Eibarko gudua (1936-1937): berrikuspenen arteko aldeak

Eibar arma fabriken egoitza garrantzitsua zen,;<ref>Steer, G.L. 20009(1938), 58. or.</ref> etaizan ere, gerrako lehen asteetan, Eibar armak toki askotarako banatzeko erdigune bilakatu zen, [[Orbea#Historia|Orbea fabrika]]tik. Gainera, [[Espainiako Bigarren Errepublika|Espainiako ErrepublikarenErrepublika]]ren eta sozialismoaren aldeko sinbolismo handiko herria. 1936ko irailaren 13an, indar kolpistek (falangistak, karlistak, militarrak) [[Espainiako Gerra Zibila Donostian (1936)|mendean hartu zuten Donostia]] eta, luze gabe, [[Jose Soltxaga]]ren indarrak ekialdetik mendebaldera hedatu ziren, baita haiengandik ihesi Donostiatik ikaraz errefuxiatu ateratako 30.000-40.000 herritar ere bai.

Ordurako, [[Emilio Mola|Mola jenerala]]<nowiki/>k agindutako gerra hegazkin alemaniar eta italiarrek Gipuzkoa hainbatetan bonbardatu zuten, baita Eibar ere abuztuaren 29an lehenengo aldiz. Hurrengo asteetan, gehiagotan ere pairatu zituen bonbardaketak, eta agintariek aterpe inprobisatuak prestatu zituzten, 16 guztira. Herria ebakuatzeko deia egin zuten irailaren 21ean, kolpistek Elgoibar okupatu zutenean.