Kanada: berrikuspenen arteko aldeak

'''Kanada'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ({{lang-en|Canada}}; {{lang-fr|Canada}}) [[Ipar Amerika|Ipar Ameriketako]] estatu federala da, britainiar [[Commonwealth]]eko kidea, luze-zabaleran munduko bigarrena. Iparraldean [[Ipar itsasoa]]rekin du muga, hegoaldean [[Estatu Batu]]ekin, ekialdean [[Ozeano Atlantikoa]]rekin, mendebaldean [[Ozeano Barea]]rekin, eta ipar-mendebaldean [[Alaska]]rekin. Kontinenteko lurraldea ez ezik, hainbat uharte hartzen ditu, besteak beste, [[Baffin (uhartea)|Baffin]], [[Victoria uhartea|Victoria]], [[Devon uhartea|Devon]], [[Ellesmere (uhartea)|Ellesmere]], [[Banks uhartea|Banks]], [[Axel Heiberg uhartea|Axel Heiberg]] eta [[Melville uhartea|Melville]]. 9.984.670 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 2016an 35,1 milioi biztanle zituen.<ref name="zenbatespen"></ref> Hiriburua [[Ottawa]] da, eta hiri nagusia [[Toronto]].

Mendi Harritsuek ur isuriaren banalerroa eratzen dute. MendebaleanMendebaldean sortzen eta Itsaso BareanBarera isurtzen dutendiren ibai gehienak laburrak eta ur emari lasterrekoak dira; [[Columbia (ibaia)|Columbia]] eta [[Fraser (ibaia)|Fraser]] dira nagusiak);. ekialdeanEkialdean sortzen direnak, berriz, IparOzeano Buruko ozeanoanArtikora eta [[Hudson badianbadia]]ra isurtzen dute ura, eta luzeak dira; ([[Mackenzie]] ibaia,da luzeena: 3.700 km)kilometro. Bestalde, garrantzi handia du [[San LorenzoLaurendi (ibaia)|San Laurendi ibaiak]] (1.300 kmkilometro luze); ontziz ibiltzeko egokia da, eta Atlantikoaren eta [[Aintzira Handiak|Aintzira Handien]] arteko garraiorako erabiltzen da. [[Churchill (ibaia)|Churchill]], [[Nelson (ibaia)|Nelson]], [[Severn (Kanadako ibaia)|Severn]] eta [[Albany (ibaia)|Albany]] ibaiek ere Hudson badian isurtzen dute uraahoa.

Aintzira asko eta handiak daude Kanadan. Glaziarrek sortutako aintziren artean, Oso,[[Hartzaren EsclavoAintzira Handia]], Athabasca[[Esklaboen Aintzira Handia]], [[Athabaska aintzira|Athabaska]] eta [[Winnipeg (aintzira)|Winnipeg]] dira nagusiak, elkarren artean ibaiez lotuak daudenak. [[Aintzira Handiak|Aintzira Handiek]] ([[Superior]], [[Huron (aintzira)|Huron]], [[Erie]] eta [[Ontario (aintzira)|Ontario]]) 2.400 km2kilometro koadroko eremua hartzen dituztedute, eta Kanadaren eta Estatu Batuen arteko muga dira. Ontario eta Eire aintziren artean dagodaude mundu osoan ezagunaezagunak dendiren [[Niagarako ur-jauziajauziak]]. Neguan ibai eta aintzira asko izoztu egiten dira, eta batzuetan Niagarako ur-jauziajauziak beraberak ere bai.