Sakabanatze (estatistika): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb)
ongi jarri dut bi datuak ez zutelako ongi agertzen
1. lerroa:
[[File:Variance various.svg|thumb|300px|[[Batezbesteko]]a ez da nahikoa datu multzoak bereizteko: irudiko bi banakuntzek [[zentro-joera (estatistika)|zentro]] berdina badute ere, berdez marraztutakoa '''sakabanatze''' handiagoa du.]]
 
[[Estatistika]]n, '''sakabanatzea''' edo '''dispertsioa''' [[aldagai (argipena)|aldagai]] bakarreko [[datu-multzo|datu multzo]] edo [[probabilitate banaketa]] baten aldakortasun edo heterogeneotasuna aztertzen duen ezaugarria da. Adibidez, ''A:(1,4,7)'' eta ''B(3,46,5)'' datu multzoak harturik, ''A'' datu multzoa sakabanatuagoa dela esango da, tarte handiago batean zehar zabaldu eta datuak gehiago aldentzen direlako 46 balioa hartzen duen [[batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekotik]]. [[Probabilitate teoria]]n, ziurgabetasunaren neurri moduan erabiltzen da maiz.
 
Estatistikan gehien aztertzen den ezaugarri bat da, [[zentro-joera (estatistika)|zentralizazioarekin]] batera, datuen zentroa ez baita nahikoa izaten datu multzoak bereizteko. Zentroaren eta sakabanatzearen zenbatespenak, berriz, aski izaten dira egoera askotan datu-multzoak eta probabilitate-banaketak zehaztu eta finkatzeko, [[banaketa normal]]aren kasuan esaterako. Horretaz gainera, sakabanatze neurriak [[batezbesteko]] baten fidagarritasun edo adierazgarritasuna zehazteko, aldagaiak kontrolatzeko (adibidez, lantoki bateko ekoizpen-datuak ohiko mugetatik aldentzen ari ote diren aztertzeko), datu multzoak eta probabilitate banaketak alderatzeko eta beste neurri estatistiko batzuk eratzeko erabiltzen dira. [[Muturreko datu]]ak hauteman eta [[estandarizazio (estatistika)|estandarizazio]] izeneko eragiketaz datu multzo ezberdinetako datuak alderatzeko ere erabiltzen dira.