13:32, 18 iraila 2017ko berrikusketa aldatu Theklan (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 408.070 edits No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin ← Aurreko ezberdintasuna		09:52, 16 azaroa 2017ko berrikusketa aldatu desegin Raul s9 (eztabaida \| ekarpenak) 27 edits →‎Historia Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
9. lerroa: == Historia == 1812 urtean, Espainian oso egoera berezian zegoen. Alde batetik, independentzia gerra gertatzen ari zen. 1807an, Espainiak eta Frantziak fontainebleuko ituna sinatu zuten. Portugalek, merkataritza harremanak mantentzen zituen Britania Handiarekin eta Frantziaren helburua Britania Handiarekin eta Frantziaren helburua Britania Handiari bloke kontinentala egitea zenez, Espainiari bere mugak irekitzea eskatu zion Portugal konkistatzeko. Honen truke Espainiari Portugalen zati bat emango zion. Napoleonen benetako helburua Espainia konkistatzea zen. Herria oso hasere zegoen Godoy lehen ministroarekin eta Karlos IV.a erregearekin, krisi ekonomiko eta politikoa zela eta. 1808an herriaren lehen altxamendua izan zen, Aranjuezko matxinada. Urte berdinean hasi egin zen Espaniar Independentzia Gerra. 1808an Batzorde Zentral gorena eratu zen eta probintzia bakoitzeko batzordeetako ordezkaria osatzen zuten. Erankunde honek gera zuzentzeaz gain, Espainiako politika aurrera atera zuen. 1810an Batzorde Zentral Gorenak biltzeko dei bat egin zuen, erregea kanpoan zegoela eta Cadizen elkartu ziren, liberala zelako eta britaniar ontzidiaren babesa zuelako. Cadizen, erreformistak, absolutistak, liberalak eta iilustratuak elkartu ziren 1812 urtean, Espainian oso egoera berezian zegoen. Alde batetik, independentzia gerra gertatzen ari zen. Hau da, Frantziak, Espainia inbaditu zuen (Fontainebleuko hitzarmenaren ondorioz) eta hauek, inbasioaren aurka agertu ziren, nahiz eta frantsesek inposatutakoa aprobetxatu. Bestalde, Iraultza liberala zegoen. Espainiako populazio guztiak ez zuen onartu inposaturiko errege berria [[Josef Bonaparte]] eta beraz botere ilegaltzat hartuz, boterea berrantolatzen dute Junten bitartez. Junta zentral bat eratuko da eta Gorteak deituko ditu. Hau da, liberalak, antzinako erregimenaren aurka agertu ziren eta horretarako idatzi zuten konstituzio hau. Konstituzio hau, leku jakin batean gauzatutakoa da: Cádizen. Izan ere, frantsesek inbaditu ez zuten leku bakarra izan zen hau eta bertan biltzen ziren liberalak, beraien ekintzak aurrera eramateko. Kontstituzio honetan, ez zen foruei buruzko aipamenik egin. Hala ere, argi dago foruak ez datozela konstituzioarekin. Hori dela eta, euskal probintzietako egokitze prozesua hasi zen negoziatu behar zelako. Konstituzio honekin liberalismoa ezarri eta Antzinako Erregimena abolitu zen. Espainian, Aro garaikidea hasi zen baita ziklo iraultzailea ere. Liberalismoa ezarri izan arren, absolutismoa eta liberalismoa txandakatu zirelako eta zaila izan zelako liberalismoa guztiz finkatzea. Konstituzio hau 1814 urtera arte egon zen indarrean. Urte horretan Fernando VII.a Baionatik etorri zen eta estatu kolpe bat eman zuen Valentziaren dekretuaren bitartez. Testu hau oso garrantzitzua da garaia ulertzeko, Espainiako lehenengo konstituzioa izan delako eta liberalismoaren printzipioak ezarri ziren eta Antzinako Erregimena abolitu zelako. == Konstituzioaren artikulu batzuk ==▼ ▲== Konstituzioaren artikulu batzuk == 1. Artikulua: Nazio espainiarra hemisferio bietako espainiar guztien batasuna da.

Espainiako 1812ko Konstituzioa: berrikuspenen arteko aldeak