Sexu-delitu: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orri berria: «''Estatuko Fiskaltza Orokorraren 2/90 zirkular''raren arabera, sexu-delituak, beste norbaiten sexu-abusu askatasunari eginiko edozein eraso da, ohiko egoeretan indarkeria edo zuh...» |
No edit summary |
||
16. lerroa:
== Ezaugarritzea ==
=== Subjektu aktiboaren profila ===
Subjektu aktiboa munstro, arriskutsu eta erraz antzematen den pertsona bezala irudikatzen da. Nahiz eta, hori egia ez izan. Izan ere, delitugile sexuala gizabanako “normala” da. Subjektu aktiboa, pertsona ona, adeitsua, langilea, zintzoa, jatorra eta familia egitura onetakoa izan daiteke. Ez dauka zertan, haurtzaro txarra edo sozialki baztertuta dauden pertsonak izan behar.<ref>{{Cite web|url=http://www.uma.es/psicologia/docs/eudemon/investigacion/perfil_psicologico_de_delincuentes_sexuales.pdf|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
Biktimaren ahaideak edo gertuko pertsonak izaten dira hala nola; Familiarrak (aita, neba-arrebak, osaba, aitona), auzokoak, entrenatzaileak, irakasleak, lagunak etab. Gehiengoak gizonezkoak dira 30 urtetik behera eta 31-50 urte bitartekoak.
26. lerroa:
=== '''Biktimak''' ===
Biktimak, 12 urte baino gutxiagokoak, 18 urte baino gutxiagokoak eta adinekoak sailkatzen dira. Gizonak emakumeekin alderatuz, eraso sexualak 1-3 proportzioan sufritzen dituzte. 2010 urtean eginiko ikerketa kontutan hartuta hurrengo emaitzak ondorioztatu ziren<ref>{{Erreferentzia|izena=Soria Verde, Miguel|abizena=Angel.|izenburua=El agresor sexual y la víctima|argitaletxea=Marcombo/Boixareu Universitaria|data=1994|url=https://www.worldcat.org/oclc/728642838|isbn=9788426709844}}</ref>:
'''Neskak''': 6-8 urte bitartean, orokorrean familia arloan sufritzen dute baina baita ere, familia arlotik kanpo.
36. lerroa:
Bestalde, delitu mota hauetako biktima izateak ondorio psikologikoak sorrarazten ditu. Kasu askotan, biziartekoak izaten dira. Ondorio psikologikoak epe laburrean eta luzean banatzen dira; Epe laburreko ondorioak, sexu abusu jarraituak izaten direnean, abusuarekiko integrazio prozesua eraikitzen da, errealitatearen pertzepzio distortsioaren bidez. Bertan, biktimak jarduerara ohitzen da, normaltasunez eta etsipenez harturik. Horretaz aparte, antsietatea, nahasmendua, erruduntasuna, depresioa, estutasuna, emozio menpekotasuna izaten dute. Epe luzeko ondorioak, ordea, arazo psikopatologikoak garatu ditzakete hala nola; Identitate bipolarra, antsietatea, depresioa, substantziekiko mendekotasuna pairatu dezakete. Zifra beltza oso handia da, biktimek delitua salatzeko beldurra, lotsa, erruduntasuna, justiziarekiko mesfidantza sentitzen dutelako.
=== '''Modus operandia''' ===
Modus operandia, helburuak lortzeko aurretiaz egiten den lanaren planifikazio zehatza deritzo<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Criminología y Criminalística: PERFILACIÓN GEOGRAFICA Y DESPLAZAMIENTO DEL ASESINO EN SERIE: LA CLASIFICACIÓN DE KIM ROSSMO|url=http://criminologiaycriminalisticafb.blogspot.com.es/2015/08/perfilacion-geografica-y-desplazamiento.html|sartze-data=2017-11-30}}</ref>.
Sexu delituetan, indarkeria fisikoa zein ez, lilurapena edo erakargarritasuna erabiltzen da. Beste batzuetan, aldiz, influentzia edo estatusa ere erabiltzen da. Gainera, jokoen araberako mozorroa, paktu edo itun sekretuen bidezko jokoak erabiltzen dira. Gehienetan erasotzaileek bakarrik jarduten dute.
51. lerroa:
-<u>Tranpa-jartzailea:</u> Okupazio edo lanpostu konkretua aukeratzearen edo egoera konkretua sortzearen ondorioz, delitugileak biktimak eskura izaten ditu engainuen bidez.
== Arrisku faktoreak ==
'''Sexuaren sozializazioa'''
Gazte garaia gauza askotarako une kritikoa izaten da. Sexuaren inguruko distortsioak sortzeko une aproposa da. Elementu zehatz batzuk gaztea ahulagoa egin dezakete eta horrek delitu sexualak burutzea ekarri ditzake. Adibidez; Adingabearen abandonua, adingabeen abusu sexuala, bakartasuna edo isolamendu soziala, autoestima defizita, alkoholaren abusua eta zuzeneko esperientzia sexual bortitzak bizi izana.<ref>{{Cite web|url=http://eprints.ucm.es/37545/1/T37179.pdf|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
''' Jarrera soziokulturala'''
| |||