|
===Izenordainak eta adberbioak===
{{itzuli}}
====PersonalPertsona pronounsizenordainak====
[[Pertsona izenordain]]etan hiru [[pertsona (gramatika)|pertsona]] eta bi [[numero (gramatika)|numero]] bereizten dira. Jatorriz, ''zu'' hitza bigarren pertsonako izenordain plurala zen, baina egun singular modura erabiltzen da eta jatorrizko ''hi'' izenordain singularra ordeztu du askotan, eta azken hori hurbiltasunezko harremanetarako geratu da. ''Zuek'', berriz, ''zu'' izenordainaren pluralizatutako deribazio bat da eta gaur egun bigarren pertsonako izenordain plural bakarra da.
[[Personal pronouns]] differentiate three [[grammatical person|persons]] and two [[grammatical number|numbers]]. ''Zu'' must once have been the second-person plural pronoun but is now only the [[politeness|polite]] singular, having partially displaced the original second-person singular pronoun ''hi'', now a markedly familiar form of address. ''Zuek'' represents a repluralised [[Derivation (linguistics)|derivative]] of ''zu'' and is now the only second-person plural pronoun.
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+ Bigarren pertsonako izenordainen garapen [[Hizkuntzalaritza historikoa|diakronikoa]]
|+ [[Historical linguistics|Diachronic]] development of second-person pronouns
|-
! align="center"|[[Linguistic reconstruction|Reconstructed]]Berreraikitako [[Proto-language|protoprotohizkuntza]]-system
! align="center"|AttestedGaur present-dayegungo systemhizkuntza
|-
|
'''hi''' 'youbigarren pertsona (singularsingularra)'
'''zu''' 'youbigarren pertsona (pluralplurala)'
|
'''hi''' 'youbigarren pertsona (familiarfamiliarteko singularsingularra)'
'''zu''' 'youbigarren pertsona (politeerrespetuzko singularsingularra)'
'''zu-''ek''''' 'youbigarren pertsona (pluralplurala)'
|}
Hirugarren pertsonako izenordainen funtzioa betetzeko, izenordain erakusleak edo ''ber-'' aurretik daramatzaten pareko enfatikoak erabil daitezke.
The function of third-person personal pronouns may be filled by any of the demonstrative pronouns or their emphatic counterparts in ''ber-''.
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+ Pertsona izenordaiak
|+ Personal pronouns
|-
! align="center"|SingularSingularra
! align="center"|PluralPlurala
|-
|
'''''ni''''' 'I/melehen pertsona singularra'
'''''hi''''' 'youbigarren (verypertsona familiarsingularra (familiartekoa)'
'''''zu''''' 'youbigarren pertsona singularra (politeerrespetuzkoa oredo neutralneutrala)'
'''''hau, hori, hura, bera''''' 'he/him,hirugarren she/her,pertsona itsingularra'
|
'''''gu''''' 'we/uslehen pertsona plurala'
'''''zuek''''' 'youbigarren pertsona plurala'
'''''hauek, horiek, haiek, bera(ie)k, eurak...''''' 'they/themhirugarren pertsona plurala'
|}
BesidesPertsona theseizenordain ordinaryarrunt personalhoriez pronounsgain, therebadaude areenfatikoak emphaticdirenak. (orEuskalki [[intensive]])batetik ones,bestera whoseasko formsaldatzen varydira. considerablyAdibidez, betweenlehen [[dialect]]spertsona singularrerako: the first-person singular is ''neu, nerau, neroni'' oredo ''nihaur''.
====Demonstrative pronouns====
| 