Big Bang: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
224. lerroa:
=== Barioien asimetria ===
Oraindik ez dakigu zergatik Unibertsoak duen [[antimateria]] baino [[materia]] gehiago. Uste orokorra da Unibertsoa gaztea eta oso beroa zenean oreka estatistiko bat zegoela eta barioi eta antibarioi kopuru bera zuela. Hala ere, behaketak erakusten du Unibertsoak, bere parterik urrunenetan ere, batez ere materiaz osaturik dagoela. [[Bariogenesis]] izeneko prozesu baten hipotesia egin zen asimetria hau azaltzeko asmoz. Bariogenesia gertatzeko [[Sakharoven baldintzak]] beten behar dira. Baldintza hauek diote barioi zenbakia ez dela kontserbatzen, [[C-simetria]] eta [[CP-simetria]] hausten direla eta Unibertsoa [[oreka termodinamiko]]tik aldentzen dela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Journal of Experimental and Theoretical Physics|hizkuntza=en|data=2017-09-02|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Journal_of_Experimental_and_Theoretical_Physics&oldid=798461543|sartze-data=2017-12-10}}</ref>. Kondizio guzti hauek gertatzen dira [[eredu estandar]]rean, baina efektuak ez dira nahikoa indartsu gaur egungo barioien asimetria azaltzeko.
=== Energia iluna ===
{{sakontzeko|Energia ilun}}
[[Ia motako supernoba|Ia motako supernoben]] gorriranzko-lerrakuntzaren neurketek erakutsi dute unibertsoaren hedakuntza azeleratu dela bere oraingo adinaren erdia zuenetik. Azelerazio hau azaltzeko, erlatibitate orokorra jarraiki, "energia ilun" izena eman zaio presio negatiboa egiten duen energia mota bat behar du, Unibertsoan ugaria izango dena.
=== Zerumuga-arazoa ===
| |||