Informatikari: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
t Kategoria:Informatika gehitua HotCat bitartez
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
'''Informatikaria''' [[zientzialari]] bat da, zeinak [[informatika]] alorrean, informazioaren tratamendu automatikoa aztertzen duen zientzia edo tekniken multzoan, jakintza duen.<ref>Franco F. Orsucci, Nicoletta Sala, Reflexing Interfaces: The Complex Coevolution of Information Technology Ecosystems, Information Science Reference, 2008, pp. 335</ref>
 
Euskarazko '''informatikari''' kontzeptua ingelesezko [[:en:Computer scientist|computer scientist]] baino zabalagoa da. Zehazki computer scientist informatikari teorikoa baino ez da, sistema informatikoen alde teorikoan lan egiten duena. Baina euskaraz informatikari moduan ere hartzen dira [[Computer engineer|hardware ingeniariak]] (batez ere sistema informatikoen [[hardware]]-an zentratzen direnak) eta [[software ingeniariak]] ere.
Informatikariak sistema informatikoen alde teorikoan lan egin ohi dute, [[Computer engineer|informatika ingeniariak]] ez bezala, batez ere sistema informatikoen [[hardware]]-an zentratzen direnak (nahiz eta bi gauzez ardura daitezkeen). Informatikariek haien lana ikerketa-arlo zehatzetan zentra badezakete ere (hala nola, [[algoritmo]] eta [[Data structure|datu-egitura]]-ren garapen eta diseinuan, [[software ingeniaritza]]<nowiki/>n, [[Information theory|informazioaren teoria]]<nowiki/>n, [[Database theory|datu-base]]<nowiki/>etan, [[Computational complexity theory|konplexutasun konputazionalen teoria]]<nowiki/>tan, [[Numerical analysis|zenbakizko analisia]]<nowiki/>n, [[programazio-lengoaien teoria]]<nowiki/>n eta ikusmen artifizialean), beren oinarria informatikaren azterketa teorikoa da. Azken horren barruan sartuko lirateke aurretik aipatutako beste eremu horiek.<ref name="salary">{{cite web|url=http://www.bls.gov/ooh/Computer-and-Information-Technology/Computer-and-information-research-scientists.htm|title=Computer and Information Research Scientists|publisher=U.S. Bureau of Labor Statistics|date=March 29, 2012|accessdate=2012-06-03}}</ref>
 
Informatikariak sistema informatikoen alde teorikoan lan egin ohi dute, [[Computer engineer|informatika ingeniariak]] ez bezala, batez ere sistema informatikoen [[hardware]]-an zentratzen direnak (nahiz eta bi gauzez ardura daitezkeen). Informatikariek haienInformatikariaren lana ikerketa-arlo zehatzetan zentrakoka badezaketedaiteke, erebesteak (hala nolabeste, [[algoritmo]] eta [[Data structure|datu-egitura]]-ren garapen eta diseinuan, [[software ingeniaritza]]<nowiki/>n, [[Information theory|informazioaren teoria]]<nowiki/>n, [[Database theory|datu-base]]<nowiki/>etan, [[Computational complexity theory|konplexutasun konputazionalen teoria]]<nowiki/>tan, [[Numerical analysis|zenbakizko analisia]]<nowiki/>n, [[programazio-lengoaien teoria]]<nowiki/>n etaedota [[Ikusmen artifizial|ikusmen artifizialean), beren oinarria informatikaren azterketa teorikoa da. Azken horren barruan sartuko lirateke aurretik aipatutako beste eremu horiek]].<ref name="salary">{{cite web|url=http://www.bls.gov/ooh/Computer-and-Information-Technology/Computer-and-information-research-scientists.htm|title=Computer and Information Research Scientists|publisher=U.S. Bureau of Labor Statistics|date=March 29, 2012|accessdate=2012-06-03}}</ref>
 
Informatikariaren helburu nagusia honako hau da: ordenagailua oinarri duten sistemen (prozesadoreen, programen, ordenagailu eta pertsonen arteko elkarrekintzen, hainbat ordenagailuren arteko elkarrekintzen, etab.) propietateak kalkulatzeko ereduak garatu eta baliozkotzea. Horretaz aparte, beste helburu globalagoak ere izango lituzkete, besteak beste, hobekuntzak (sistemak azkarragoak, hobeak, merkeagoak... egitea) onartzen dituzten diseinuak aurkitzea.
 
== Hezkuntza ==
Informatikari gehienek informatikarekin erlazionatutako gradu, master eta doktoretza bat izan behar dituzte. Hala ere, badira beste aukera batzuk ere, hala nola, informatikarekin oso erlazionatutako ikasketak egitea ([[matematika]] edo [[fisika]]<ref>{{cite web|url=http://www.aps.org/careers/statistics/bsprivatesec.cfm|title=Fields of Employment for Physics Bachelors in the Private Sector, Classes of 2011 & 2012 Combined|publisher=American Physical Society|access-date=September 26, 2016}}</ref>) eta gero informatikako gaietan sakontzea. Bestalde, aipagarria da matematiketarako trebetasuna oso garrantzitsua dela informatikari batentzat.
 
