Heisenbergen ziurgabetasunaren printzipioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
info aldatu
info gehitu
22. lerroa:
 
Mekanika kuantikoan partikulek ez dute traiektoria bat definitzen. Ez baita posible partikula baten mugimendua deskribatzen duten magnitude fisiko guztien balioa zehaztasun osoz ezagutzea, horrela, partikula aurkitzeko dugun probabilitate dentsitatea ezagutu dezakegu soilik.
== Enuntziatu matematikoa ==
Demagun bi operadore ditugula: <math>\hat{A}</math> eta <math>\hat{B}</math>.
 
Bi operadore hauentzako kommutadorea horrela definitzen da:
== Enuntziatu matematikoa ==
 
Printzipio honek dioenez, muga bat dago aldi berean [[partikula (argipena)|partikula]] baten posizioa eta higidura-kantitatea determinatzeko, magnitude horien doitasunari dagokionez. Printzipioak honako hau dio:
:<math>[\Delta x hat{A},\Delta p hat{B}]=\ge hat{A}\frachat{B}-\hbarhat{B}\hat{2A} </math>
 
non
Kommutadore horren balioa zero bada esaten da bi operadore horiek kommutatzen dutela. Ez bada zero ez dute kommutatzen.
:<math>\Delta</math> desbidazio estandarra edo neurketa baten ziurgabetasuna ,
 
:'''x''' eta '''p''' partikula baten posizioa eta [[momentu lineal]]a direlarik hurrenez hurren, eta
Heisenberg-en printzipioak dio bi operadore ez kommutagarrirentzat badagoela beraien ziurgabetasunen biderkaduraren beheko limite bat.
:''<math>\hbar</math>'' Planck-en konstante laburtua (Plancken konstantea 2<math>\pi</math>gatik zatitua) diren.
 
<math>\sigma_{A}^{}\sigma_{B}^{} \geq \left| \frac{1}{2i}\langle[\hat{A},\hat{B}]\rangle \right| = \frac{1}{2}\left|\langle[\hat{A},\hat{B}]\rangle \right|</math>
 
Ziurgabetasunak, <math>\Delta A</math> edo <math>\sigma_A</math>, batazbesteko balioarekiko desbideratzea neurtzen du.
 
<math>(\Delta A)^2= \sigma_A^2=<(\hat{A}-<A>)^2>=<A^2>-<A>^2</math>
 
Demagun bi operadore ez-kommutagarri ditugula. Heisenberg-en adierazpenak dioen moduan, operadoreen kommutadorearen balio absolutuaren erdia izango da bi operadoreen ziurgabetasunen biderkaduraren beheko muga.
 
Ondorioz, operadore batekiko ziurgabetasuna 0 baldin bada; hau da, ziurtasun osoz defini badezakegu bere balioa, bigarren operadorearekiko ziurgabetasunak ezin du zero izan. Horrela balitz, bi ziurgabetasunen arteko biderkadura zero litzateke eta ez litzateke adierazpena beteko.
 
Hori dela eta, ondorioztatzen da bi osagaien operadoreek ez badute kommutatzen ezingo ditugula bi osagai horien balioak aldi berean zehaztu ziurtasun osoz.
 
Operadoreetako baten ziurgabetasuna 0 bada beste operadorearen ziurgabetasunak infinito izan beharko du.
:
 
== Oinarrizko mailen energiaren estimazioa ==