Sahara Espainiarra: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
argazkia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
26. lerroa:
}}
 
''<small>Artikulu hau espainiar koloniari buruzkoa da (1958-1976): beste leku hauetan [[Sahara|Sahara basamortuari]] buruzkoa, [[Mendebaldeko Sahara]] eskualdeari buruzkoa eta [[Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa|Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoari]]ri buruzkoa dituzu.</small>''
 
'''Sahara Espainiarra'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0168.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-03-30|izenburua= 168. araua: Afrika kolonialeko toponimia}}</ref>, ([[arabiera]]z: الصحراء الإسبانية ''al-Sahara' al-Isbaniyya''; [[gaztelania]]z: ''Sáhara Español'' edo ''Sahara Español'') [[Afrika]]ko [[espainia]]r [[Kolonia (geografia politikoa)|kolonia]] eta gero [[probintzia]] izan zen, [[1958]]an [[Mendebaldeko Espainiar Afrika]]ko [[Sakia-el-Hamra|Saguia el Hamra]] eta [[Río de Oro]] eskualdeek sortua. [[1976]]an, [[Maroko]]k [[Ibilaldi Berdea]] egin ondoren, Espainiak eskualdea utzi zuen, eta, une hartatik aurrera, [[Maroko]] (nazioarteko aldarrikapen gabe eskualdea okupatzen duena) eta Saharako Arabiar Errepublika Demokratikoa Mendebaldeko Sahara izeneko eskualdea kontrolatzeko lehian ari dira.
33. lerroa:
 
== Sorrera ==
[[1949]]<nowiki/>an, Mendebaldeko Espainiar Afrikan [[Bukraa]]-ko [[fosfato]] meategia aurkitu zen, eta honek lurraldearekiko interes ekonomikoa piztu zuen. [[1956]]<nowiki/>ean Marokok independentzia eskuratu zuen, eta [[Sidi Ifni|Sidi Ifniz]]z eta Mendebaldeko Saharaz jabetzeko asmoa erakutsi zuen. Horretarako, Saharako talde independentistak sustatu zituen eta Espainiarekin gatazka armatua izan zuen: [[Ifniko Gerra]], [[1957]]<nowiki/>tik [[1958]]<nowiki/>ra. Honen ondorioz, Marokok [[Juby lurmuturra|Juby Lurmuturra]] eskuratu zuen, eta Espainiak Sidi Ifni, Saguia el Hamra eta Rio de Oro mantendu zituen. Azken biak bat eginez sortu zen Sahara Espainiarra, eta Sidi Ifnirekin batera Espainiako probintzia izendatuak izan ziren; hau [[Nazio Batuen Erakundea|Nazio Batuen Erakundearen]]ren (NBE) presioa sahiesteko ahalegina izan zen, koloniak ez zirela argudiatzeko.<ref>{{Cite web|url=https://senderosdelahistoria.wordpress.com/2016/11/17/la-descolonizacion-del-sahara-espanol-1958-1975/|izenburua=La descolonización del Sahara Español, 1958-1976|sartze-data=2018-I-3|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=Martín García|izena=Marco Antonio|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
 
== Gobernadoreak ==
51. lerroa:
[[1970]]<nowiki/>ean, Espainiak propaganda kanpaina abiatua zuen Sahararen espainiartasuna aldarrikatzeko; ekainean, Basiriren erakundeak kolonizatzaileen kontrako manifestazioa deitu zuten [[Aaiun|El Aaiunen]]. Espainiaren errepresioa handia izan zen: lau pertsona hilda, hogei balaz zaurituak, eta Basiri bahitu, erahil eta desagerrarazi zuten. Honen ondorioz, saharar independentista askok bide baketsua utzi eta armak hartu zituzten, [[1973]]<nowiki/>an [[Fronte Polisarioa|Fronte Polisario]] osatuz.
 
Egoera honetan, Espainiak [[1974]]<nowiki/>ean autodeterminazio erreferenduma deitu zuen [[1975]] urterako. Baina hori gauzatu baino lehen, eta [[Francisco Franco|Franco]] diktadorea hilzorian zegoela aprobetxatuz, Marokok Ibilaldi Berdea egin zuen, Sahara Espainiarraren lurraldeak okupatuz. Egun gutxitara, Madrilen egindako akordio baten bitartez, Espainiak Sahara Maroko eta [[Mauritania|Mauritaniaren]]ren esku utzi zuen; sahararrek berriz Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa aldarrikatu zuten. Gatazkak gaur arte dirau.<ref>{{Cite news|url=https://www.elconfidencial.com/mundo/2017-03-19/espana-sentencia-ue-sahara-no-pertenece-a-marruecos_1351185/|abizena=Cembrero|izena=Ignacio|izenburua=España asume la sentencia que declara que el Sáhara no pertenece a Marruecos|data=2017-III-19|egunkaria=El Confidencial|formatoa=|hizkuntza=|sartze-data=2018-I-3}}</ref>
 
== Erreferentziak ==