'''Agosti Xaho Lagarde'''<ref>Izen-deitura ofizialak, [[frantses]]ez: ''Joseph-Auguste Chaho''.</ref> ([[Atharratze]], [[Zuberoa]], [[1811]]ko [[urriaren 10]]a - [[Baiona]], [[Lapurdi]], [[1858]]ko [[urriaren 23]]a) (kazetaria, idazlea, hizkuntzalaria eta politikaria izan zen. Xahoren izen-deitura ofizialak, [[frantses]]ez:, ''Joseph-Auguste Chaho'' ziren; berak ''J.-Augustin'' edo ''Augustin'' izenpetzen zuen erdaraz, eta ''Agosti'' euskaraz.<ref name=zabaltza>Xabier Zabaltza: [http://www.euskara.euskadi.net/appcont/sustapena/datos/Agosti%20xaho.pdf ''Agosti Xaho. Aitzindari bakartia (1811-1858)''], Bidegileak bilduma, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2011.</ref>) kazetaria, idazlea, hizkuntzalaria eta politikaria izan zen. Haren pentsamoldea, ezkerreko euskal nazionalismo baten lehen aurrekaritzat hartzen da. [[Erromantizismo|Erromantiko]] sutsua zen. Euskaldunen jatorriaren eta historiaren inguruko hainbat kontakizunen asmatzaile izan zen, hala nola [[Aitor]]ren kondairarena.
{{aipu|Xaho politikoagoa izan zen Ipar Euskal Herriko euskaltzaleak baino, eta kulturalistagoa Hego Euskal Herriko foruzaleak (eta abertzaleak) baino. Harengan Bidasoaz bi aldeetako tradizioak elkartu ziren.
12. lerroa:
Gaur egun, Xahok, oraindik ere, «umezurtz» dirau. Karlista eta liberala izan zelako. Legitimista, orleanista eta errepublikarra. Euskaldun eta frantsesa. Zuberotar eta manexa. Nafar eta bizkaitarra. Laiko eta hargin beltza. Agosti ez da inorena eta guztiona da.|[[Xabier Zabaltza]]<ref name=zabaltza/>}}
