|
[[Fitxategi:SaoMiguel Furnas.jpg|thumb|260px|Fumarolak Furnasen [[Azoreak]] [[Portugal]].]]
'''Fumarola''' [[sumendi]] baten kraterretik kanpo, kanpoko pitzaduretatik, tenperatura altuetan irtetzenirteten direnden gas eta lurrin nahasketa bat, eta horri dagokion formazio geologikoa da. [[Laba kolada|Laba koladekoladetatik]]tatik ere irtetzenirteten dira. '''Solfatarak[[Solfatara]]k''' sufrezko gasak isurtzen dituzten fumarolak dira. Fumarolen konposaketa alda egin daiteke irtetzenirteten diren gasen tenperaturaren arabera, aldi berean fumarolaren jarduera-zikloan zehar aldatzen dena. Honako fumarola mota hauek bereizten dira :
* '''Fumarola lehorrak''' (edo '''anhidroak'''): labak, fusio egoeran botatzen dituenak dira, kraterretik gertu. Hauen tenperatura, 500 °CtikC tik gorakoa da, eta, nagusiki, [[sodio]] eta [[potasio kloruro]]z eta [[anhidrido sulfuroso]] eta karbonikoz osatuta daude, [[ur lurrun|ur lurrinik]] ez dutelarik. Badute, baita ere, baina oso kopuru txikian, beste kloruro batzuk (burnizkoaburdinazkoa, kobrezkoa...), [[fluoruro]]ren batzuk, eta, batzuetan, su zurruztadakpurruztadak eragiten dituzten [[hidrokarburo]]ak.
* '''Fumarola azidoak''' (edo '''klorhidrosulfurosoak'''): ez dira aurrekoak bezain beroak: 300 eta 400 °C arteko tenperaturetan daude. Hau, laba koladen gaineko geruzatik irtetzenirteten direlako da. Ur lurrin kopuru handia dute eta [[azido klorhidriko]] eta [[anhidrido sulfuroso]] zati txikiagoak.
* '''Fumarola alkalinoak''' (edo '''amoniakozkoak'''): erlatiboki hotzagoak dira, gutxi gora-behera, 100 °CtaraC ra heltzen direlarik. Nagusiki, [[Azido sulfhidriko]], [[kloruro amoniko]] eta ur lurrinez osaturik daude.
* '''Fumarola hotzak''' (edo '''sulfhidrikoak''') Hamarnaka gradu gutxi batzuk baino ez dituztedute lortzen, nagusiki, ur lurrinez osatutaosatuak daudelarikdaudenak, anhidrido karboniko eta sulfuroso portzentaje txiki batekin.
{{commonskat}}
|
