|
'''Ohmen legea''' [[Georg Simon Ohm]] [[fisikarien zerrenda|fisikari]] [[alemania]]rrak proposatutako lege fisiko bat da.
BereLege honen arabera ''"[[erresistentzia elektriko]] batean zehar [[intentsitate elektriko|korronte elektrikoa]] pasatzerakoanpasatzean, beraien muturren arteko [[Tentsio (elektrizitatea)|potentzial -diferentzia]] eta erresistentzian zehar igarotzen den korrontearen intentsitatea zuzenki proportzionalak dira"''
== Ohmen legearen triangelua ==
[[Fitxategi:Ohm's law triangle.svg|130px|thumbnail|Ohmen legearen triangelua.]]
[[Zirkuitu elektrikoen analisi]]an, elkartrukatuelkartruka daitezkeen Ohmen legearen hiru adierazpen baliokide erabiltzen dira:
:<math display="block">I = \frac{V}{R} \quad \text{edo}, \quad V = IR \quad \text{edoeta} \quad R = \frac{V}{I}. </math>
[[Ekuazio|Ekuazioen]]aren elkartrukagarritasuna triangelu batekin irudikatuirudika daiteke, non <math>V</math> ([[Tentsio (elektrizitatea)|tentsioa]]) goian jartzen den, <math>I</math> [[intentsitate elektriko]]a ezkerrean, eta <math>R</math> [[erresistentzia elektriko]]a eskuinean. Ezker eta eskuineko atalak banatzen dituen lerro bertikalak biderketa adierazten du, eta goiko eta beheko aldeak banatzen dituen lerro horizontalak zatiketa adierazten du.
I [[intentsitate elektriko]]a ezkerrean jartzen den, eta R [[erresistentzia elektriko]]a eskuinean jartzen den. Ezker eta eskuineko atalak banatzen dituen lerro bertikalak biderketa adierazten du, eta goiko eta beheko aldeak banatzen dituen lerro horizontalak zatiketa adierazten du.
== Zirkuitu erresistiboak ==
[[Fitxategi:Ohm's Law with Voltage source TeX.svg|220px|thumbnail|eskuinera|Tentsio -iturri batbatekin eta erresistentzia batekin osatutako [[zirkuitu elektriko]] sinple bat. '''Ohmen legea'''ren arabera, <math>V=iR</math>]]
Ohmen legea elementu erresistiboak bakarrik dituen [[zirkuitu elektriko|zirkuitu]]etan erabiltzen da —[[kapazitantzia]] edo [[induktantzia]]rik gabeko zirkuituetan—. [[Korronte zuzen]]eko zirkuituetan erabilierabil daiteke; [[korronte alterno]]ko zirkuituetan kapazitantziaere erabil daiteke, baina kapazitantziarik eta induktantziarik ez badagodagoen erekasuan zuzenean erabili daitekesoilik.
[[Serieko zirkuitu|Seriean]] edo [[paraleloko zirkuitu|paraleloan]] konektatuta dauden erresistentziak ''erresistentzia baliokide'' bakar bategatikbatez ordezkatuordezka daitezke [[zirkuitu elektrikoen analisi]]a egiterakoan.egitean
::<math display="block"> I=\frac{V}{R} </math><math>I \,</math> [[Intentsitate elektriko|intentsitate]]a [[anpere|ampere]]tan (A),
:<math>IV \,</math> [[IntentsitateTentsio elektriko(elektrizitatea)|intentsitatepotentzial elektrikoaren diferentzia]]a [[anperevolt]]tanetan (AV) izanik;eta
:<math>VR \,</math> [[Tentsioerresistentzia (elektrizitatea)|potentzial elektrikoaren diferentziaelektriko]]a [[Voltohm]]etan (VΩ) izanik;.
:<math>R \,</math> [[erresistentzia elektriko]]a [[ohm]]etan (Ω) izanik. ▼
== Zirkuitu erreaktiboak ==
[[Korronte alterno]]ko zirkuituetan edo [[tentsio (elektrizitatea)|tentsio]] aldakoraldakorreko bat duen zirkuitu bateanzirkuituetan [[kondentsadore elektriko|kondentsadorekondentsadoreak]] edo/eta [[haril]]ak badaude, hauenhorien [[erreaktantzia elektriko|erreaktantzia]] ere kontutan hartu behar da kontuan. Kasu honetanhorretan, tentsiotentsioa eta [[intentsitate elektriko|korrontea]] elkarrekin erlazionatzeko, [[inpedantzia elektriko|inpedantzia]] erabili behar da:
:: <math display="block"> I= \frac{V}{Z} </math><math>I \,</math> [[Intentsitate elektriko|intentsitate]]a irudikatzen duen [[fasore]]a,
:<math>IV \,</math> [[IntentsitateTentsio elektriko(elektrizitatea)|intentsitatepotentzial elektrikoaren diferentzia]]a irudikatzen duen [[fasore]]a izanik;eta
▲:<math> RZ \,</math> [[ erresistentziainpedantzia elektriko]]a [[ohm]]etan (Ω) izanik.
:<math>V \,</math> [[Tentsio (elektrizitatea)|potentzial elektrikoaren diferentzia]] irudikatzen duen [[fasore]]a izanik;
:<math>Z \,</math> [[inpedantzia elektriko]]a izanik.
<math>Z</math> inpedantzia [[zenbaki konplexu]]a izan daiteke,
:<math> Z= R+jX\text{j}X</math>
<math>R</math> [[erresistentzia elektriko|erresistentzia]] inpedantziaren zatiparte erreala izanikda, eta <math>X</math>, [[Erreaktantzia elektriko|erreaktantzia]] inpedantziaren zatiparte irudikaria. izanikBestalde, <math> \text{j}=\sqrt{-1}</math> da, alegia zenbaki irudikaria, zeina ingeniaritzako testuetan jota letrarekin adierazi ohi den.
<math>Z</math> konplexua denean —erreaktantzia dagoenean—, parte errealak bakarrik [[Joule efektua|disipatzenxahutzen du beroa]].
== Ikus, gainera ==
* [[Tentsio (elektrizitatea)|Potentzial -diferentzia]]
* [[Intentsitate elektriko]]a
* [[Erresistentzia elektriko]]a
| 