Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
116. lerroa:
Guda eta gero, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBrekin]] batera, SESB munduko potentzia handiena bilakatu zen. Laster AEBak Sobietar Batasunaren hedapena geldiarazteko beharra ikusi zuen. [[Truman doktrina]]k [[Gerra Hotza]]ri hasiera eman zion, [[1947]]ko [[apirilaren 12]]an.
 
=== StalinStalinen eta geroondoren ===
[[Fitxategi:Kennedy and Khrushchev in Vienna 1961.png|thumb|200px|right|[[Nikita Khrustxev]]ek blokeen arteko "«bakezko koexistentzia"» aldarrikatu zuen. Argazki honetan, AEBetako presidente [[John Fitzgerald Kennedy]]rekin dago.]]
 
Stalin [[1953]]ko [[martxoaren 5]]ean hil zen. Haren ondorengoa izateko, [[Lavrenti Beria]], [[Viatxeslav Molotov]], [[Georgi Malenkov]] eta [[Nikita Khrustxev]] lehiatu ziren. Azkenean Nikita Khrustxevek [[Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista|Alderdi Komunistaren]] idazkari nagusi ([[1953]]tik aurrera) eta Sobietar Batasuneko presidente ([[1958]]tik aurrera) izatea lortu zuen.
 
Aro honetan, Estatu Batuekin batera SESB zen zientzian eta teknologian gehien ikertzen zuen herrialdea. Bi herrialde horiek [[Espazioko lasterketa|Lehia espaziala]] izeneko norgehiagoka egin zuten. Aurreneko garaipenak Sobietar Batasunak lortu zituen: lehenengo satelite artifiziala bidali zuten espaziora ([[Sputnik]] 1), lehenengo izaki biziduna ([[Laika]]) eta geroago lehenengo astronauta ([[Juri Gagarin]]). [[Valentina Terexkova]] lehenengo emakume astronauta izan zen, eta [[Aleksei Leonov|Alexei Leonovek]]ek espazioko lehenbiziko ibilaldia egin zuen.
 
Khrustxev [[1964]]an erretiratu zen. Hurrengo lehendakaria [[Leonid Brezhnev]] izan zen. [[1970eko hamarkada]]n Sobietar Batasunaren indar militarra handitu zuen. [[1979]]an [[Afganistan|Afganistaneko]]go guduangatazkan parteesku hartu zuen, Afganistaraurreko gonbernuakurtean eskaturiko[[estatu laguntzakolpe]] emanezboterea bereganatua zuen Afganistango gobernu komunistak eskatuta, fundamentalistagehienbat islamiar ultrakontserbadoreak ziren islamiarrenmatxinatuen aurka borrokatuzborrokatzeko; halaxe abiatu zen [[Afganistango gerra (1979-1989)]]. Gerra hori galtzeak asko ahuldu zuen Sobietar Batasuna.<ref>{{en}} REUVENY, RAFAEL; PRAKASH, ASEEM (1999). [http://faculty.washington.edu/aseem/afganwar.pdf «The Afghanistan war and the breakdown of the Soviet Union»](PDF). ''Review of International Studies''. 25: 693–708.</ref> Urte askozaskoan SESB [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBrenAEBen]] parean izan zen teknologia militarrean,; bainobaina, egoera ekonomiko larria zela eta, Sobietar Batasuna atzean geldituz joan zen. Hurrengo urteetan ekonomiak hobera egin zuen pixkanaka, baina nekazaritzak itota segitzen zuen eta, horren ondorioz, hainbat biztanle hil ziren, eguneroko elikagaien faltagatik.
 
=== SESBen desagerpena ===