|
'''Hizkuntza eraikia''' edo [[hizkuntza eraikia({{lang-en|conlang]]'' edo (''constructed language''}}) artifizialki sortutako [[hizkuntza|mintzaira]] da. Hiru multzo handitan banatu ditzakegu, funtzioaren arabera: hizkuntza lagungarriak (ingelesez: ''Auxlangauxiliary languages''-ak (edo ''auxlangs''), nazioarteko komunikazioa errazteko bideratuak),; hizkuntza proiektatuak (''engelangengineered languages''-ak (edo ''engelangs''), helburu esperimental, filosofiko edo logikarekinlogikazkoei lotutakoak)lotuak; eta hizkuntza artistikoak (''artlangartistic languages''-ak (edo ''artlangs''), zio estekikoekinestetikoekin abiatutakoak)abiatuak.
Kontzeptualki horrela izanda ere, hasierankontuan hizkuntzahartu guztiakbehar artifizialkidugu sortzensorreran direlahizkuntza kontuanguztiak hartudirela behar duguartifizialak, eta denborarekin erabiltzaileak hiztun natural bihurtuzbihurtzen direla.
[[Euskara batu]]aaren eta [[hebreera]] modernoaren kasuak dira, nolabait: [[XX. mendea]]n osagarri zaharretatik sortutako hizkuntzak dira, denborak aurrera egin ahala hiztun propio eta natural lortu dituztenak.
== AuxlangHizkuntza lagungarriak ==
''Auxlang''-akHizkuntza (''auxiliary languages'') edo hizkuntza laguntzaileaklagungarriak nazioarteko komunikazioa ahalbidetzeko sortzen dira. IALNazioarteko hizkuntza lagungarriak (ingelesez: ''international auxiliary language'' edo ''IAL'') izena ere hartzen dute. Adibide ezagunenak dira [[esperanto]]a, [[volapük]]a, [[ido]]a eta [[interlingua]]. Laurek dituzte hainbat urteko esperientzia, hiztun kopuru zabala munduan zehar, eta baliabide ugari. Halaber, [[kotava]] sortu zen lehenengo bien akatsak zuzentzeko asmoz.
[[Romanica]] ere mintzairahizkuntza laguntzailealagungarria da ,. [[hizkuntza erromantzeak| erromantzeErromantze hizkuntzak]] batubatuta duena etasortua, [[latin]] moderno moduanmodernotzat erabiltzen denada. ▼Euren adibide ezagunenak [[Esperanto]], [[Volapük]], [[Ido]] eta [[Interlingua]] dira, hainbat urteko esperientzia, hiztun kopuru zabala munduan zehar eta baliabide ugari dituztenak. Halaber, [[Kotava]] sortu zuten lehenengo bien akatsak zuzentzeko asmoz.
BestelaBestalde, [[ Gestunogestuno]] a edo nazioarteko [[keinu hizkuntza]] eraiki zuten, [[gortasun|gor]] eta [[mututasun| mutuenmutuek]] amankomunekomundu kodeosoan gisanelkar munduulertzeko mailankodetzat. ▼▲[[Romanica]] ere mintzaira laguntzailea da, [[hizkuntza erromantzeak|erromantze hizkuntzak]] batu duena eta [[latin]] moderno moduan erabiltzen dena.
== Hizkuntza proiektatuak ==
▲Bestela, [[Gestuno]] edo nazioarteko [[keinu hizkuntza]] eraiki zuten, [[gortasun|gor]] eta [[mututasun|mutuen]] amankomuneko kode gisan mundu mailan.
Hizkuntza logikoak edo esperimentalak dira. [[Loglan]] da horien adibide.
== EngelangHizkuntza artistikoak ==
Artistikoak helburu estetikoekin eginak dira.
''Engelang''-ak (''engineered languages''), hizkuntza logikoak edo esperimentalak dira.
[[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]] idazleak sortutako [[ Quenyaquenya]] hizkuntza hauenda adibide nabarmenanabarmenena. daHalaber, [[solresol]] hizkuntza dugu, [[musika]]ren notekin egina. ▼[[Loglan]] da horien adibidea.
Azkenik, aipatzekoa da [[ Miresuamiresua]] hizkuntza aipatzekoa, [[euskara]] hartu duelako osagarri , [[finlandiera]]rekin nahasteko,nahasita. elkarrenElkarren arteko mintzaira urrunak izanda, kode berri bitxia edo exotikoa sortzekosortu dute horrela, helburu komunikatiborik ezbilatu bilatuzgabe. ▼== Artlang ==
''Artlang''-ak (''artistic languages'') edo kizkuntza artistikoak helburu estetikoekin egindakoak dira.
▲[[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]] idazleak sortutako [[Quenya]] hizkuntza hauen adibide nabarmena da.
Halaber, [[Solresol]] hizkuntza dugu, [[musika]]ren notekin egindako kodea da.
▲Azkenik, [[Miresua]] hizkuntza aipatzekoa, [[euskara]] hartu duelako osagarri [[finlandiera]]rekin nahasteko, elkarren arteko mintzaira urrunak izanda, kode berri bitxia edo exotikoa sortzeko, helburu komunikatiborik ez bilatuz.
== Kanpo loturak ==
{{commonskat}}
* {{en}} [http://listserv.brown.edu/archives/conlang.html Conlang Postaposta Zerrendazerrenda]
[[Kategoria:Hizkuntza eraikiak]]
| 