Silikato (mineral): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
22. lerroa:
=== Beste silikato batzuen egiturak ===
Tetraedroak sortzeko kontrako karga elektrikoa ematen duten katioiek sortzen dituzten loturez gain, tetraedroak beraien artean lotu daitezke hainbat konfigurazio sortuz. Adibidez, tetraedroak lotu daitezke kate bakunak, bikoitzak eta xafla estrukturak sortzeko. Konfigurazio horietako tetraedroen arteko loturak sortzen dira tetraedroen silizio atomoak oxigeno atomoak konpartitzen dituztelako.
Xafla estrukturan silizioa inguratzen duten oxigeno ioi gehiago konpartitzen dira, baina ioi bakartiak badaude. Aldiz, oxigeno ioi guztiak konpartitzen dituzten estrukturak existitzen dira, hauek estruktura tridimentsionalak dira.
91. lerroa:
=== Kuartzoa ===
Silizio eta oxigono atomoez osatuta dagoen silikato bakarra da, <chem>SiO2</chem> , silize izenarekin ezagutzen da. [[Kuartzo|Kuartzoaren]] egituran silizio-oxigeno proportzioa 2 oxigeno ioi silizio ioi bakoitzeko da. Ez ditu ioi positiboen beharrik neutralizazioa lortzeko.
Si-O lotura guztiak berdinak dira norabide guztietan egitura tridimentsional oso trinkoa osatuz. Horrenbestez, kuartzoa gogorra da (7 graduko gogortasuna du Mohs-en eskalan) eta ez du esfoliaziorik. Apurtzean haustura konkoidala erakusten du. Purua bada, gardena da eta interferientziarik gabe kristalizatzen bada muturretan forma piramidalak dituzten kristalak osatzen ditu.
Askotan aldiz, inklusioak eta kolore asko erakusten ditu beste ioien ez-purutasunengatik eta ondorioz, esfoliazioa ez da ona. Kuartzo barietate ohikoenak txuriak, grisak, arrosak, moreak edota gardenak dira.
Bi kuartzo forma existitzen dira bere egituraren arabera: '''cuarzo-α eta cuarzo-β'''. Kuartzo-α edo ''kuartzo baxua'' egitura trigonala dauka eta 573 °C-ko tenperaturak jasan ditzake. Kuartzo-β edo kuartzo altura que egitura hezagonala dul. 867 °C-ko tenperaturetan kuartzo-βa tridimitan transformatzen da, beste silize minerala.
=== Moskobita ===
Miken taldeko ohiko minerala da, [[Filosilikato|filosilikatoa]], eta xafla egitura du. Bere kolorea argia da eta disdira perlatsua du. Beste mikak bezala, [[Moskovita|moskobitak]] oso esfoliazioa ona du norabide bakarrean. Erdi aroan leihoetan [[Berun|beruna]] bezala erabiltzen zuten, izan ere xafla finetan gardena da. Moskobita oso disdiratsua denez askotan identifikatu daiteke arroka batean disdirarengatik. Adibidez, hondarran ikus daiteke disdira hare pikorren artean.
Bere izena 1850 jarri zen [[Mosku|Moscoviarengatik]] , errusiako lurralde baten izen zaharra. Bertan, moskobita beruna bezala erabiltzen zen eta "Moskoviako kristala" bezala ezaguna zen. Gazteleraz bere sinonimoa antonita da, bainza ez da hainbeste erabiltzen.
115 ⟶ 117 lerroa:
=== Buztin mineralak ===
Buztina xafla egitura duten mineral konplexuak deskribatzeko erabiltzen den terminoa da. [[:es:Arcilla|Buztin mineralak]] oso pikor finak dituzte eta bakarrik ikusi daitezke mikroskopioaren bidez. Filosilikatoa da. Beste silikatoen meteorizazio kimikoaren produktu dira. Horrenbestez, lur azaleko materiala osatzen duten portzentai handia dira buztin mineralak. Butzin mineralak [[Arroka sedimentario|arroka sedimentarioen]] bolumenaren erdia dira. Hauek bustita daudenean textura karakteristikoa dute, xafla egitura eta geruzen arteko lotura ahulengatik sortzen dena. Buztin mineralak ohikoak dira pizarretan, [[Lutita|lutitetan]] eta beste arroka sedimentarioetan. Oso pikor finak dituzte, baina oso geruza lodiak eta estratoak sor ditzazkete.
Butzin mineralen artean ohikoenetako bat kaolinita da, portzelana eta paper "satinatua" egiteko erabiltzen da. Gainera buztin mineral batzuk ur kantitate handiak xurgatzen dituzte eta puxtu egiten dira. Mundu komertzialan adibidez, batidoak loditzeko aditibo moduan erabiltzen da.
| |||