Litosfera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
17. lerroa:
Ozeanoak osatzen ditu eta hetereogeneoa da. Hau ere arroka igenoz osaturik dago, baina nagusiena basaltoa da. Bere lodiera 50–140 [[kilometro]] izaten da.
 
== Plaka litosferikoen mugak, prozesu geologikoak ==
Plaken mugetan, planetako [[jarduera sismiko]] eta bolkanikorik handiena biltzen da. Hor, dortsalak, hobi ozeanikoak, talka kontinentaleko mendikateak, eta transformazio-failak plaka litosferikoak mugatzen dituzte. Kontaktuan dauden plaken mugimenduak aztertuz, ertz desberdinak aurki daitezke, hala nola, dibergenteak, konbergenteak eta faila transformatzaileak edo transformazio-failarenak. Baina ozeanoan gertatzen diren suntsiketak, eraketak eta kontserbazioa kontuta hartuz, mugak eraikitzaileak, suntsitzaileak eta pasiboak dute izena hurrenez hurren.
 
40. lerroa:
Harrien lodieran handitzen den ehinean, [[presio]] altuko metamorfismo bat gertatzen da. Honen barruan, bereizgarritzat, [[eskito urdin]]ak ([[glaukofana]], kolore urdineko [[anfibol]]a duten [[harri metamorfiko]]ak) eta [[eklogita]]k dituena.
 
=== Talka kontinentalak,: mendikateak eta orogeniak ===
Bi plaka kontinental ertz konbergenteetan aurkitzen direnean, hau da, bi plaka kontinental elkartzen direnean eta talka egiten dutenean, mendiak, orogeniak eta mandikateak sortzen dituzte. Kasu honetan ez da litosferarik hondoratzen edo subduzitzen eta ondorioz ez dago aktibitate bolkanikorik. Bi plaka hauen arteko marruskadura handia denez, lurrikara asko sortu ohi dira. Bi plaka kontinentalen talken ondorioz sortutako mendi garrantzitusenetarikoa bat, [[Everest]] da, India eta Asiako plaken arteko talkaren ondorioz.
 
'''<big>Sumendiak, irlak eta arku bolkanikoak</big>'''
 
[[Sumendi|Sumedniak]], [[Uharte|irlak]] eta [[Arku bolkaniko|arku bolkanikoak]] plaka litosferikoen mugimenduen ondorioz sortzen diren beste prozesu geologikoak dira.
 
.
 
== Zergatik higitzen dira plaka litosferikoak? ==
51 ⟶ 57 lerroa:
[[Fitxategi:Convection.gif|thumb|180x180px|Konbekzio mugimendua
]]
 
== Definizio praktikoak ==
 
Praktikan ez da erraza itzultzea interpretazio teoriko hau. Aplikazio ezberdinetan aplikatzen dira gutxi gorabehera:
 
* Listofera termikoa. Litosfera eta astenosfea desberdintzen dituen gauzetariko bat da, litosfera eroankortasuna duela eta astenosfera ez. Zientzialari batzuk proposatzen dute litosferaren limitea isoterman aurkitzen dela 600&nbsp;°C-tara, hotik aurrera gero olibinoa plastikoa izaten hasten delako.
* Listosfera sismikoa. Listosferaren basea S uhinen abiaduraren erredukzio batengatik eta azelerazio betengatik P uhinetan karakterizatzen da. Definizio hau oso erraza da aurkitzea ikerketa sismologikoen bidez.
* Listosfera elastikoa. Reologiaren ikspegitik, litosfera, astenosferaren gainean flotatzen duen kapa elastikoa da. [[Isostasia]] erregionalari esker, litosferak zenbat neurtzen duen jakin dezakegu.
 
Litosfera termikoa eta sismikoa espesore ekibalenteak dituzte. Orokorrean, litosfera elastikoaren handiagoa de beste biak baino.
 
== Ikus, gainera ==