Djibuti: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
65. lerroa:
[[1994]]ko abenduan, gobernuak eta FRUD alderdiak su-eten akordioa sinatu zuten. Alderdia [[1996]]an legalizatu bazuten ere, [[1997]]an bere buruzagi nagusi gehienak atxilotu zituzten. [[1997]]an, [[Hassan Gouled Aptidon]]ek boterea [[Ismäel Omar Guelleh]]ri pasatu zizkion. [[1999]]tik presidentea da. [[2001]]eko [[maiatzaren 12]]an, FRUD eta gobernuaren arteko beste akordio bat sinatu zen eta ofizialki gerra zibilari amaiera eman zitzaion, baina afarren kontrako jazarpenak segitu du<ref>Iturria:[http://www.djiboutiweb.net/histoire.php Djibutiweb].</ref>.
==
=== Politika ===
Errepublika erdi-presidentzialista da Djibuti. Legegintza ahalmena Diputatuen Ganberak du (herri hauteskundeetan aukeratzen dira Ganbera osatzen duten 65 diputatuak). Gaur egun legeztaturik dagoen alderdi politiko bakarra Aurrerapenerako Herri Batzarra izenekoa da. Errepublikako Gobernuburua Ganberak aukeratutako lehendakaria da. Lehen ministroa buru duen kabinete bat da administrazio organo nagusia.
=== Banaketa administratiboa ===
[[Fitxategi:Djibouti-regions.png|centre|200px|Djibutiko eskualdeen mapa]]
▲Djibuti administratiboki 5 eskualdetan eta [[hiri]] batean zatituta dago. Horrez gain, 11 [[barruti]]tan zatituta dago.
Eskualdeak eta hiriak hauek dira:
* [[Ali Sabieh Eskualdea]] (''Region d'Ali Sabieh'')
80 ⟶ 82 lerroa:
== Demografia ==
[[Fitxategi:Djibouti-demography.png|thumb|250px|Djibutiko biztanleria 1961 eta 2003 artean ([[FAO]]ren datuak, 2005, milakotan)]]
=== Biztanleria ===
1999ko uztaileko estimazioen arabera, 447.439 djibutiar dira. 0-14 urte bitartekoak dira % 43, 15-64 urte bitartekoak % 54, eta 65 urtez gorakoak % 3. Gizonezkoek, jaiotzean, 49,48 urteko bizi itxaropena dute eta emakumezkoek 53,67 urtekoa. Emankortasun tasa 5,87 haurrekoa da emakumeko. Djibutiko ezaugarri geografikoak eta klima gogorra direla-eta, nekazaritzak ez du indar handirik, nahiz eta, tradizioz, artzain nomadak izan diren (gameluak, behiak, ahuntzak, ardiak). 1980ko hamarraldiko lehorteak areagotu baizik ez zuen egin tradiziozko nomadismoaren gainbehera, eta ordu arte artzaintzatik bizitako asko hiriburura joan ziren bizitzera, Etiopia eta Somaliako gerretatik ihesi etorritako askorekin batera.
=== Banaketa etnikoa ===
Biztanleria bi talde nagusitan banatzen da:
* [[Somalia]]rrak: % 60. mugakidea den [[Somalilandia]]n bizi diren taldeetako kideak daude, [[Dir]] leinuko adarrak diren [[issa]] (gehienak) eta [[gadabuursi]]ak hain zuzen.
86 ⟶ 91 lerroa:
* Badira [[europa]]r (batez ere [[frantzia]]r eta [[italia]]rrak), [[arabia]]r eta [[etiopia]]r bakan batzuk; denen artean % 5<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html ''CIA the world factbook''].</ref>.
=== Hizkuntzak ===
[[Hizkuntza ofizial]]ak [[kolonialismo]]ak ezarritako [[frantses]]a eta [[erlijio]] zein [[merkataritza]] harremanen bitartez bultzatutako [[arabiera]] badira ere, tokikoak diren [[somaliera]] eta [[afarrera]] oso zabalduta daude.
== Ekonomia ==
Tradizioz, artzain nomadak izan dira bizibidez djibutiarrak eta, oraindik ere, biztanleen % 25 inguruk bizibide hori du. Laborantza, berriz, oasi gutxi batzuetara mugatzen da (datilak, barazkiak eta frutak). Nolanahi ere, herrialdeko ekonomia jarduera garrantzizkoenak itsas portuaren inguruan zertzen dira. Ez da ahaztu behar Djibutiko portua burdinbidez lotuta dagoela Etiopiako hiriburuarekin, Addis Abebarekin, eta Etiopiaren hornikuntza bide bakarra ez den arren, Addis Abebak itsasora duen irteera garrantzizkoena da. Merkataritza trukeak eta zerbitzuak dira Djibuti hiriburuko ekonomia jarduera nagusiak. Merkataritza jarduera horiei dagozkien finantza mugimenduek orekatzen dute, neurri batean, merkataritza balantzaren defizita (kontsumoko ondasun ia guztiak inportatzen dituzte). Kobre, igeltsu eta burdin meatze gutxi batzuk badituzte, baina ez dituzte ustiatzen. Aldiz, oso aberatsa da baliabide geotermikoen alorrean. Inguruko (Somalia, Etiopia) eta barneko gerrek (1994tik aurrera) zuzeneko eragina izan dute ekonomian, eta Frantziak parte hartu behar izan du, behin baino gehiagotan. Frantsesek, izan ere, base militar bat dute Djibutin eta, duela gutxi, 3.200 soldadutik 2.600era jaitsi dituzte hango osteak.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2017/5/29}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo loturak ==
{{commonskat}}
* {{fr}} [http://republiquedjibouti.chez.com/histoire1_dji.html Djibutiko historia],
▲* {{fr}} [http://republiquedjibouti.chez.com/histoire1_dji.html Djibutiko historia] webgune honetan.
{{CIA|dj}}
{{Afrikako herrialde eta lurralde aurkibidea}}
[[Kategoria:Djibuti| ]]▼
▲[[Kategoria:Djibuti]]
| |||