15:47, 17 urria 2017ko berrikusketa aldatu 212.142.159.126 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		17:34, 30 azaroa 2017ko berrikusketa aldatu desegin Miceta003 (eztabaida \| ekarpenak) 16 edits Sarrera osatuta informazio gehigarrikin (EN eta ES bertsioetatik aterata) Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Intel 80486DX2 bottom.jpg\|thumb\|250px\|Intel 80486DX mikroprozesadorea]] [[Fitxategi:Intel Core I7-920 Boxed - 13.JPG\|alt=i7 prozesadorea\|thumb\|Intel Core i7-920 bere txartel nagusian sartuta.]] '''Mikroprozesadorea''' sistema informatiko baten elementu bat da, [[prozesatzeko unitate zentral]]aren (PUZ) eginkizunak [[zirkuitu intregratu]] bakarrean barne hartzen dituena,<ref name="Osborne80">{{en}} Osborne Adam: ''An Introduction to Microcomputers, Volume 1: Basic Concepts'', Osborne-McGraw Hill, 1980. ISBN 0-931988-34-9.</ref> edo gehienez ere zirkuitu integratu gutxi batzuetan.<ref>{{en}} Krishna Kant ''Microprocessors And Microcontrollers: Architecture Programming And System Design'', PHI Learning Pvt. Ltd., 2007 ISBN 81-203-3191-5 (ikus 61. orrialdea, iAPX 432 deskribatzean).</ref> Mikroprozesadorea eginkizun anitzeko gailu [[software\|programagarri]] bat da, input gisa [[datu digital]]ak onartzen dituena, memorian gordeta dituen jarraibideei jarraituz prozesatzen dituena, eta output gisa emaitzak ematen dituena. [[Logika sekuentzial]] digitalaren adibide da, barne memoria duenez. Mikroprozesadoreak [[sistema bitar\|zenbaki sistema bitar]]rean irudikatutako zenbakiz eta sinboloz egiten dituzte eragiketak. '''Mikroprozesadorea''' (edo “'''prozesadorea'''”) [[sistema informatiko]] baten [[Zirkuitu integratu\|zirkuito integraturik]]<ref>{{Erreferentzia\|izena=Osborne,\|abizena=Adam.\|izenburua=An introduction to microcomputers\|argitaletxea=Osborne/McGraw-Hill\|data=1980-\|url=https://www.worldcat.org/oclc/8241672\|edizioa=2nd ed\|isbn=0931988349}}</ref> konplexuena da. Ilustrazio moduan: [[ordenagailu]] baten “garuna” deitzen omen zaio. Mikroprozesadorea eginkizun anitzeko, erlojudun, [[Erregistro (hardware)\|erregistrotan]] oinarritutako [[Zirkuitu Digital\|zirkuito digital]] integratua da. Sarrera bezala datu [[Zenbaki-sistema bitar\|bitarrak]] onartzen ditu, prozesatzen ditu bere [[Memoria (informatika)\|memorian]] gordetako aginduen arabera eta irteera bezala prozesamenduaren emaitzak ematen ditu. Mikroprozesadore batek bai [[Logika sekuentzial\|logika digital sekuentziala]] eta bai [[Sistema konbinazional\|logika konbinazionala]] du barnean. [[Zenbaki-sistema bitar\|Sistema bitarrean]] adierazitako zenbaki eta sinboloekin egiten dute lan mikroprozesadoreek. Gaur egungo gailuetan programa guztiak (sistema eragiletik erabiltzailearen aplikazioetara) exekutatzeko arduraduna da. Mikroprozesadoreak agertu baino lehen, ordenagailu txikiak zirkuitu plaka multzoekin eraikitzen ziren, eskala txiki eta ertaineko zirkuitu integratu anitzekin. Mikroprozesadoreak multzo guzti horiek batzen dituzte eskala handiko zirkuitu integratu bakarrean. [[PUZ\|Prozesamenduko unitate zentral (PUZ)]] bat edo gehiago eduki dezake, erregistro multzo, [[kontrol unitate]], [[unitate aritmetiko-logiko]] eta koma higikorreko unitatez (lehen «koprozesadore matematikoa» deitutakoa) osatuta. Orokorrean, mikroprozesadorea ordenagailuaren [[Txartel nagusi\|txartel nagusira (ama plaka)]] konektatzen da zokalo baten bidez, baina batzuetan [[Soldadura\|soldatuta]] dago honi. Honen funtzionamendu egokia bermatzeko, mikroprozesadoreari hozte-sistema bat jartzen zaio gainean, normalean [[kobre]] edo [[Aluminio\|aluminiozko]] bloke batekin, eta honi pegatuta [[Haizagailu\|bentiladore]] bat hartutako beroa disipatzeko. Errendimendu handiko sistema informatiko bat paraleloan lana egiten duten mikroprozesadore bat baino gehiagorekin egon daiteke hornituta, eta mikroprozesadore bakoitza aldi berean core fisiko edo logiko anitzekin. Core fisikoak [[Prozesatzeko unitate zentral\|PUZ]] baten eragiketak egiten duen txip-aren atal fisiko bereizituak dira, eta core logikoak simulatutako core fisiko bat da. Gaur egun dagoen tendentzia elementu guztiak (koma higikorreko unitateak, [[Random Access Memory\|RAM]] eta [[Bus (informatika)\|bus]] kontroladoreak, dedikatutako [[Grafikoak prozesatzeko unitate\|prozesadore grafikoak]]…) mikroprozesadorearen barruan integratzekoa da, txip txikiak eta energetikoki eraginkorrak sortzeko. == Erreferentziak == 13 ⟶ 30 lerroa: [[Kategoria:Hardwarea]] [[Kategoria:Informatika]] [[Kategoria:Sistema digitalak]]

Mikroprozesadore: berrikuspenen arteko aldeak