|
'''Sistema''', aztertu nahi den [[Unibertsoa|Unibertsoaren]] zatia bezala definitzen da. Objektu bakar bat bezain sinplea izan daiteke, edo [[Petrolioaren eratorri|instalazio petrokimiko]] oso bat bezain konplexua. Barruan duen materiaren osaketa aldaezina izan daiteke, edo aldakorra [[erreakzio kimiko]] eta nuklearrengatik. Itxura, bolumena eta posizioa ere ez dute zertan berdinak izan denbora igaro ahala. Sistemarena ez den gauza orori ingurua deitzen zaio, eta inguruak eta sistemak osatzen duten multzoari unibertsoa. Sistema eta ingurua bereizten dituen gainazalari muga deritzo, bai benetakoa ala itxurazkoa izan. Muga honen bitartez sistemak inguruarekin elkarreragiten du. Sistemak hainbat erakoak izan daitezke<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The formation of the solar system|url=http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html|aldizkaria=atropos.as.arizona.edu|sartze-data=2018-02-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Podolak|izenburua=Post Voyager comparisons of the interiors of Uranus and Neptune|orrialdeak=1737–1740|hizkuntza=en|abizena2=Reynolds|abizena3=Young|izena2=R. T.|izena3=R.|data=1990-09-01|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/GL017i010p01737/abstract|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=10|zenbakia=17|issn=1944-8007|doi=10.1029/gl017i010p01737|sartze-data=2018-02-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Giancoli, Douglas|abizena=C.|izenburua=Fisica : principios con aplicaciones|argitaletxea=Pearson educación|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/991736702|edizioa=6 ed|isbn=9702606950|pmc=991736702}}</ref>.
Arte Ederren fakultatean nago oraintxe.
* [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3AGraph%0APREFIX%20gas%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.bigdata.com%2Frdf%2Fgas%23%3E%0A%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FlinkTo%20%3Fimage%20%7B%0A%20%20SERVICE%20gas%3Aservice%20%7B%0A%20%20%20%20gas%3Aprogram%20gas%3AgasClass%20%22com.bigdata.rdf.graph.analytics.SSSP%22%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3Ain%20wd%3AQ33645100%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3AtraversalDirection%20%22Undirected%22%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3Aout%20%3Fitem%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3Aout1%20%3Fdepth%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3AmaxIterations%202%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20gas%3AlinkType%20wdt%3AP161%20.%0A%20%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP161%20%3FlinkTo%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7Bbd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP18%20%3Fimage%20%7D%0A%7D Eneko Sagardoyrekin filmeren bat egiten duten aktoreak]
* [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3ATimeline%0ASELECT%20%3Ffilm%20%3FfilmLabel%20%3Festreinaldi_data%20%3Firudia%20WHERE%20%7B%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20%3Ffilm%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11424.%0A%20%20%3Ffilm%20wdt%3AP57%20wd%3AQ365616.%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Ffilm%20wdt%3AP577%20%3Festreinaldi_data.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Ffilm%20wdt%3AP18%20%3Firudia.%20%7D%0A%7D%0ALIMIT%20100 Julio Medemen filmen denbora-lerroa]
* [https://tools.wmflabs.org/massviews/?platform=all-access&agent=user&source=pagepile&target=13226&range=last-year&sort=views&direction=1&view=list Euskal Herriko filmak ikustaldiak]
* [https://query.wikidata.org/#%23Sample%20query%20to%20start%20a%20list%20of%20values%20for%20property%20P3785%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fvalue%20%3FvalueLabel%20%3Fargitaratze_data%20%3Firudia%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP3785%20%3Fvalue.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fargitaratze_data.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP18%20%3Firudia.%20%7D%0A%7D Danimarkako Film artxiboko denbora-lerroa]
* [https://query.wikidata.org/#%23Number%20of%20films%20by%20year%20and%20genre%0A%23defaultView%3AScatterChart%0ASELECT%20%20%20%3Fyear%20%20(COUNT(%3F_genre)%20AS%20%3Fcount%20)%20(SAMPLE(%3F_genreLabel)%20AS%20%3Flabel%20)%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11424.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3F_publication_date.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP136%20%3F_genre.%0A%20%20%3F_genre%20rdfs%3Alabel%20%3F_genreLabel.%0A%20%20BIND(str(YEAR(%3F_publication_date))%20AS%20%3Fyear)%0A%20%20FILTER((LANG(%3F_genreLabel))%20%3D%20%22en%22)%0A%20%0A%20FILTER%20(%3F_publication_date%20%3E%3D%20%221900-00-00T00%3A00%3A00Z%22%5E%5Exsd%3AdateTime)%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3F_genreLabel%20%3Fyear%0AHAVING%20(%3Fcount%20%3E%2030) Historiako film "guztiak" generoaren arabera]
* [https://query.wikidata.org/#%23Sample%20query%20to%20start%20a%20list%20of%20values%20for%20property%20P3785%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fargitaratze_data%20%3FgeneroaLabel%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP3785%20%3Fvalue.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fargitaratze_data.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP57%20%3Fzuzendaria.%0A%20%20%3Fzuzendaria%20wdt%3AP21%20%3Fgeneroa.%0A%7D Danimarkako Film artxiboko filmak zuzendariaren generoaren eta urtearen arabera]
== Sistema motak ==
<graph>
{
=== Sistema itxiak ===
"width": 1,
materiak ezin dezake muga zeharkatu.
"height": 1,
"padding": "auto",
=== Sistema irekiak ===
"data": [
materiak muga iragan dezake.
