Suleiman I.a: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
3. lerroa:
}}
 
'''Suleiman I.a''' ([[otomandar turkiera]]z: سليمان ''Suleymān'',; [[turkiera]]z: ''Süleyman''; [[1494]]ko [[azaroaren 6]]a - [[1566]]ko [[irailaren 6]]a) [[Otomandar Inperioa]]ren hamargarren [[sultan]]a izan zen. BereHaren erreinaldiak [[1520]] eta [[1566]] artean iraun zuen eta luzeena izan zen. [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldean]] Suleiman Bikaina edo Handia du ezizena<ref>{{Erreferentzia |abizena=Merriman|izena=Roger Bigelow |izenburua=Suleiman the Magnificent, 1520–1566|lekua=Cambridge, Massachusetts |argitaletxea=Harvard University Press|urtea=[[1944]]|oclc=784228}}</ref> ,; [[Ekialdea (kultura)|Ekialdean]], berriz, lege ezarlea ([[turkiera]]z: Kanuni; [[arabiera]]z: القانونى, ''al‐Qānūnī''), otomandar sistema legala guztiz eraberritu zuelako.
 
Suleiman [[XVI. mendea|XVI. mendeko]] Europako [[monarka]]rik nagusietako bat izan zen. [[Belgrad]]o, [[Rodas]] eta ia [[Hungaria]] osoa konkistatu ondoren, [[1529]]an [[Vienako setioa]]n geldiarazi zuten. [[Safavi|Safavidar leinua]]ren aurkako bere borrokan [[Ekialde Hurbila|Ekialde Ertaina]] eta [[iparraldeko Afrika]] [[Aljeria]]raino ere konkistatu zituen. Bere erreinaldian, otomandar itsas armadak [[Mediterraneoa|Mediterraneo itsasoa]] ez ezik, [[Itsaso Gorria]] eta [[Persiar golkoa]] ere menderatu zituen<ref>Mansel, Phillip ([[1998]]). ''Constantinople : City of the World's Desire, 1453–1924''. [[New York]]: St. Martin's Griffin. ISBN 978-0-312-18708-8 61. orr.</ref>.
 
[[Olerkigintza|Poeta]] izateaz gain, [[kultura]] eta [[arte]]ak bultzatu zituen bere erresuman. Bost hizkuntza menperatzen zituen: [[otomandar turkiera]], [[arabiera]], [[serbiera]], [[txagataiera]], [[persiera]] eta [[urdu]]<nowiki/>a. Otomandar ohitura hautsiz, bere [[harem]]<nowiki/>eko [[Roxelana]] izeneko neska batekin ezkondu zen. Horrek ''Hürrem Sultan'' bilakatu eta gortea guztiz kontrolatu zuen. BereHaren seme [[Selim II.a]]k ordezkatu zuen.
 
== Erreferentziak ==