Ameriketako Estatu Batuak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
167. lerroa:
=== Banaketa administratiboa ===
{{sakontzeko|Ameriketako Estatu Batuen banaketa administratiboa|Ameriketako Estatu Batuetako itsasoz haraindiko uharteak|Ameriketako Estatu Batuetako estatu}}
Ameriketako Estatu Batuak 50 estatuz eta ''barruti federal'' batez ([[Washington|Columbiako Barrutia]]) osatuta daude. 48 estatuk (denak, [[Alaska]] eta [[Hawaii]] izan ezik), kontinenteko estatuak edo ''lower 48'' izenekoek [[Ipar Amerika]]ko erdialdea hartzen duten. Alaska [[Kanada]]k banantzen du beste estatuetatik. [[Hawaii]], berrogeita hamargarrena, [[Ozeano Barea]]n dagoen uhartedia da.:
 
Ondorengo mapan agertzen diren lurraldeez gain, beste batzuek ere osatzen dituzte AEBak, batez ere Ozeano Bareko eta [[Karibe (eskualdea)|Karibeko]] hainbat [[uharte]] eta [[ameriketako Estatu Batuetako itsasoz haraindiko uharteak|atoloiek]]. [[1898]]tik, armadak [[Guantanamoko Badia Basea|Guantanamoko]] badian ([[Kuba]]) itsas base garrantzitsua du. Menpeko lurralde horietako biztanleek beste estatubatuar herritarren eskubide berdinak dituzte, baina ez dute zerga federalik ordaintzen, ez eta herrialdeko presidentea hautatzeko hauteskundeetan parte hartzen ere.<ref>Raskin, James B. (2003). ''Overruling Democracy: The Supreme Court Vs. the American People''. London and New York: Routledge, pp. 36–38. ISBN 0-415-93439-7.</ref>
{{AEB estatu mapa}}
 
{|
184 ⟶ 181 lerroa:
* [[Georgia (AEB)|Georgia]]
* [[Hawaii]]
 
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Hego Carolina]]
* [[Hego Dakota]]
* [[Idaho]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Illinois]]
* [[Indiana]]
195 ⟶ 193 lerroa:
* [[Kalifornia]]
* [[Kansas]]
 
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Kentucky]]
* [[Louisiana]]
201. lerroa:
* [[Massachusetts]]
* [[Mendebaldeko Virginia]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Mexiko Berria]]
* [[Michigan]]
* [[Minnesota]]
* [[Mississippi]]
 
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Missouri]]
* [[Montana]]
215 ⟶ 216 lerroa:
* [[Ohio]]
* [[Oklahoma]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Oregon]]
 
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Pennsylvania]]
* [[Rhode Island]]
227 ⟶ 229 lerroa:
* [[Wisconsin]]
* [[Wyoming]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
Bestelako lurraldeak:
* [[Samoa Estatubatuarra|Amerikar Samoa]]
* [[Guam]]
* [[Puerto Rico]]
* [[Ipar Marianak|Iparraldeko Mariana Uharteak]]
* [[Birjina uharte amerikarrak]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
Uhartedi txikiak:
* [[Bajo Nuevo]]
* [[Baker Uhartea]]
* [[Howland Uhartea]]
* [[Jarvis Uhartea]]
* [[Johnston Atoloia]]
* [[Kingman Uharria]]
* [[Midway|Midway Atoloia]]
* [[Navassa uhartea|Navassa Uhartea]]
* [[Palmyra Atoloia]]
* [[Serranilla]]
* [[Wake|Wake Uhartea]]
|}
 
48 estatuk (denak, [[Alaska]] eta [[Hawaii]] izan ezik), kontinenteko estatuak edo ''lower 48'' izenekoek [[Ipar Amerika]]ko erdialdea hartzen dute. Alaska [[Kanada]]k banantzen du beste estatuetatik. [[Hawaii]], berrogeita hamargarrena, [[Ozeano Barea]]n kokatutako uhartedia da.
Ameriketako Estatu Batuetako gobernuko [[Ameriketako Estatu Batuetako Zentsu Bulegoa|Errolda Bulegoak]] lau eskualdetan eta 9 azpieskualdetan banaturik du herrialdea, errolda eta beste zenbait biztanleria datuetarako:
<br><br>
{{AEB estatu mapa}}
 
 
Estatu Batuen mendeko eskualdeak dira [[Baker uhartea]], [[Birjina Uharte Estatubatuarrak]], [[Guam]], [[Howland uhartea]], [[Ipar Marianak]], [[Jarvis uhartea]], [[Johnston atoloia]], [[Kingman uharria]], [[Midway]], [[Navassa uhartea]], [[Palmyra atoloia]], [[Puerto Rico]], [[Samoa Estatubatuarra]] eta [[Wake]]. Bertako biztanleek ez dute hauteskunde federaletan parte hartzen. [[1947]]ko uztailaren 18tik [[1994]]ko urriaren lehena arte, Estatu Batuek administratzen zuten Ozeano Bareko Uharteetako zainpeko lurraldea. Gaur egun, haien egoera aldatu da: 1986ko azaroaren 3az gero, [[Ipar Marianak]] ''commonwealth'' bat dira, Estatu Batuekin lotura politikoa dutenak; [[Palau]]k elkartze libreko itun bat izenpetu zuen Estatu Batuekin, 1994ko urriaren 1az gero eraginkorra; [[Mikronesiako Estatu Federatuak|Mikronesiako Estatu Federatuek]] elkartze libreko itun bat dute, 1986ko azaroaren 3az gero eraginkorra; eta [[Marshall Uharteak|Marshall Uharteetako Errepublikak]] elkartze libreko ituna izenpetu zuen, 1986ko urriaren 21az gero eraginkorra.
 
[[Fitxategi:US insular areas-B.png|thumb|center|600px|Estatu Batuen mendeko uharte eta uhartediak.]]
 
Ameriketako Estatu Batuetako gobernukoGobernuko [[Ameriketako Estatu Batuetako Zentsu Bulegoa|Errolda Bulegoak]] lau eskualdetan eta 9 azpieskualdetan banaturik du herrialdea, errolda eta beste zenbait biztanleria datuetarako:
* [[Ipar-ekialdeko Estatu Batuak|Ipar-ekialdea]]: [[Ingalaterra Berria]] eta [[Erdialde Atlantikoko Estatuak]].
* [[Mendebalde Ertaina|Mendebaldeko Erdialdea]]: [[Ipar-ekialde Erdialdeko Estatuak]] eta [[Ipar-mendebaldeko Erdialdeko Estatuak]].
* [[Hegoaldeko Estatu Batuak|Hegoaldea]]: [[Hegoaldeko Estatu Atlantikoak]], [[Hego-ekialde Erdialdeko Estatuak]] eta [[Hego-mendebalde Erdialdeko Estatuak]].
* [[Mendebaldeko Estatu Batuak|Mendebaldea]]: [[Mendialdeko Estatuak]] eta [[Pazifikoko Estatuak]].
 
=== Hauteskundeak ===