[[Alde Zaharra (Iruñea)|Iruñeko Alde Zaharra]] ez beste, hiriko auzorik antzinakoena da, harresietatik kanpo lan egiten zuten eta bizi ziren nekazariek sortu baizutenbaitzuten.
[[Iruñeko harresiak|Iruñeko harresitatik]] kanpo sortu zen lehenbiziko auzoa izan zen. Izan ere, Iruñea gotorleku garrantzitsua zenez, bereharen defentsa errazteko asmoz inguruko lursailetan eraikitzea debekatua zegoen, militarren hizkeran "gune polemikoak" baitziren. Arrazoi honengatikhorrengatik eta hiriaren hazkundea zela eta, kanpoaldeko zenbait gunetan eraikitzea baimendu zen, betiere eraikinek 10 metroko garaiera bainabaino baxuagoak eta [[adreilu]]a bezalako erresistentzia gutxiko materialez eginak ziren bitartean. [[1900]] eta [[1901]]eko Errege Ordenantzek garaiera mugarik gabe eta edozein materialez eraikitzea ahalbideratuahalbidetu zuten.
Historian zehar auzo honi buruzko aipamenak daude. [[1773]]an [[Konbentzio Gerra]]n zehar [[frantziar]] gudarosteek suntsitu eta bertako 1.500 biztanle etxerik gabe utzi zituzten. [[XX. mendea]]ren hasieran inongo hirigintza ordenik jarraitu gabe jende langilearentzat etxebizitzak eraiki eta fundizioak ezarri ziren, betiere ordurartekoordura baratzakarteko baratzeak alde batera utzi gabe.
Hiritik antzinako ArrotxapearaArrotxapera iristeko [[1533]]ko ArrotxapeakoArrotxapeko ataria igaro behar zen, hauhori [[Santo Domingoko aldapa]]ren amaieran zegonzegoen. [[1914]]an ataria erautsiaeraitsia izan zen, hain zuzen ere, jada hiriko harresi defentsa sistema eraginkoreraginkorra izatetikizateari utzi zion garaian. Ate honetatikhorretatik larrugileen auzora ateratzen zen, [[Arrotxapea zubia]] dagoen lekutik apur bat lehenagogertu, larrugileen auzoa, [[Arga]] ibaiaren ertzean zeuden hainbat etxeeketxek osatzen zuten. BaratzaBaratzeek eta soroek jabeen izenak jasotzenizaten zituzten.
HirigintzaGaur bilakaeraegun, garaiahirigintza bilakaera puri-purian dela, Arrotxapeak bere baitan oraintxukioraintsu eraikitako eraikin eta etxebizitza modernoak eta 60 urtetik gora dituzten etxeak elkarrekin biltzen ditu.
