Mikel Zalbide: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
Sarrera osatu |
||
15. lerroa:
[[1978]]an, Unibertsitate Zerbitzuetarako Euskal Institutua ([[UZEI]]) sortu zenetik, zientzia-tekniken alorreko arduradun teknikoa izan zen. Bertan jardun zuen lanean, besteak beste, [[Fisika]], [[Kimika]] eta [[Matematika]] hiztegiak prestatzen, eta lexiko-sorkuntza erabideen aztertzaile eta ikastaro-emaile. Halaber, maileguzko hitzen idazkeraz eta ebakeraz UZEIn eginiko sistematizazio-lanaren egile dugu.<ref name=":0" />
Euskal Unibertsitatea eratzeko ekimenaren partaideetako bat ere izan zen, [[1979]]tik aurrera. Autonomia aurreko Eusko Kontseilu Nagusiak eta Bilboko (gero Euskal Herriko) Unibertsitateak sorturiko Batzorde mistoaren kidea izan zen. Euskal Unibertsitaterako Planifikazio-batzordea zuen batzorde misto horrek izena, eta horren barruan unibertsitate alorreko hizkuntza-normalkuntza bideratzeko azpibatzordea sortu zen: euskal kulturarekiko unibertsitate-beharrizanen lan-taldea. Lan-talde horren arduraduna izan zen.▼
=== Hezkuntza ===
▲Euskal Unibertsitatea eratzeko ekimenaren partaideetako bat ere izan zen, [[1979]]tik aurrera. Autonomia aurreko [[Eusko Kontseilu Nagusia|Eusko Kontseilu Nagusiak]] eta Bilboko (gero Euskal Herriko) Unibertsitateak sorturiko Batzorde mistoaren kidea izan zen. Euskal Unibertsitaterako Planifikazio-batzordea zuen batzorde misto horrek izena, eta horren barruan unibertsitate alorreko hizkuntza-normalkuntza bideratzeko azpibatzordea sortu zen: euskal kulturarekiko unibertsitate-beharrizanen lan-taldea. Lan-talde horren arduraduna izan zen.
[[1981]]. urteaz geroztik [[Eusko Jaurlaritza]]ko Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailean aritu da lanean, hasieratik Euskara Zerbitzuaren buru izan delarik.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Mikel Zalbide: «Hizkuntza bat eskuratzea ez da eskola-kontu huts»|hizkuntza=eu|url=http://www.argia.eus/argia-astekaria/2043/mikel-zalbide-hizkuntza-bat-eskuratzea-ez-da-eskola-kontu-huts/|aldizkaria=Argia|sartze-data=2017-04-07}}</ref> 2014an hartu zuen erretiroa. Erantzukizun horretan, Administrazioak euskararen ikaskuntza eta ezagutza ereduak finkatzeko egitasmorik nagusienetan esku hartu du. Aipatzekoa da eragin zuzena izan duela EGA tituluaren, HE1 eta HE2 hizkuntza-eskakizunen, eta [[IRALE]] programaren sorreran.▼
▲[[1981]]. urteaz geroztik [[Eusko Jaurlaritza]]ko Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailean aritu da lanean, hasieratik Euskara Zerbitzuaren buru izan delarik.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Mikel Zalbide: «Hizkuntza bat eskuratzea ez da eskola-kontu huts»|hizkuntza=eu|url=http://www.argia.eus/argia-astekaria/2043/mikel-zalbide-hizkuntza-bat-eskuratzea-ez-da-eskola-kontu-huts/|aldizkaria=Argia|sartze-data=2017-04-07}}</ref> [[2014|2014an]] hartu zuen erretiroa. Erantzukizun horretan, Administrazioak euskararen ikaskuntza eta ezagutza ereduak finkatzeko egitasmorik nagusienetan esku hartu du. Aipatzekoa da eragin zuzena izan duela EGA tituluaren, HE1 eta HE2 hizkuntza-eskakizunen, eta [[IRALE]] programaren sorreran.
Pedagogia eta hezkuntzaren esparruan, berriz, hainbat egitasmo martxan jartzeko lan-taldeetan izan da: [[EIMA]] programa (Euskal Ikasmaterialgintza), Lehen eta Bigarren Hezkuntzarako ikasliburuak, ikus-entzunezko eskola-materialak eta softwarea sortu eta hizkuntzaren kalitatea zaintzeko; NOLEGA programa eta ULIBARRI proiektua, eskola-giroan euskararen erabilera indartzeko; Hezkuntza Administrazioa Euskalduntzeko Plana. Halaber, A, B eta D ereduen hizkuntzazko gaitasun-ondorioak ateratzea eta hobekuntza-neurriak proposatzea izan da bere eginkizunetako bat.
