Galizia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
An13sa (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb)
76. lerroa:
 
==== Paleolitoa ====
[[Fitxategi:Dolmen Mina da Perxubeira.jpg|thumb|right|[[Mina da Parxubeirako trikuharria]], K. a. IV. eta III. milurtekoen artean eraikia, ohiko pasabidedun [[trikuharri]]a da, Sotorraño-Parxubeira-Portocoiro multzoaren zati da, Eirón, [[Mazaricos]].]]
 
Galizian topatutako gizakien aztarnarik antzinakoenak duela 300.000 urtekoak dira, [[Behe Paleolito]] arokoak. [[Paleolitiko]] aroak eremu honetan K. a. 5000 urterarte iraun zuen, garai honetako hainbat [[aztarnategi]] daude, tartean [[Camposancos]] ([[A Guarda]]), [[Gándaras de Budiño]] ([[O Porriño]]), [[Monte do Castro]] ([[Vigo]]) eta Pena Grande ([[Vilalba]]). [[Miño ibaia]]ren Portugalgo ertzean topatutako aztarnak ere nabarmentzekoak dira —[[Caminha]]tik hasi eta [[Melgaço]]ra—, bai eta Eirós leizekoak ere, [[Triacastela]] udalerrian ([[Lugoko probintzia]]), bertako giroari esker [[Erdi Paleolito]] arterainoko animalien eta [[Neanderthalgo gizaki]]en hezur hondakinak kontserbatu izan dira.
452. lerroa:
 
=== Trenbideak ===
[[Fitxategi:Ferrocarril galicia.jpg|thumb|right|Galiziako trenbide sarea.]]
 
[[1873]]ko [[irailaren 15]]ean fue inaugurado el primer ferrocarril de Galicia entre [[O Carril (Vilagarcía de Arousa)|O Carril]] ([[Vilagarcía de Arousa|Vilagarcía]]) eta [[Cornes (Santiago de Compostela)|Cornes]] ([[Santiago de Compostela|Santiago]]) arteko lehenbiziko Galiziako burdinbidea inauguratu zen.<ref>[http://www.elcorreogallego.es/santiago/ecg/ferrocarril-cumple-135-anos/idEdicion-2008-09-14/idNoticia-342528/ Burdinbideak 135 urte bete ditu]. ''[[El Correo Gallego]]''. 2012ko urriaren 18an kontsultatua. {{es}}</ref> [[1875]]ean [[Coruña]] eta [[Lugo]] hiriak elkarlotzen zituen bigarren linea inauguratu zen.<ref name="galiciayelferrocarril">[http://ruc.udc.es/dspace/bitstream/2183/8983/1/CC72art1ocr.pdf Galizia eta burdinbidea] (2001), 35. orr. ''Ruc.udc.es''. 2012ko azaroaren 26ean kontsultatua. {{es}}</ref> [[1883]]. urterarte Galizia ez zen gainontzeko [[Espainiako Erresuma]]rekin lotu, [[O Barco de Valdeorras]]ko burdinbidearn bidez.<ref>[http://www.vialibre-ffe.com/noticias.asp?cs=hist&not=1226 Monforte de Lemos eta Hendaiarako benetazko bidaia 1883an]. ''www.vialibre-ffe.com''. {{es}}</ref>
477. lerroa:
 
=== Musika herrikoia ===
[[Fitxategi:Gaiteiros em romaria galega.jpg|thumb|right|[[Gaita]]riak erromeria batean.]]
Galiziak musika herrikoiaren usadio oparoa du. Oparotasun hori bere musika doinu eta erritmo ugari nahiz musika-tresnetan datza.
 
514. lerroa:
 
== Kirola ==
[[Fitxategi:Celta de Vigo.jpg|thumb|right|[[Real Club Celta de Vigo|Vigoko Celta]]ko futbolariak 2009ko abuztuan.]]
[[Fitxategi:Deportivodelacoruna2008.jpg|thumb|right|[[Deportivo de La Coruña|Coruñako Deportivo]]ko futbolariak 2008-09 denboraldian.]]
Kirol nagusienei dagokienez, Galizian bi [[futbol]] talde nagusi daude, [[Real Club Celta de Vigo|Vigoko Celta]] eta [[Deportivo de La Coruña|Coruñako Deportivo]]. [[Deportivo de La Coruña|Coruñako Deportivo]]k [[Espainiako futbol ligako lehen maila|Espainiako Ligako Lehen Maila]] behin irabazi du, [[Espainiako Futbol Errege Kopa|Errege Kopa]] birritan eta [[Espainiako Futbol Superkopa|Superkopa]] hirutan, gainera [[Champions League]]ko finalerdietara behin iritsi zen, bestalde [[Celta de Vigo|Vigoko Celta]] Lehen Mailan denboraldi gehien jokatu izan duen galiziar taldea da. [[Club Deportivo Lugo]] taldeak Galizia [[Espainiako futbol ligako lehen maila|Bigarren Maila]]n ordezkatzen du. Beste talde nabarmen batzuk [[Coruxo Fútbol Club|Coruxo FC]], [[CD Ourense]], [[Racing de Ferrol|Ferrolgo Racing]], [[SD Compostela]] eta [[Pontevedra CF]] dira. Inoizko galiziar futbolari nabarmenena [[Luis Suárez|Luis Suárez Miramontes]] izan da. [[1982ko Munduko Futbol Txapelketa]]n [[Riazor estadioa|Riazor]] eta [[Balaídos estadioa|Balaídos]] hainbat partiduen jokaleku izan ziren.
 
545. lerroa:
 
== Erlijioa ==
[[Fitxategi:Galicia - Quiroga Chi Rho.jpg|thumb|right|V. mendeko [[Quirogako krismoia]]ren erreplika, Galiziako [[kristautasun]]aren irudikapen zaharrenetarikoa dena.]]
[[2012]]ko iraila eta urriaren arteko CISen ([[CIS|Espainiako Soziologia Ikerketen Zentroa]]) Autonomia Barometroaren arabera Galiziako sinismen ezberdinen portzentaiak honakoak dira<ref>[http://www.cis.es/cis/opencm/GA/1_encuestas/estudios/ver.jsp?&cuestionario=16118&estudio=13564 Autonomia Barometroa (III). GALICIA] CIS, 2012/13/09 {{es}}.</ref>:
<center>