Watergate: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
1. lerroa:
{{AEBetako historia}}
[[Fitxategi:Nixon-depart.png|left|thumb|300px|Nixon dimititu ostean, jendea agurtzen‎]]
'''Watergate eskandalua''', (edo '''Watergate''' bakarrik) [[Richard Nixon]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] presidente izan zenean gertaturiko eskandalu politiko batzukpolitikoa izan zirenzen, bereharen kontseilari batzuen inputazioaleporatzea eta bereharen dimisioa ekarri zuena [[1974]]ko [[abuztuaren 8]]an. Dena [[1972]]ko [[ekainaren 17]]an hasi zen [[Washington|Washington Hiriko]] Watergate bulegoen eraikuntzan, 5bost gizon, [[Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata|AEBetako Alderdi Demokrataren]] egoitzegoitza nagusiaren barruan lapurretan harrapatu eta atxilotu zituztenean. Ondoren burututako, [[FBI]]<nowiki/>ren eta [[Ameriketako Estatu Batuetako Senatua|Senatuko]] Watergate Batzordearen (''House Judiciary Committee'') ikerketetan jakin zenez (baita prentsan ateratako informazioagatik ere), lapurreta, [[Richard Nixon]]en taldeak onartu eta bultzaturiko hainbat ekintzetakoekintzatako bat izan zen. Haien delitu eta gehiegikeriak noraino iristen ziren azaldu zen: kanpainan eginiko iruzurra, espioitza politikoa eta sabotajea, intrusio ilegalak, zergei buruzko auditoria faltsuak, eskala handiko telefono-elkarrizketa entzuteak eta operazio horiek egin zituzten bost gizon horiei ordaintzeko dirutza berezia, haien isiltasuna erosteko.
Beraien krimen eta gehiegikeriak noraino iristen ziren azaldu zen, kanpanan eginiko iruzurra, espioitza politikoa eta sabotaia, intrusio ilegalak, zergei buruzko auditoria faltsuak, eskala handian eginiko telefono-elkarrizketa entzuteak, eta operazio hauek burutzen zituztenak ordaintzeko diru bereiziak [[Mexiko]]n. Diru bereizi hauek, atxilotuak izan ziren 5 gizon hauen isiltasuna erosteko balio izan zuten, [[ekainaren 17]]an burututako lapurretan.
 
[[Fitxategi:WatergateFromAir.JPG|thumb|300px|left|Watergate bulegoak, lapurreta gertatu zen tokia]]
{{clear}}
 
[[Richard Nixon]] eta bere taldeak, bulegoetan gertatutako atxiloketenaatxiloketak ixilpeanisilpean mantentzen saiatu ziren. Hala ere, bi urte geroago, presidentea eta bere inguruko jendearen aurka frogak batu ondoren (bere taldeko jendeak ere bere aurkako testigantza eman zuen [[Ameriketako Estatu Batuetako Senatua]]ren ikerketa batean), Nixoni hainbat elkarrizketa grabaturikgrabatu aurkitu zitzaizkion. Elkarrizketa: hauetanbertan, lapurketaklapurretak isilpean mantendu eta justiziari trabak ipintzen ibili zela azaleratu zen. Elkarrizketa grabatu hauekhoriek ''Smoking gun'' ([[euskara]]z ''keaKea darion pistola'') bezalaizenaz ezagutu izan ziren. Hainbat borroka legalen ondoren, [[Ameriketako Estatu Batuetako Gorte Gorena|AEBetako Gorte Gorenak]] Presidenteakpresidenteak zintak entregatueman behar zituela agindu zuen; Nixonek amore eman eta entregatueman egin zituen. [[Ameriketako Estatu Batuetako Ordezkarien Etxea|Ordezkarien Etxean]] salatu egingo zuela, eta Senatuak kondenatu egingo zuela jakinik, [[Richard Nixon]]ek dimisioa aurkeztu zuen, gaur egun: [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetan]] dimitituhalakorik egin duen presidente bakarra izanikda. BereHaren ondorengoak, [[Gerald Ford]]ek, egindakoindultatu denagatik indultu bat eskaini zionzuenez, eta ez zuten espetxeratu.
 
== Kanpo loturak ==