Yin eta yang: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gorkaazk (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
+ 5 kategoria HotCat bitartez
1. lerroa:
[[Fitxategi:Yin and Yang.svg|thumb|alt=|Taijitu ikurraren bidez irudikatzen da Yin eta yang kontzeptua]]
(Pinyinez: ''yīnyáng'Yin eta yang''' ({{lang-zh|t=陰陽|p=yīnyáng}}, hitzez hitz: "ilun-argi", "negatibo-positibo"; japonieraz[[japoniera]]z: 陰陽, ''in-yô'') Sortaldeko[[Ekialdea (kultura)|sortaldeko]] pentsaeran, bizitzaren alderdi eta gertakizun ororen egile diren bi indar edo hastapenak, elkarren osagarri direnak. Yina lurraren[[lurra]]ren irudi da, emea[[eme]]a, iluna, pasiboa eta xurgatzailea; zenbaki bikoitietan dago, bailaretan eta [[ur-lasterretanlaster]]retan, eta tigreak[[tigre]]ak, laranja koloreak eta lerro hautsi batek irudikatzen dute. Yanga berriz zerua[[zeru]]a da, arra[[ar]]ra, argia, aktiboa eta sarkorra; zenbaki bakoitietan dago, mendietan, eta dragoia[[dragoi]]a, urdin kolorea, eta lerro jarrai bat dira haren irudi. Bi elementuek elkarri eragiten diote (bata handitu ahala bestea txikitzen da), eta unibertsoaren eta bertan den ororen deskripzio dira.
 
[[Zirkulu]] baten bi erdi gisa, iluna eta argia, margotzen dira. Yin-yangaren jatorria iluna da, baina nolanahi ere oso antzinakoa; [[K. a. III. mendeanmende]]an kosmologiako eskola baten oinarri izan zen, eta mendeetan zehar eragin handia izan du [[txinatar]] pentsaeraren alderdi guztietan: astrologian, medikuntzan, artean, gobernuan. Japoniara[[Japonia]]ra ere aspaldi heldu zen, ''in-yô ''izenaz. Han ere, oso garrantzi handia izan zuen, gizartearen maila guztietan gainera: horren adierazgarri da egun eta norabide zorionekoak eta zoritxarrekoak badirelako sinestea, zabaldua oso, eta ezkontzak antolatzerako zodiakoaren zeinuak kontuan izatea.
 
==Ikus, baita==
* [[Hego Koreako bandera]].
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
{{Filosofia zirriborroa}}
 
[[Kategoria:Txinatar filosofia]]
[[Kategoria:Metaforak]]
[[Kategoria:Txinerazko hitzak eta esaldiak]]
[[Kategoria:Meditazioa]]
[[Kategoria:Txinatar medikuntza tradizionala]]