-eu/01kirol-federazioak-eta-kluben-taldeak/federaciones-espanolas/view?set_language=es&cl=es Espainiako Xake Federazioa, esaterako, Espainiako Kirol Federazioen artean dago ofizialki]</ref>. Jokalari batek besteari "Xake Mate" egin behar dio erregea inguratuz bere piezekin. Bi talde daude, zuriak eta beltzak. Taula 64 laukitan antolatuta dago —8 x 8 laukitxo—, kolore beltzak eta zuriak tartekatuta. Jokalari bakoitzak 8 peoi, 2 gaztelu edo dorre, 2 zaldun edo zaldi, 2 alfil, eta dama (edo erregina) eta errege bana dauzka.
Peoiak 2. ilaran kokatzen dira ezker eskuin; 1. ilaran honela kokatzen dira ezkerretik hasita: gaztelua edo dorrea, zalduna edo zaldia, alfila, (dama edo erregea), (erregea edo dama), alfila, zalduna eta gaztelua.
