|
=== Ezaugarriak ===
[[Fitxategi:Labna arco W.jpg|3o0px280px|thumb|eskuin|[[Ganga (arkitektura)|Ganga izuna]], Labna]]
Eraikin nagusiak tenplua eta jauregia ziren, harrizkoak gehienak, eta ugariak ziren, orobat, [[aldare]]ak eta oroitarriak ere; espazio zabalen inguruan antolatuta zeuden hiriak, eta plaza laukizuzenen inguruan[[laukizuzen]]etan eraikitzen ziren tenpluak, jauregiak edo biak batera. Hasieran tenpluek izan zuten hirietan nagusitasuna, baina azken Aro Klasikoan ugariago eta bikainagoak izan ziren jauregiak. Askotan hainbat eraikinez osaturiko arkitektura multzo nahasi samarrak eratu zituzten, [[akropoli]] modura: garai bakoitzean eraikitako atal berriak elkarri egokitzeko eskailera eta elkarren gainka bezala eraikitako atalak ageri dira, baina multzo orekatuak dira aldi berean.
Arkitektura elementu aipagarriena [[ganga (arkitektura)|ganga izuna]] edo harri irtenekiko ganga zen. Sabaiak eraikitzeko oso modu berezia zen, lastozko [[txabolalasto]]zko txabola maiaren sabaiaren itxurari jarraituz egina. Txabolak lauki luzeaklaukizuzenak ziren, luze baino garaiagoak, eta lau isuriko teilatua zuten. Molde horri berari jarraituz eraiki zituzten harrizko eraikinak : bi hormen gainetik batetik besterako harri lauzak jartzen zituzten, harik eta bien arteko espazioa harri bakar batek jaten zuten arte, [[giltzarri]] baten modura, malda handiko teilatuak osatuz. Horrek areto luze eta estuagoak eraikitzeko aukera ematen zien. Dena dela, era horretako sabaiez gainera, sabai laua ere erabiltzen zuten, orobat, bizkar hagez eta karez[[kare]]z egina.
Tenpluek [[piramide (arkitektura)|piramide]] tankera zuten, eta jauregiak, berriz, eraikin horizontalak ziren. Jauregi gehienek elkarri loturiko bi areto edo [[ganbera]] sail luze zituzten, barne igarobide edo galeriez elkarri lotuak. Oro har ate bakarra zuten jauregira sartzeko, eta barne ate batek lotzen zituen barnekobarruko aretoak; badira, dena den, fatxadan eta atzealdean atea duten eraikinak. Tenpluak, berriz, bi ganberaz osatuak ziren, eta aurreko hormako atetik zuten sarrera; lehen ganbaraganbera ospakizun arruntetarako erabiltzen zuten, eta bigarrena, berriz, oso ospakizun berezietarako.
Eraikinen oinarrietan terraza moduko egiturak jartzen zieten, lurretik goratzeko: garaiera txikiagoko oinarriak jauregi eta eraikin zibiletan, eta oso garaiak tenpluetan (50 mmetro ingurukoak ere aurkitu dira). [[Fatxada]] gehienek bi banda edo gorputz horizontal nagusi zuten, eta tartean lerro edo [[moldura]] bat zegoen bi gorputzak bereizten ziarenazituena. Hasieran, tarteko harri zerrenda irtena landu gabea zen eta hormak leunak ziren, baina denborarekin fatxada lantzen hasi ziren, tarteko molduratik sabairainoko tartea lehenik, eta fatxada guztia ondoren, Aro Postklasikoko garaian batez ere. Fatxaden lanketa bereziki aipagarria izan zen [[Palenque]]n eta [[Puuc]] inguruan. Palenqueko eraikinetan kare [[iztuku]]zko marrazki oso konplexuak agertzen dira, eta Puuc inguruan mosaiko geometrikoez apainduriko horma bikainak aurkitu dira.
[[Fatxada|Fatxaden]] lanketa bereziki aipagarria izan zen [[Palenque]]n eta [[Puuc]] inguruan. Palenqueko eraikinetan kare [[iztuku|estukozko]] marrazki oso konplexuak agertzen dira, eta Puuc inguruan mosaiko geometrikoez apainduriko horma bikainak aurkitu dira.
=== Aztarnategi nagusiak ===
|
