Funtzio (matematika): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia {{HezkuntzaPrograma}}
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma}}
[[Fitxategi:-bertsomate- Funtzioak.webm|thumb|<poem>
[[Fitxategi:Function illustration.svg|300px|thumb|Funtzio orokor honetan, ''X'' domeinuko elementuek ''Y'' helburuko multzoan balioak hartzen dituzte. Irudia ''Y'' multzoko {a,b} elementuek osatzen dute.]]
Funtzio bat da bi multzo hartu
 
eta erlazionatzea
lehen multzokoak bigarreneko
horiengana bidaltzea
baldintza bat da eta nahi nuke
gutunekin azaltzea
ez da posible gutun berbera
bi lekutan azaltzea
baina posible da zenbait gutun
leku berera heltzea.
</poem>]]
[[Matematika]]n, '''funtzio''' edo '''aplikazioa''' bi [[multzo]]ren elementuen arteko ''f'' erlazio bat da, '''X''' multzo bateko ''x'' elementu bakoitzari '''Y''' multzoko ''y'' elementu bakarra esleitzen diona. Adibidez, bizikleta batek egindako ''s'' ibilbidea (km) honela iragandako ''t'' denborarekin (ordutan) honela lotzen dela adieraz daiteke funtzio baten bitartez, abiadura 10km/h denean: ''s=10t'', horrela ''t=1,2,3'' balioak ordeztuz funtzioan 1, 2 eta 3 ordutara egindako bideak 10, 20 eta 30 km dira. Aurreko adibidean, funtzioa era ''analitikoan'' edo formulaz adierazi bada ere, funtzioa multzoen arteko edonolako erlazio batez irudika daiteke, ondoko irudian azaldu bezala, betiere ''x'' balio bakoitzari ''y'' balio bakarra badagokio. Funtzioaren kontzeptua funtsezkoa da matematikan, eta horri esker zientzian eta teknologian funtsezkoa den ''aldaketa'' kontzeptua garatu ahal izan da, [[deribatu]]en eta [[integral]] bitartez, besteak beste.