Trans-Antartika Espedizio Inperiala: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
zuzenketa batzuk
13. lerroa:
{{aipu|''Men wanted for hazardous journey. Small wages. Bitter cold. Long months of complete darkness.</br>Constant danger. Safe return doubtful. Honour and recognition in case of success.''</br></br>Bidaia arriskutsurako gizonak behar dira. Soldata eskasak. Sekulako hotza. Hilabete luzeak erabateko ilunpean. Etengabeko arriskua. Onik itzultzea, zalantzagarria. Ohorea eta aintza, arrakasta izanez gero.|<small>Ustez, [[Ernest Shackleton|Shackletonek]] [[1914]]ko Trans-Antartika Espedizio Inperialaren eskifaia osatzeko boluntario eske [[The Times]] egunkarian argitaratutako iragarki ospetsua.</small>}}
 
'''Trans-Antartika Espedizio Inperiala''' ([[1914]]-[[1917]]), '''Endurance Espedizioa''' izenaz ere ezaguna, [[Antartikako Heroi Aroko Esploraketa|Antartikako Heroi Aroko Esplorazioa]]ren azken espedizio garrantzitsua izan zen. [[Ernest Shackleton|Sir Ernest Shackleton]] buruzagi eta diseinatzaile izan zen eta [[Antartika]] alderik alde zeharkatzeko helburua zuen. [[1911|1911n]] [[Roald Amundsen]] [[norvegia]]rra [[Hegoburua|Hego Polora]] iritsi ondoren, Shackeltonek zioenez, ''Antartikarako bidaien helburu nagusi bakarra''<ref>Shackleton,' 'Hitzaurrea Hegoaldean'', 11. orr.</ref> [[kontinente]]a zeharkatzea zen. Bidaia horren distantzia 2.900 [[kilometro|kilometrokoa]] zen, eta ibilbidearen erdia, hots, [[Weddell itsasoa|Weddell itsasoaren]] eta Hego PoloPoloaren artekoa, artean esploratzeke zegoen. Ezin izan zuten helburua bete, baina heroi epika eta biziraupen istorio modura gogoratzen da.
 
Shackleton [[1901]] eta [[1904]] bitartean [[Robert Falcon Scott|Scott kapitainaren]] [[Discovery Espedizioa|Discovery Espedizioko]] kide gisa Antartikan egona zen, eta [[1907]] eta [[1909]] artean [[Nimrod Espedizioa|Nimrod Espedizioko]] buru izan zen. Espedizio berri honek, alde batetik, 78°H [[latitude]] inguruan zegoen Weddell itsasoan zehar nabigatuko zuen eskifaia behar zuen, hau [[Hegoburua|Hego Poloa]] igaroz [[Ross itsasoa|Ross itsasorako]] norabidean joango zen martxa kontinentean zeharrerako prestaketa izango zen. Paraleloki, laguntza-talde batek, [[Ross itsasoko taldea]]k, kontinentearen aurkakobeste aldera bidaiatuko zuen, [[McMurdo itsasartea]]n akanpalekua ezarri, eta handik [[Beardmore glaziarra]]ren oinetan zegoen [[Rosseko izotz-hesia]]n zehar hainbat hornigai-depositu prest utziko zituen. Biltegi hauek talde kontinentean zeharrekoaren biziraupenerako oinarrizkoak ziren, taldeak berez berarekin bat ibilbide osoa burutzeko behar hainbat hornigai ez baitzeramatzan. Espedizioa bi [[ontzi]]z osatuta zegoen: Batabata ''Endurance'' ontzia, honekzeinak Shackletonen taldea Weddell itsasora garraiatuko zuenbaitzuen, eta bestea ''Aurora'' zen, hau [[Aeneas Mackintosh]] kapitainaren agintepean zegoen,agintepekoa; honekhorrek taldea Ross itsasotik McMurdo itsasartera eramango zuen.
 
''Endurance'' ontzia Vahsel badiara iritsi aurretik Weddell itsasoko [[izotz]]etan harrapatuta gelditu zen, eta nahiz eta ontzia askatzeko saiakera ugari egin, [[1915]]eko [[negu]]an ontzia izotz bloke batean sarturik nora ezeannoraezean ibili zen. Azkenik, izotzak ontzia, zanpatuizotzak etazanpaturik, bertan behera hondoratu zen eta, honelahalatan, eskifaia osatzen zuten 28 gizonak izotzetan geldituzgelditu ziren. Gizon hauek hainbat froga latzeilatzi aurre egin behar izan zieten: hilabete luzeezluzez osatutako itxaronaldia izotz gaineko inprobisatutakokanpaleku kanpalekuetaninprobisatuetan, [[Elefante uharte]]ra joateko txalupan egindako bidaia, ''James Caird'' txalupa irekian burututako 1.300 kilometrotakokilometroko bigarren bidaia bat, eta [[Hegoaldeko Georgia]]ko mendilerroak zeharkatzea, azkenik, inor hil gabe erreskatatuak izan ziren arte. Bitartean, Ross itsasoko taldeak bere misioa betetzeko zailtasun handiak garaitu behar izan zituen, gehienbat haize zurrunbilo batek ''Aurora '' ontzia bere loturetatik askatu eta ezin itzulirik gelditu zenean. Hornigai-biltegiak aurreikusirik zegoen bezala instalatuak izan ziren, baina betebehareginkizun honek berarekin hiru bizitza eraman zituen.
 
== Prestaketak ==
31. lerroa:
{{Aipu|Nire aitak ez zuen inoiz hitz egiten, gaizki igaro zuela esan ohi zuen, gu txikiak ginen, bera entzuteko txikiegiak, baina horretaz gain behin ere ez nion horri buruz gehiegi hitz egiten entzun.|Mary Crean O'Brien, [[Tom Crean]]en alaba.<ref>[http://www.ivoox.com/atrapados-hielo-the-endurance-audios-mp3_rf_341093_1.html "Izotzetan Harrapatuak. Endurance." dokumentalaren MP3 bertsioa osorik entzungai. 134:34 minutu.]</ref>}}
 
Shackleton bere [[1909]]ko [[Nimrod espedizioa|Nimrod espediziotik]] itzuli ondoren egonezinean eta helburu gehiegirik gabe bizi zen, nahiz eta 88°23'H latitude [[hegoalde (argipena)|hegoaldekoenaren]] mugarrira iritsi izanaren ondorioz jendearen onespena bereganatu izan. Sir '' Harry Brittain'' [[Erresuma Batua|britainiar]] [[eski]]atzailearen hitzetan "nahiko jaun sakabanatua" bilakatu omen zen.<ref>Huntford, 348. orr.</ref> Orain Antartikako bere etorkizuneko ekintzen izaera [[Terra Nova espedizioa|Terra Nova espedizioko]] Scotten arrakastan oinarritzen zen,. espedizioEspedizio hau [[1910]]eko [[uztail|uztaile]]an [[Cardiff]] hiritik abiatu zen.
 
[[1913]]ko [[martxoaren 11]]ko [[Roald Amundsen|Amudsenen]] ezusteko [[Hegoburua|Hego Poloaren]] konkistaren albistearekin, Hego PoloaPoloak helburu bat izatezizateari laga zion. Shackletonek hau idatzi zuen:
 
{{Aipu|''Hego Poloaren aurkikuntza ez da Antartikako esplorazioen amaiera izango''<ref>Huntford, 50. orr.</ref>|Ernest Shackelton}}