{
"name": "source",
=== Sistema isolatuak ===
"url": "wikidatasparql://query.wikidata.org/?query=%23Sample%20query%20to%20start%20a%20list%20of%20values%20for%20property%20P3785%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fvalue%20%3FvalueLabel%20%3Fargitaratze_data%20%3Firudia%20%3FgeneroaLabel%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP3785%20%3Fvalue.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fargitaratze_data.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP57%20%3Fzuzendaria.%0A%20%20%3Fzuzendaria%20wdt%3AP21%20%3Fgeneroa.%0A%7D",
inguruarekin elkarreraginik ez dutenak. Ez energiak ezta materiak ezin dezakete muga zeharkatu, ondorioz sistema itxiak izan behar dute.
"format": {"type": "json","parse": {"argitaratze_data": "date"}},
"transform": [
== Erreferentziak ==
{
<references />
"type": "filter",
"test": "datum[\"argitaratze_data\"] !== null && !isNaN(datum[\"argitaratze_data\"])"
},
{
"type": "formula",
"field": "year_argitaratze_data",
"expr": "datetime(year(datum[\"argitaratze_data\"]), 0, 1, 0, 0, 0, 0)"
}
]
},
{
"name": "summary",
"source": "source",
"transform": [
{
"type": "aggregate",
"groupby": ["generoaLabel","year_argitaratze_data"],
"summarize": {"*": ["count"]}
}
]
},
{
"name": "layout",
"source": "summary",
"transform": [
{
"type": "aggregate",
"summarize": [
{"field": "year_argitaratze_data","ops": ["distinct"]},
{"field": "generoaLabel","ops": ["distinct"]}
]
},
{
"type": "formula",
"field": "child_width",
"expr": "(datum[\"distinct_generoaLabel\"] + 1) * 21"
},
{
"type": "formula",
"field": "width",
"expr": "(datum[\"child_width\"] + 16) * datum[\"distinct_year_argitaratze_data\"]"
},
{"type": "formula","field": "child_height","expr": "400"},
{
"type": "formula",
"field": "height",
"expr": "datum[\"child_height\"] + 16"
}
]
}
],
"marks": [
{
"name": "root",
"type": "group",
"from": {"data": "layout"},
"properties": {"update": {"width": {"field": "width"},"height": {"field": "height"}}},
"marks": [
{
"name": "x-axes",
"type": "group",
"from": {
"data": "summary",
"transform": [
{
"type": "aggregate",
"groupby": ["year_argitaratze_data"],
"summarize": {"*": ["count"]}
}
]
},
"properties": {
"update": {
"width": {"field": {"parent": "child_width"}},
"height": {"field": {"group": "height"}},
"x": {"scale": "column","field": "year_argitaratze_data","offset": 8}
}
},
"axes": [
{
"type": "x",
"scale": "x",
"grid": false,
"ticks": 5,
"title": "generoaLabel",
"properties": {
"labels": {
"text": {"template": "{{ datum[\"data\"] | truncate:25 }}"},
"angle": {"value": 270},
"align": {"value": "right"},
"baseline": {"value": "middle"}
}
}
}
]
},
{
"name": "y-axes",
"type": "group",
"properties": {
"update": {
"width": {"field": {"group": "width"}},
"height": {"field": {"parent": "child_height"}},
"y": {"value": 8}
}
},
"axes": [
{
"type": "y",
"scale": "y",
"format": "s",
"grid": false,
"title": "COUNT"
}
]
},
{
"name": "cell",
"type": "group",
"from": {
"data": "summary",
"transform": [{"type": "facet","groupby": ["year_argitaratze_data"]}]
},
"properties": {
"update": {
"x": {"scale": "column","field": "year_argitaratze_data","offset": 8},
"y": {"value": 8},
"width": {"field": {"parent": "child_width"}},
"height": {"field": {"parent": "child_height"}},
"stroke": {"value": "#ccc"},
"strokeWidth": {"value": 1}
}
},
"marks": [
{
"name": "child_marks",
"type": "rect",
"properties": {
"update": {
"xc": {"scale": "x","field": "generoaLabel"},
"width": {"value": 20},
"y": {"scale": "y","field": "count"},
"y2": {"scale": "y","value": 0},
"fill": {"value": "#4682b4"}
}
}
}
],
"axes": [
{
"type": "y",
"scale": "y",
"grid": true,
"tickSize": 0,
"properties": {
"labels": {"text": {"value": ""}},
"axis": {"stroke": {"value": "transparent"}}
},
"layer": "back"
}
]
}
],
"scales": [
{
"name": "column",
"type": "ordinal",
"domain": {
"data": "summary",
"field": "year_argitaratze_data",
"sort": {"field": "year_argitaratze_data","op": "min"}
},
"range": "width",
"round": true
},
{
"name": "x",
"type": "ordinal",
"domain": {"data": "summary","field": "generoaLabel","sort": true},
"bandSize": 21,
"round": true,
"padding": 1,
"points": true
},
{
"name": "y",
"type": "linear",
"domain": {"data": "summary","field": "count"},
"rangeMin": 400,
"rangeMax": 0,
"round": true,
"nice": true,
"zero": true
}
],
"axes": [
{
"type": "x",
"scale": "column",
"orient": "top",
"tickSize": 0,
"title": "YEAR(argitaratze_data)",
"properties": {
"axis": {"strokeWidth": {"value": 0}},
"labels": {"text": {"template": "{{datum[\"data\"] | time:'%Y'}}"}}
}
}
]
}
]
}
</graph>
|
