|
| galera2 = ~91.000 hildako, zauritu edo desagertu
}}
'''Ardenetako gudua''', ingelesez '''Bulgeko gudua''' izenez ere ezaguna, [[Bigarren Mundu Gerra]]ko gudu ospetsu bat dugu, [[1944]]ko [[abenduaren 16]]tik [[1945]]eko [[urtarrilaren 25]]era jazo ziren hainbat operazio militarrek osatzen dutena. Izenak dioen bezala, borrokaldia [[Ardenak (eskualdea)|Ardenetan]] garatu zen, [[Frantzia]], [[Belgika]] eta [[Luxenburgo]]k elkarbanatzen duten basoz jositako eskualdean, hain zuzen ere. Gudua abenduaren 16an hasi zen, alemaniar armadak [[Bigarren Mundu Gerrako aliatuak|aliatuen]] posizioen aurkako ustekabeko [[ofentsiba]] bati ekin zionean. [[Hirugarren Reicha]]ren helburua, aliatuen fronte-lerroa erdibitzea zen, eta horrela [[Anberes|Antwerp]] belgiarbelgikar hiria hartzea, sektore horretan zeuden lau ejertzitoarmada aliatu inguratu eta suntsituz eta etsaia, bere hornidura gune nagusiena gabe utziz. Modu horretan, indar aliatuak oso kaltetuak geratuko ziratekeen, eta Alemaniak, [[Ardatzeko potentziak|Ardatzeko]] gainontzeko kideekin batera, bake-itun bat sinatzera behartuko zituzkeen, bere ofentsiba gaitasun guztia, gainera zetorkion [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] ipini ahal izateko.
Ardenetako ofentsiba, isiltasun osoan prestatu zuten alemaniarrek, irrati bidezko komunikazioak ere ekiditeraino. Nahiz eta [[Ultra]] informazio zerbitzuak alemaniarren eraso bat aurreikusi, eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] Hirugarren EjertzitoakArmadak tamaina handiko ofentsiba bat espero izan, erasoa ustekabe handi bat izan zen aliatuentzat. Honi guztiari, aliatuen hasiera bateko gehiegizko konfidantzakonfiantza sentsazioa, beren ofentsiba planekiko gehiegizko arreta eta egindako aire-errekonozimendu kaxkarra gehitu zitzaizkion, alemaniarren erasoa erraztu zuten faktoreak, zalantzarik gabe. Honez gain, egun hartan eguraldi petrala zegoen, aliatuen hegazkin gehienak ezin izan zutelarik babes egoki bat ematera aireratu. Bitartean, alemaniarrek, aliatuen lerroko erdialdean gune ahul bat erasotu eta hautsi zuten, amerikarren Lehenbiziko EjertzitoarenArmadaren sektorean, aurreratze nabarmen bat lortuz. Modu honetara, [[Wehrmacht]]ak ia [[Anberes|Antwerperaino]] heltzen zen ateragune bat (ingelesez ''{{lang-en|bulge''}}) lortu zuen frontean, aliatuek kontrolaturiko zonaldean sartzen zena bete-betean.
Amerikarren aldetik, [[heriotza]] gehienak borrokaldiaren lehenbiziko hiru egunetan gertatu ziren, Infanteriako 106. Dibisioko hiru erregimenduetarikerregimentuetatik bik, beren burua errenditu behar izan zutelarik. Estatubatuarrentzat ardenetakoa izan zen [[Bigarren Mundu Gerra]]ko gudurik odoltsuena, 19.000 hil baitziren. Edonola ere, alemaniarrek ez zituzten erdietsi ofentsibaren hasieran finkatu zituzten helburuak, eta hurrengo asteetan, aliatuek gogor kolpatu zituzten alemaniarrek irabazi berri zituzten posizioak. Alemaniarrek, azkenik, atzera egin behar izan zuten, [[Siegfried Lerroa|Siegfried Lerrora]] arte. Gainera, borroka-esperientzia handia zuten unitate alemaniar asko oso kaltetuak suertatu ziren, nola gizon hala material aldetik.
{{commonskat}}
|
