Biaizpe: berrikuspenen arteko aldeak

'''Bi Haizpeak'''<ref>[http://www.argia.com/argia-astekaria/2038/bi-haizpe-pasabide-eta-defentsa ''Bi Haizpe''] Argia astekarian]</ref><ref>[http://www.sociedadgeologica.es/archivos/geogacetas/Geo22/Art26.pdf ''Bi Haizpeak''] txosten geologiko batean.</ref><ref group="oh">Errepidean, berriz, Biaizpe izendatzen da.</ref> ([[gaztelania]]z ''Dos Hermanas'', euskaraz ''Haizpe'' eta ''Ahizpa'' hitzek duten antzagatik<ref>[http://www.geocaching.nl/imode/i_details.php?wp=GC1R6G8&show=description]</ref>) [[Aralar|Aralar mendilerroaren]] ekialdeko muturrean dagoen haitzarte bat da, [[Larraun ibaia|Larraun ibaiak]] zeharkatua. Mendebaldeko gailurrari [[Aixita]] deitzen zaio eta, hainbat agiritan gorde denez, haitzarteari A(i)xitarte deitu omen zaio.<ref group="oh">Historikoki hori omen da izendapen ohikoena; ikus [https://postaria.com/pipermail/itzul/2009-November/015373.html Itzul itzultzaileen foroko komentarioa].</ref> Egun, errepide zaharraz gain, [[A-15|Leitzarango Autobidea]] <nowiki/>igarotzen da bertatik; izan ere hor du abiapuntua, [[Irurtzun]] parean.

 

Gora igotzeko biderik ohikoena, Patxi Berrio bidea da, [[1964]]an Patxi Berrio eta Alberto Cáceresek ireki zutena. Ibaiaren eskuinaldean dagoen monolito harritsua da bietan garaiena, 705,14 metroko garaierarekin. Ezkerretara dagoenak, berriz, 673,48 metroko garaiera du.

== Literaturan ==

[[Francisco Navarro Villoslada]]k idatzitako "[[Amaya o los vascos en el siglo VIII|Amaia edo euskaldunak VIII. mendean]]" izenburuko liburuan, bisigodoen euskaldunen aurkako erasoa, Bi Haizpeetako pasabide honetatik igarotzen da. Goñerriko Jauna zen [[Teodosio Goñikoa]]k, gezi bat botatzen dio Amaia doan zaldiari, Amaia bera salbatzeko.