Mineral: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
393. lerroa:
 
===== Kuartzoak =====
Lurrazalaren %12 osatzen dute. Erresistibitate kimiko eta fisikoengatik da ezaguna. Polimorfo ugari ditu, egonkorrena α-kuartzoa da. Bere homologo, β-kuartzoa, temperatura eta presio altuetan bakarrik agertzen da. Si eta O atomoez osaatua dagoen silikato bakarra, <chem>SiO2</chem>. Si-O lotura guztiak berdinak dira norabide guztietan egitura tridimensional oso trinkoa osatuz. Ez du esfoliaziorik. Purua denean gardena da, baina askotan ez-purutasunengatik kolore asko erakusten ditu.
 
===== Feldespatoak =====
Talde ugariena da lurrazalean, %50. <chem>Si^4+</chem>katioia <chem>Al^3+</chem>rengatik orddezkatuaordezkatua da. 22 feldespato espezie daude 4 taldetan banatuta, alkalinoak eta plagioklasak, handienak, eta zelsianak eta banalsitak, txikieaktxikienak. Presio eta tenperatura tarte zabalean sortu daitezke. Esfoliazio izan dezakete eta nahiko gogorrak dira, distira beirakararekin. Katioiaren arabera: feldespato potasikoa (ortosa) eta plagioklasa (albita eta anortita).
 
===== Feldespatoideak =====
405. lerroa:
 
==== Filosilikatoak ====
Mineralen talde oso hedatua da lurrazalean eta arroka askoren osagai dira.Beraien ezaugarri da kapetan antolatuta egotea.Egiturari dagokionez tetraedrikoak edo oktoedrikoak dira. Laminen arteko loturen arabera kaolinita-serpentina taldekoak, hidrogeno zubiak badira, edo buztinak, Van der Waals indarrak badira, izan daitezke. Aldi berean, dioktaedrikoak dira kaolinita eta pirofilita eta trioktaedrikoak dira, berriz, serpentina eta talkoa. Miketan lamina tetraedrikoen artean aluminioa batzen da, klorita hauekin erlazionatzen da. Egitura kimikoa dela eta kapa malgu, elastiko, gardenak dituzte, zeintzuk isolatzaile elektrikoak diren eta ezkata finetan bereiztu daitezkeen.
 
===== Biotita =====
Mika beltza da, xafla egitura du eta burdinean aberatsa da.Esfoliazioa norabide batean ematen du, disdira handikoa da eta arroka kontinentaletan aurkitzen da.
 
===== Moskobita =====
Miken taldeko ohiko minerala da, xafla egitura duena. Kolore argia du, disdira perlatsua eta oso esfoliazio ona norabide batean. Adibidez: hareetan, granitoetan bere distirarengatik bereizten da.
 
==== Inosilikatoak ====
411 ⟶ 417 lerroa:
 
===== Piroxenoak =====
Jeneralean beraien egitura <chem>(XYSi2O6)</chem> da, non Xk leku oktaedrikoa hartzen duen eta Yk seikoak edo zortzikoak. Arroka ígneo mafikoak osa ohi dituzte. Mantuko mineral grrantzitsuak dira, hauetatik arruntena augita da, beltza, opakoa, ia 90º duten bi esfoliazio norabide ditu. Basaltoetan (lurrazal ozeanikoa) eta kontinentekok harea bolkanikoetan mineral ugaria.
 
===== Anfibolak =====
Aldakortasun kimiko handia dute, formula <chem>(Si8O22)^1^2-</chem>dutenak. Askotan hidratatuak izaten dira, hau da, hidroxilo, <chem>(OH)^-</chem>, taldea daramate konposizioan. Anfibole mota asko daude, horietatik asbestoak eraikuntzan asko erabiltzen diren, nahiz eta, kantzerigenoak diren eta gaixotasun asko eragin ditzaketen. Hornblenda da mineral arruntena. Esfoliazioak 60º eta 120ºkoak, arroka kontinentaletan aurkitzen da.
 
==== Ziklosilikatoak ====
423 ⟶ 429 lerroa:
 
==== Ortosilikatoak ====
Nesosilikatoak ere deituak. Tetraedro isolatuez osaturik daude, kristal blokeak osatu ohi dituzte eta pisutsuak dira.
 
===== Aluminiosilikatoak =====
429 ⟶ 435 lerroa:
 
===== Olibinoa =====
Egitura kimikoa <chem>(Mg,Fe)2SiO4</chem> duen minerala da. Tenperatura altuetan sortzen dira. Ez du esfoliaziorik. Kolore ilunekoak, beltza eta oliba-berdearen artean. Distira beirakara eta haustura konkoidea.
 
===== Granateak =====
<chem>X3Y2</chem><chem>(SiO4)3</chem> formula duten mineralak dira, non X katioi handi bat den eta Y katioi txikia. Talde gehiagotan banatzen dira.
 
Beste ortosilikato batzuk zirkoia, estaurolita eta topazioa dira. Olibinoaren antzzeko egitura du. Disdira beirakarakoa eta kolore ugarikoa. Arroka metamorfikoetan ikusten da.
 
=== Ez-Silikatoak ===