Aro Modernoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb) |
|||
94. lerroa:
=== Zientzia ===
[[Fitxategi:NewtonsTelescopeReplica.jpg|thumb
Aro Modernoan munduari begiratzeko modu berri bat sortu zen. Honela, [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] jakintza, autoritatean oinarrituta eta "magister dixit" (maisuak esana) edo "Roma locuta, causa finita" (Erromak hitz eginda, kontua bukatua) gisako esapideetan adierazita, errotik aldatu zen.
140. lerroa:
=== Erreforma Protestantea ===
{{sakontzeko|Erreforma Protestantea}}
[[Fitxategi:BullExurgeDomine.jpg|thumb
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] Mendebaldeko Kristautasun batua Erreforma Protestantek hautsi zuen. [[Erromatar Eliza Katolikoa]]ren krisiaren aurrean (barkamenen sal-erosketa, diziplina biguna...) kritikak ugaritu ziren [[Europa]] osoan, [[Erasmo Rotterdamgoa]]k egin zuen bezala. Baina [[Alemania]]n [[Martin Luther]] fraide agustindarrak ([[1483]]-[[1546]]) [[Erroma]]rekiko harremana haustearen alde egin zuen. Izan ere, [[1517]]an [[Aita Santu]]aren eta oro har Eliza Katolikoaren autoritatearen aurkako kanpaina jarri zuen abian. [[Leon X.a]] aita santuak eskumikatutakoan ([[1520]]) Martin Luther hainbat noble alemaniarrek babestu zuten. Haien babespean, Lutherrek dotrina berria eraikitzen segi ahal izan zuen hil arte.
151. lerroa:
=== Kontrarreforma ===
{{sakontzeko|Kontrarreforma}}
[[Fitxategi:Council Trent.jpg|thumb
[[Protestantismo]]ak kalte espiritual eta material andana eragin zizkion [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoari]]. Horregatik, arriskua uxatzeko, Elizaren barnan korronte berritzaile bat sortu zen, [[fede]] katolikoa defendatu eta sakondu nahi zuena. Erreakzio honi [[Kontrarreforma]] izena eman zitzaion, eta [[erlijio-ordena|ordena]] berri bat izan zen mugimendu honen gidari, [[Ignazio Loiolakoa|Inazio Loiolakoak]] [[1535]]ean sortutako [[Jesusen Konpainia|Jesusen Lagundia]].
207. lerroa:
===Prusiaren goraldia===
[[Fitxategi:Acprussiamap2.gif|thumb
Prusia izan zen [[Westfaliako Bakea|Westfaliako Bakeetan]] etekin handienatakoa atera zuen Inperioko estatua, Ekialdeko [[Pomerania]] eskuratu baitzuen. Baina estatu aski handia zen horren aurretik ere, [[1618]]an Prusiako Dukerria eta [[Brandenburgo|Brandenburgeko]] Margraverria batu zirenetik, hain zuzen. Inperiotik kanpo lurraldeak ere bazituenez, [[1701]]ean Prusia''n'' Erregeko titulua (ez Prusia''ko'' erregea, enperadorea ez eragoztearren) hartu zuen Frederick I.ak.
| |||