Ñ: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
No edit summary
1. lerroa:
{{euskal alfabetoa (Ñ eta Ç)|uc=Ñ|lc=ñ}}
 
'''Ñ''' edo '''eñe''' [[euskal alfabetoa|euskal alfabetoko]] hamaseigarren letra da. OinarrizkoEz dago oinarrizko [[latindar alfabetoa]]n ez da existitzen; bai, ordea, latindar alfabeto hedatuan.
 
Euskarak [ɲ] hotsa idazteko erabiltzen du, batez ere [[Iparralde]]ko tradizioko hitzetan (ad: ''andereño'', ''irriño'', eta abar). Eskualde gehienetan, [ɲ] hotsa [n] hotsa bustitzetik dator, ''i'' aurrean duenean. Horrela, ''baina'' [[euskalki]] batzuetan [baina] eta beste batzuetan [baɲa] ahoskatzen da. Hitz horiek ''in'' idazten dira, nork bere erara ahoska ditzan.
 
''Ñ'' beste hainbat hizkuntzatan erabiltzen da: [[aragoiera]]<nowiki/>z, [[asturiera|asturieraz]], [[aimara|aimaraz]], [[bretainiera|bretainieraz]], [[galiziera]]<nowiki/>z, [[gaztelania]]<nowiki/>z, [[guarani|guaranzi]], [[kitxua]]<nowiki/>z, [[tagalo|tagaloz]]g eta [[tatariar|tatar]] hizkuntzetan<nowiki/>rez. Hizkuntza horietatik gehien-gehienekhorietako gaztelaniaren eragin handia izan dute, ortografia finkatzean.
 
== Sorrera ==
 
''Ñ'' letraren sorrera ''nn'' letra bikoitza sinplifikazioan datza. [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] monasterioetako kopistek, lana aurrezteko, ''n'' txiki bat ipintzen zuteanzuten ''n'' arruntaren gainean. Gaineko ''n'' txiki hori [[tilet]] (~) bihurtu zen. [[Portuges|Portugaleran]] gauza bera gertatu zen bokal sudurkariekin, jatorrian ''n'' baitzuten ondoan. Horrela, ''pan'' hitza ''pão'' bihurtu zen.
 
[[Gaztelania]]z, ''nn'' hori bustitzenbustiz joan zen [ɲ] hotsa emanbilakatu arte. Horrela [[latin]]eko ''annus'' [[gaztelania]]ko ''año'' bihurtu zen. Mendeak joan, mendeak etorri, ''ñ'' letra beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.
 
Denborarekin, ''ñ'' letra gaztelaniatik beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.
 
{{commonskat}}