Seiurteko demokratikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
17. lerroa:
== Garai iraultzaileko gatazkak ==
 
''La Gloriosa'' iraultza bultzatu zuen egonezina ez zen baretu gobernu iraultzaileek erreformak planteatu zituztenean. '''Errepublikarrak''' boteretik kanpo geratu zirenez gero, altxamenduak burutu zituzten eta [[federalismo]]a garatu ahal izateko [[monarkia]]ren ordez [[errepublika]] ezartzea eskatzen zuten. Hauen alde Espainiako hegoaldeko eta jornalariak eta gizarte eta laneko hobekuntzak eskatzen zituzten Kataluniako langileak altxatu ziren. Hego Euskal Herriko hitzarmen federal bat sinatu zuten [[Eibar]]ren eta horren bidez, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroak Espainiako mugimendu federalarekin bat egin zuten.
 
'''[[Kuba]] eta [[Puerto Rico]]ko altxamendu independentistak''' [[Carlos Manuel de Céspedes]] kreolak gidatu zituen, Kubaren eta errepublikaren askatasuna eskatuz esklabo beltz eta lurjabe txikien laguntzarekin. [[Espainia]]ko gobernuak tropa ugari bidali behar izan zituen altxamendua zapaltzeko, baina [[1878]]a arte ezin izan zuen menderatu, 68tik 78ra luzatu zelarik ''Gerra Luzea'' deiturikoa. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]] [[Kuba]]ren independentziaren alde agertu ziren, balio estrategiko eta ekonomiko handia baitzuen azken horrek, azukre eta tabako produkzio handiarengatik.
 
'''Karlistek''' iraultzaileekIraultzaileek boterea eskuratu zutenean, karlistek gogortu zuten erregimen liberalaren aurkako eraso armatua gogortu zuten, [[Hego Euskal Herria]]n liberal moderatu kontserbadore asko hurbiltzen hasi zirelarik karlistengana:
 
* Une horretan, tradizioaren, [[hegoHego Euskal Herriko foruak|foruen]] eta [[katolizismo]]aren defentsa areagotu egin baitzen iraultzaileen antiklerikalismoaren aurrean.
 
* Karlistentzat liberalismoa eta katolizismoa bateraezinak ziren eta, horren ondorioz, beharrezkoa zen monarkia tradizionala berrezartzea.