Zenbaki: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
22. lerroa:
{{sakontzeko|Zenbaki arrazional}}
[[Fitxategi:-bertsomate- zenbaki arrazionalak.webm|thumb|Ta elkarbanatzea / denez naturala / pizza bat zein pastel bat / zatitu bezala / osoen zatidura / da ARRAZIONALA</poem>]]
[[Zenbaki arrazional]] bat [[zatiki]] moduan espresa daitekeen edozein zenbaki da, [[zenbakitzaile]]a [[zenbaki oso]] bat baldin bada eta [[izendatzaile]]a zenbaki oso positibo bat. Izendatzaile negatiboak baimentzen dira, baina normalki ez dira erabiltzen, edozein zenbaki arrazional izendatzaile positibo bat duen zatiki baten berdina delako. Zatikiak bi zenbaki osorekin osatzen dira, zenbakitzailea eta izendatzailea, barra bat jarrita zatitzen euren erdia. Adibidez <math>\tfrac{m /over }{n}</math> zatikiak ''m'' zatitzen du ''n'' atal berdinetan. Bi zatiki egon daitezke zenbaki arrazional berdinari dagokionak, adibidez <math>\tfrac{1 /over }{2}</math> eta <math>\tfrac{2}{1 /over 4}</math> berdinak dira, hau da,
: <math>{1 \over 2} = {2 \over 4}.</math>
 
28. lerroa:
:<math>{a \over b} = {c \over d}</math> baldin eta bakarrik <math>{ a \times d} = {c \times b}.</math>
 
''m''ren [[balio absolutu]]a ''n''rena baino handiagoa bada (positiboak direla pentsatuz), orduan zatikiaren balio absolutua 1 baino handiago izango da. Zatikiak izna daitezke 1 baino handiago, txikiago edo berdin, eta izan daitezke positibo, negatibo edo 0. Zenbaki arrazional guztien multzoak zenbaki oso guztiak barnean hartzen ditu, edozein zenbaki oso idatzi daitekeelako izendatzailearen zatiki gisa. Adibidez, -7 idatzi daiteke <math>\tfrac{-7 \over }{1}</math> gisa. Zenbaki arrazionalen ikurra '''Q''' da (''quotient'' hitzetik), eta horrela ere idatzi daiteke: <math>\mathbb{Q}</math>.
 
=== Beste zenbaki batzuk ===