Extremadura: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb) |
No edit summary |
||
26. lerroa:
| web = www.juntaex.org
}}
'''Extremadura'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0154.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2008-05-30|izenburua= 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak}}</ref> [[Espainia]]ko mendebaldeko autonomia erkidego bat da,
== Udalerri nagusiak ==
# [[Badajoz]] 143.748 biztanle [[2006]]an.
# [[Cáceres]] 90.218.
# [[Mérida
# [[Plasencia]] ([[Cáceresko probintzia|
# [[Don Benito]] ([[Badajozko probintzia|Badajoz]]) 34.051.
== Inguru naturala eta klima ==
Erdialdeko Mendikateak gurutzatzen du ekialdetik mendebalera, iparraldean Toledoko mendiak daude eta [[Sierra Morena (Espainia)|Sierra Morena]] mendilerroa hegoaldean. [[Klima kontinental]]a du; udak oso beroak dira eta euri gutxi egiten du, baina mendietan elurra sarritan izaten da. [[Tajo]] eta [[Guadiana]] ibaiek eta bi
== Historia ==
Extremadura [[Antzinako Erroma|erromatarrek]] hartu zuten. Aztarna ugari ikus daiteke gaur oraindik, batez ere Meridan, antzinako [[Lusitania]]ko zati bateko hiriburua baitzen.
[[Fitxategi:Plaza mayor de Cáceres.jpg|thumb|left|240px|[[Cáceres]] hiriko plaza nagusia.]]
[[Arabiar]]ren garaietan, Badajozeko [[taifa]]k garrantzia handia izan zuen eta aftasiden garaian [[Algarbe|Algarve]] portugaldarrera eta Lusitaniara hedatu zuen bere erresuma. Leongo Fernando II.ak
XIII. mendean lursailak hesitzeko ekinaldi bat egin zen, lurrak [[Mesta]]ko abereetatik babesteko. Hala sortu ziren ''dehesak'' edo lur hesituak, erregeek bultzatu zituztenak, Mesta erakundearen indar handiari aurre egiteko modua ikusten baitzuten haietan. Lurrak hesitzean, ordea, herri lurrak jabetza pribatuen eskuetara igaro ziren; lurrik ez zuten langileak ugaritu ziren, eta emigrazioa sortu zen. Hala, gaur egun arte dirauen arazoa sortu zen garai hartan.
51. lerroa:
== Ekonomia ==
[[Fitxategi:Dehesa2.jpg|thumb|300px|[[Dehesa]] bat.]]
Lehorreko nekazaritza da jarduera nagusia, ''Badajoz egitasmo'' delakoaren bidez, urez hornitua. Garia, garagarra eta oloa, oliba, ardoa eta tabakoa lantzen dira batez ere. Ardiak eta
Extremaduraren arazo nagusia, Erdi Arotik datorrena, lur banaketarena da, jauntxoena, alegia. Horren ondorioz, oso emigrazio biziak izan
== Kultura ==
59. lerroa:
Extremadurako [[hizkuntza]] nagusia eta hedatuena, ezbairik gabe, [[gaztelania]] da, batez ere gazte belaunaldien artean. Hori da hizkuntza ofizial bakarra. Gaztelaniarekin batera, hala ere, beste hizkuntza batzuk ere mintzatzen dira:
* [[Cáceresko probintzia|
* [[Cáceresko probintzia|
* [[Portugal]]ekiko mugako hainbat ingurutan ([[Olivenza]] disputatutako inguruan eta [[Alcántara|
* Extremadurako gainontzeko lurralde gehienetan [[gaztelania]]ren aldaera edo dialekto berezia hitz egiten da, [[castúo|castuo]] deitutakoa.
|