Hautespen natural: berrikuspenen arteko aldeak

'''Hautespen naturala''' espezieen [[eboluzio]]an zeregin oso garrantzitsua jokatzen duen faktorea da, indar ebolutibo nagusia izanik. Populazio baten barneko [[genotipo]]en ugalketa diferentzialean datza. Hots, populazio baten banakoek dituzten genotipo desberdinen ugaltze-tasan eragiten du hautespen naturalak (populazio horren banako eta genotipo batzuk gehiago ugalduko baitira beste batzuk baino). [[Charles Darwin]]ek bere ''[[Espezieen jatorriaz|Espezien jatorria]]'' idazlanean azaldu zuen estreinakoz, nahiz eta ia aldi berean [[Alfred Russel Wallace]]k ere ideia berera iritsi. Gerora egungo eboluzioaren teorian sartu zen. Biologia ebolutiboan espezieen jatorriaren eta hauek ingurunera moldatzearen arrazoi nagusitzat hartzen da.

 

Hautespen naturalaren formulazio klasikoak dio inguruneko baldintzek espezie bateko kide jakin batzuen biziraupena bultzatuko duela, eta beste kasu batzuetan, ezaugarri jakin batzuk oztopo izango direla ingurunean bizirauteko. Bizirauteko aukera gehiago izateak, jakina, hauek ugalketarako aukera gehiago izatea dakar, eta hauen ezaugarriak ondorengo belaunaldietan agertzeko aukera handitzea. Darwinek hautespen naturala proposatu zuen eboluzio biologikoa azaltzeko modu gisa, eta hiru printzipiotan datza:

 

 

* Aldakortasuna: populazio batean [[genotipo]] eta [[fenotipo]] desberdinak daude. Darwin bera jabetu zen populazio baten banakoek elkarren arteko desberdintasun ugari zituztela. Populazioek aldakortasun genetiko nabarmena dute, ez baitaude berdinak diren bi banakorik.

* Egokitzapena: jirafen adibidearen bidez azalduko dugu. Iraganean lepo luzea eta lepo motzagoa zuten jirafak zeuden. Lepo luzea zutenak hobeto egokitzen ziren haien ingurunera, zuhaitzen hostoak errazago harrapatzen baitzituzten lepo motza zutenak baino.

 

<gallery>

Irudi:Principe_variation.svg|Aldakortasuna

 

== Hautespena eta biziraupena ==

Hautespen naturala biziraupen eta birsorkuntzan dauden ezberdintasunak direla-eta sortzen da. Hilkortasun diferentzia deritzo indibiduoen bizirautea euren birsortzen adinaren arabera. [[Mutazio]]ak eta [[jito genetiko]]a ausazkoak diren arren, hautespen naturala ez da eta normalean hobekuntzak aurkezten dituzten mutazioak aukeratzen direla. Adibidez, [[dado]] bat jaurtikitzen badugu hau ausazkoa izango da, baina bi dadoen arteko [[zenbaki]]rik altuena hartzen badugu hau ez da ausazkoa. Hau dela eta eboluzioa oso lotuta dago [[ekologia]]ren ikerketarekin.

 

Hautespen naturala bi esparrutan banatu daiteke: hautespen ekologikoa gertatuko da bizirauten duten izakiak birsortu eta euren [[gene]]en ugaritasuna handiagotzen denean gene guztien artean; hautespen sexuala gertatzen da izaki bat beste [[sexu ugalketa|sexuarekiko]] interesgarriagoa denean hainbat faktore direla eta, eta horrek ere igoko ditu hainbat generen frekuentziak.

 

 

 

 

== Ikus, gainera ==