Nafarroa Beherea: berrikuspenen arteko aldeak

}}

 

 

'''Nafarroa Beherea''' edo, maila apalean, '''Baxenabarre'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/dok/eaeb/eoda/lekuak.pdf Euskal Herriko leku izenak] Euskaltzaindia</ref> ([[frantses]]ez ''Basse-Navarre'', eta [[gaskoi (hizkuntza)|gaskoieraz]] ''Baisha Navarra'' edo ''Bassa Navarra'') [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] zazpi [[herrialde]]etako bat da. Administrazioari dagokionez, [[Akitania]] ([[Frantzia]]) eskualdeko [[Pirinio Atlantikoak]] departamenduko (64. [[Frantziako departamendu|departamendua]]) eta Baionako barrutiko parte da. Hiriburua [[Donibane Garazi]] bada ere, [[Donapaleu]] eta [[Baigorri]] bera baino populatuagoak dira.

 

=== Nafarroa Beherea 1530-1789 urteetan ===

[[1553]]an, [[Henrike II.a Nafarroakoa|Henrike II.a Albretekoa]] hil zen, eta, Nafarroako koroaz gainera, [[Bearno]], [[Bigorra]], [[Albreteko dukerria|Albret]], [[Foix]] eta [[Armañac|Armagnac]]-eko lurrak utzi zituen oinordetzan. Henrike II.aren ondoren, haren alaba [[Joana III.a Nafarroakoa|Joana III.a]] egin zen erregina. Erlijioen arteko gatazkak ziren Europan, eta Joana III.a [[kalbinismo]]ra aldatu zen 1560an. 1562an hasi zen [[Frantziako Erlijio Gerrak|erlijio-gerra Frantzian]]. Joana Albretekoak Eliza katolikoaren aurkako neurriak hartu zituen, eta Nafarroa Behereko bi alderdi nagusien arteko gatazka piztu zen berriro, agaramontarrak erreformaren alde baitzeuden eta lüküztarrak aurka. [[1567]]tik [[1572]]ra artean iraun zuen gerrak. [[1572]]. urtean, erreginak Eliza katolikoari kendutako ondasunak berriro itzuli zizkion, eta urte hartan bertan hil zen.