Ukrainako historia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
51. lerroa:
[[2013]]ko azaroan, [[Europar Batasun]]arekin elkartze akordioa sinatzeko planak izoztu zituen Janukovitx presidenteak. Horren ostean, [[Euromaidan]], Mendebaldearekin loturak estutzearen aldeko protesta baketsua, hasi zen. Luze gabe, talde paramilitar [[neonazismo|neonaziak]] ere lotu zitzaizkion protestari.<ref name="maka">{{erreferentzia|izena= Xabin|abizena= Makazaga|url=https://www.berria.eus/paperekoa/2114/025/002/2014-09-07/errusiak_ordaindu_egin_beharko_du.htm |izenburua= Errusiak ordaindu egin beharko du | argitaletxea= berria.eus |sartze-data=2017-12-27}}</ref> Herrialdearen ekialdean, ordea, biztanle gehienak Euromaidanen aurka eta Janukovitxen alde agertu ziren.<ref>{{erreferentzia|izena= Lina|abizena= Kushch|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-25198943 |izenburua= Donetsk view: Ukraine 'other half' resents Kiev protests | argitaletxea= bbc.com |sartze-data=2017-12-27}}</ref> [[2014 Ukrainan|2014ko]] urtarriletik aurrera, istiluak larriagotu ziren Kieven, gobernuaren aurkako taldeek eraikin ofizialak hartu zituztelarik. 130 lagun baino gehiago hil ziren liskarretan, gehienak zibilak.<ref>{{erreferentzia|izena= Mikel |abizena= Rodriguez|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1484/016/001/2014-02-19/kieveko_independentziaren_plazan_sartu_da_ukrainako_polizia.htm |izenburua= Kieveko Independentziaren plazan sartu da Ukrainako Polizia| argitaletxea= berria.eus |sartze-data=2017-12-27}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= https://www.npu.gov.ua/ru/publish/article/989615 |izenburua= МВС УКРАЇНИ| argitaletxea= npu.gov.ua |sartze-data=2017-12-27}}</ref> Otsailaren 22an, Ukrainako Parlamentuak Janukovitx presidentea kargugabetu eta hauteskundeetara deitzea erabaki zuen.<ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= |url=https://www.berria.eus/albisteak/89049/legebiltzarrak_janukovitx_kargugabetu_du.htm |izenburua= Legebiltzarrak Janukovitx kargugabetu du | argitaletxea= berria.eus |sartze-data=2017-12-28}}</ref>
 
Bien bitartean, inolako bereizgarririk gabeko errusiar soldaduak sakabanatu ziren [[Krimeako penintsula]]n, eta 2014ko martxoaren 16an egindako halamoduzko erreferendum batean, krimearren %97k Errusiari batzea erabaki zuten.<ref name=maka></ref><ref>{{erreferentzia|izena= Ibai |abizena= Treviño |url= https://www.berria.eus/paperekoa/1907/018/001/2015-04-02/urtebeteko_udaberria_krimean.htm |izenburua= Urtebeteko udaberria Krimean| argitaletxea= berria.eus |sartze-data=2017-12-28}}</ref> Bi egun geroago, Errusiako Senatuak onartu zuen [[Krimeako Errepublika|Krimea]] eta [[Sebastopol]] Errusiara batzeko ituna.<ref>{{erreferentzia|izena= Alex |abizena=Felton |izena2= Marie-Louise |abizena2= Gumuchian|url= http://edition.cnn.com/2014/03/27/world/europe/ukraine-crisis/ |izenburua= U.N. General Assembly resolution calls Crimean referendum invalid| argitaletxea= edition.cnn.com |sartze-data=2017-12-28}}</ref> [[Nazio Batuen Batzar Nagusia]]k baliogabetzat jo zuen erreferenduma. Ekialdeko [[Donetskeko oblasta|Donetsk]] eta [[Luhanskeko oblasta|Luhansk]] eskualdeetan, manifestari eta miliziano errusiazaleek eraikin ofizialak hartu zituzten, eta Ukrainatik banantzeko erreferendumak egin ziren.<ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= http://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/2234558/erreferenduma-dontsk-lugansk--kievek-ez-die-balio-juridikorik-eman/?territorio_historico=&municipio=donostia |izenburua= Donetskek eta Luhanskek Ukrainatik independente direla aitortu dute| argitaletxea= eitb.eus |sartze-data=2017-12-28}}</ref> Liskar horiek izan ziren [[Donbasseko gerra]]ren hasiera, [[Donetskeko Herri Errepublika|Donetskeko]] eta [[Luhanskeko Herri Errepublika|Luhanskeko]] herri errepublika sortu berrien eta Ukrainako armadaren artean. SeparatistekSezesionistek errusiar paramilitarren laguntza izan zuten.<ref>{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= https://www.reuters.com/article/2014/07/27/us-ukraine-crisis-rebels-insight-idUSKBN0FW07020140727 |izenburua= Pushing locals aside, Russians take top rebel posts in east Ukraine| argitaletxea= reuters.com |sartze-data=2017-12-28}}</ref>
 
[[Fitxategi:2014-07-31. Батальон «Донбасс» под Первомайском 29.jpg|thumb|right|250px|[[Donbasseko gerra]], Pervomaisk, [[2014]]ko uztaila]]
Ukrainako presidentetzarako hauteskundeak 2014ko maiatzaren 25ean egin ziren, eta Europar Batasunera gerturatzearen aldeko [[Petro Poroxenko]] enpresaria nagusitu zen. Krimeako okupazioa ez zuela onartuko adierazi zuen, eta Luhanskeko eta Donetskeko errusiazaleekin armak utzi arte ez zuela negoziatuko.<ref>{{erreferentzia|izena=Iera |abizena=Aranburu |url=http://www.argia.com/albistea/enpresari-milioidun-bat-izango-da-ukrainako-presidente-berria |izenburua= Enpresari milioidun bat izango da Ukrainako presidente berria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data=2017-12-28}}</ref> [[2015]]eko otsailean, Poroxenkok eta Donbasseko separatisteksezesionistek su-eten akordioa adostu zuten [[Minsk]]en;<ref>{{erreferentzia|izena= Ian |abizena= Traynor|url=https://www.theguardian.com/world/2015/feb/12/ukraine-ceasefire-european-leaders-sceptical-peace-plan-will-work |izenburua= Ukraine ceasefire: European leaders sceptical peace plan will work | argitaletxea= theguardian.com |sartze-data=2017-12-28}}</ref> ordurako, 5.000 lagun baino gehiago hilak ziren gerran.<ref>{{erreferentzia|izena= Pello |abizena= Camino|url=http://www.argia.eus/albistea/5000-lagun-baino-gehiago-hil-ditu-orain-arte-ukraina-donbasseko-gerrak |izenburua= 5.000 lagun baino gehiago hil ditu orain arte Ukraina-Donbasseko gerrak | argitaletxea= argia.eus |sartze-data=2017-12-28}}</ref>
 
== Erreferentziak ==