Bizenta Mogel: berrikuspenen arteko aldeak

Gizonak erantzun zion gaitasuna zuela baina emakume batek ez zuela zertan idatzi beharrik eta are gutxiago argitaratu. Bizentak idazlea izateagatik bere ausardia onartzen zuen eta bazekien irakurle askok galdetuko ziotela bere buruari zergatik ez zituen emakumeen lanak egiten, josi, adibidez. Kultur maila altuko famili batekoa izanik, bere osabak latina irakatsi eta idazten animatu zuen<ref>[http://www.zumalakarregimuseoa.net/ekintzak-eta-zerbitzuak/ikerketa-eta-dokumentazioa/xix.mendeko-pertsonaia-xumeak/vicenta-antonia-mogel Zumalakarregi Museoaren webgunearen artikulua, CC-BY-SA lizentziapean argitaratuta]</ref>.

 

''[[Ipui onac|Ipui onac, ceintzuetan arquituco dituzten euscaldun necazari ta gazte gueiac eracaste ederrac beren vicitza zucentzeco]]'' ([[1804]], ''Undiano''). [[Gipuzkera]]zko [[ipuin|alegia]]-bilduma bat da, [[Esopo]]renetatik latinetik itzuliak edo egokituak. Bizentaren alegiak hizkuntza ulerterraz eta atseginean daude idatziak, ahalik eta irakurle gehienengana iristeko.

 

[[Euskara]]zko lehen fabula-liburua da hau. Garai hartan latinetik itzultzea ez zen lan makala, euskara arauturik ez zegoenez, euskalki desberdinen artean erabakitzea zaila baitzen. [[Bertso]]ak ere idatzi zituen. Euskara literarioaren eredua osabarengandik hartu zuen: garbia, kultua baina ulerterraza, ume eta [[baserri]]tarrentzat idazten zuen eta. [[Fabula]]z gain, iruzkin konprometituak idazten zituen, jauntxo eta baserritarren harremanak azpimarratuz, zintzotasuna eta mantsotasuna eskatuz.

 

 

{{esaera2|Aitu diot ondo dakian bati, Ipui oek izango dirala guziz onak aztuerazotzeko Nekazarien etxeetatik '''Ipui oker, ta zatarrak''', nola sagar ederrak, ta diru berdiñean saltzen daudenean, baztertu ta saldu ezinda gelditzen diran sagar miñ ta motelak. Nork txori gerezi txatarrai begiratzen dioe dauzkanean eskubatera gerezi anpollak?}}