=== Euskaltzaindia ===
[[1983]]. urtean, euskaltzain urgazle izendatu zuen [[Euskaltzaindia]]k. Lehenago ere, [[1976|1976an]] bertan, Euskaltzaindiaren matematika azpibatzordeko kide izan zen<ref name=":1" />. Erakundearen baitan lan oparoa egin du, lexikologia eta hiztegigintzaren aldetik batik bat: Hiztegigintza batzordearen kide izana da hainbat urtez, baita Jagon Saileko kide ere. Batean zein bestean, bertako idazkari izana da zenbait urtez.
Bestalde, Euskaltzaindian bertan, LEF (Lexiko Irizpideen Finkapena) batzorde-atalaren gestio-arduradun izana da. Langintza horren ildotik garatu ziren maileguzko hitzen idazkera, Orotariko Euskal Hiztegia proiektua eta EEBS (Egungo Euskararen Bilketa Sistematikoa) egitasmoa.
[[2006|2006ko]] apirilaren 27tik aurrera euskaltzain osoa da. Sarrera hitzaldia [[2007|2007ko]] ekainaren 2an irakurri zuen Donostian<ref>{{Cite web|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/1181124576|izenburua=Pedagogoa Batzar Nagusietan. Hizkuntzen azterbideak, Iturriagaren argitan|sartze-data=2017-04-07|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.
Gaur egun Euskararen Historia Soziala (EHS) izeneko egitasmoa darama aurrera. 2007an sortutako proiektu honek soziolinguistika historikoaren bidea lantzen du, aztertzen duenean euskarak eta euskararekin harremanetan egon diren hizkuntzek denboran izan duten bilakaera soziala<ref>{{Cite web|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_content&view=article&id=807&Itemid=442&lang=eu|izenburua=Euskaltzaindiaren webgunea. Euskararen Historia Soziala|sartze-data=2017-03-10|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.
=== Soziolinguistika ===
Hizkuntza alorrean duen esperientzia guztia bilduta, [[soziolinguistika]]ren eta [[hizkuntzaren soziologia]]ren alorrean aritu da, eta [[euskara]]k munduko beste eremu urriko hizkuntzekin batera dituen arazoen teoria eta praktika aztertu ditu. Horrek hamaika kongresu eta topaketatara eraman du, [[Euskal Herria]]n eta [[Europa]]n barna. Alde horretatik, [[Joshua Fishman]] soziolinguista estatubatuarraren zenbait lan itzuli ditu eta baita berarekin elkarlanean aritu ere.
Irakasle eta tutore da HIZNET – Hizkuntza plangintza graduondokoan<ref>{{Cite web|url=http://hiznet.asmoz.org/informazioa/antolakuntza/94-irakasleak/205-mikel-zalbide-elustondo|izenburua=Hiznet - hizkuntza plangintza graduondokoa|sartze-data=2017/05/24|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.
Neurri handi batean, berak ekarri ditu euskararen egoerara Fishmanek darabiltzan oinarrizko hainbat kontzeptu<ref>{{Cite web|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/1086087086|izenburua=Joshua A. Fishman-en RLS edo HINBE|sartze-data=2017/05/24|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.
Hala nola, mintzaldatzea, ingelesezko ''language shift'' kontzeptuaren ordainetan, hiztun-talde baten baitan denboran zehar ematen den hizkuntza batetik beste baterako aldaketa adierazteko. Euskararen kasuan, euskal hiztun-taldeen baitan erdaratara ([[Gaztelania|gaztelaniara]] eta frantsesera) egiten den mintzaldatzea.
Hizkuntza indarberritzea (HINBE), hau da mintzaldatze prozesuari buelta ematea, ''reversing language shift (RLS)'' kontzeptua adierazteko.
Baita arnasguneen kontzeptua ere, ahuldutako hizkuntza batentzat beharrezkoak diren hiztun-eremu demografikoki kontzentratuei buruz aritzeko.
Azken urteotan, Euskararen Historia Soziala egitasmoaren baitan, euskararen nahiz beste edozein hizkuntzaren historia soziala lantzeko eredu metodologiko bat garatu eta finkatu du egitasmoko lankideekin batera.
Hitz egiten eta idazten dakien hizkuntzak: euskara, gaztelania, alemana eta ingelesa.
| |||