Horretaz aparte, komunikaziorako gaitasunak ere garrantzi handia du, izan ere, informatikari ona izateko beste aditu batzuekin komunikatzen eta datuak alderatzen jakin behar da (oro har ondo landutako argitalpen eta aurkezpenen bidez). Gainera, informatikariek askotan talde lanean edo mundu errealeko proiektutan lan egiten dutenez, gai izan behar dute gainontzeko langileekin eta lankideekin (programatzaileekin, kudeatzaileekin, etab.) eraginkortasunez komunikatzeko.<ref name="autogenerated2">{{cite web|url=http://people.cis.ksu.edu/~bbp9857/cs.html|author=Benjamin Beau Perry|title=What is a computer scientist?|publisher=The University of Newcastle}}</ref>
<ref name="autogenerated2">{{cite web|url=http://people.cis.ksu.edu/~bbp9857/cs.html|author=Benjamin Beau Perry|title=What is a computer scientist?|publisher=The University of Newcastle}}</ref>
 
== Lan mundua ==
Normalean sofwaresoftware-programak publizitateazsortzen arduratzen direndituzten firmekenpresek eta ikerketa zientifiko eta garapenez arduratzen diren erakundeek (teknologia garatzeko aukera ematen duten teoriak garatzen dituztenak), kontratatu ohi dituzte informatikariak. Hala ere,Baita hezkuntza -erakundeak ere kontratatzen dituztebai.
 
Informatikariek, alde teorikoa alde batera utzita, aspektu praktikoagoak ere landu ditzakete, besteak beste, software ingeniaritzan zentratuz. Horrez gain, teknologia informatikoaren aholkularitza esparruan aurki daitezke. Gainera, matematikari gisa ere ikus daitezke, izan ere, informatikaren eremuan matematikek garrantzi handia dute.<ref>{{cite web|url=http://computingcareers.acm.org/?page_id=8|title=Computing Degrees & Careers » Computer Science|publisher=Computingcareers.acm.org|date=|accessdate=2012-06-03}}</ref>
<ref>{{cite web|url=http://computingcareers.acm.org/?page_id=8|title=Computing Degrees & Careers » Computer Science|publisher=Computingcareers.acm.org|date=|accessdate=2012-06-03}}</ref>
 
Industriaren esparruan lan egiten duten informatikariak zuzendaritza edo proiektu-buru posizioetan ikus daitezke.
 
Informatikarien etorkizuneko enplegu -irtenbideak bikainak direla esatenesan ohi da, batez ere ordenagailuazkenaldian ordenagailu-sistemek, erlazionatutako bestelako zerbitzu-industriek eta sorfware publizitate software-industriek azkenaldianizan izandakoduten hazkunde azkarragatik. Azken hauek izangodira lirateke[[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] ekonomian hazkunde azkarrena izangoizan duten industriak.
 
== Aplikazioak ==
Alor hauetako batean lan egin dezake informatikariak:
{|border="0" cellpadding="2"
|- valign="top"
|
* [[ahotsaren ezagupena]]
* [[Hizketaren sintesi|ahotsaren sintesia]]
* [[Datu handiak|big data]]
* [[Datu-base|datu-baseak]]
* [[datu-meatzaritza]]
* [[enpresa baliabideen plangintza]]
* [[galdera-erantzun sistemak]]
* [[Datu-diagrama|grafikoak]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Ikasketa automatiko|ikasketa automatikoa]]
* [[Informazio sistema|Informazio sistemak]]
* [[Informazioaren berreskurapen|Informazioaren berreskurapena]]
* [[Informazio erauzketa]]
* [[Itzulpengintza automatiko|Itzulpen automatikoa]]
* konputagailuen eta pertsonen arteko elkarrekintza
|
* konputazio-ereduak
* [[Konputagailu-sare|konputagailu-sareak]]
* [[Optimizazio (matematika)|optimizazioa]]
* [[robotika]]
* sistema adimendunak
* sistema banatuak
* [[Sistema digital|sistema digitalak]]
* [[Sistema eragile|sistema eragileak]]
* sistema txertatuak
* [[Sistema administratzaile|sistemen administrazioa]]
* [[Superordenagailu|superkonputazioa]]
* [[Informazio eta komunikazio teknologiak]]
* telemedikuntza
* web aplikazioak
* [[World Wide Web|web sistemak]]
|}
 
== Erreferentziak ==
25 ⟶ 63 lerroa:
 
[[Kategoria:Informatika]]
[[Kategoria:Ingeniariak]]
[[Kategoria:Informatikariak]]