Homosexualitate: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Gay flag.svg|thumb|249x249px|Homosexualen eskubideen aldeko mugimenduak erabiltzen duen bandera]]
'''Homosexualitatea''' (antzianko gerkotik ὁμός, ‘berdin’, eta latinetik ''sexus'', ‘sexu’) sexu edo genero berdineko kideen arteko erakarpen erromantiko, sexual edo jarrera sexuala da. Joera sexual bezala, homosexualitatea sexu berdineko pertsonekiko "erakarpen erromantiko, sexual edo emoziozko erakarpen patroi iraunkor bat" da.[[Fitxategi:Gay Couple Savv and Pueppi 02.jpg|thumb|250px|Bi gizon homosexual.|ezkerrera]]'''Homosexual''' adjektiboa, sexu harremanak sexu bereko pertsonekin izateko joera duen gizabanakoa izendatzeko erabiltzen da, emakume zein gizon izan. Homosexualitatea askotan [[heterosexualitate]]aren edo [[bisexualitate]]aren aurkakotzat ageri da. '''Lesbiana''' terminoa emakume homosexualak izendatzeko erabiltzen da. Eta ingelesetik datorren '''gay''' terminoa, euskaraz, gizon homosexualak izendatzeko erabiltzen da; ingelesez, oro har, edozein homosexual —emakume nahiz gizon— izendatzeko erabiltzen da, baina bereziki gizonezkoak.
Bisexualitatearekin eta heterosexualitatearekin batera, homosexualitatea heterosexual-homosexual zuzenean dauden hiru joera sexualen kategoria nagusienetakoa da. Ez dago argi zientzialarien artean zergatik pertsona batek joera sexual konkretu bat garatzen duen. Zientzialari askok uste dute natura eta hezkuntza (eragin genetiko, hormonal edota ingurumenaren eraginaren konbinazioren bat) direla joera sexual konkretu bat eragiten dutenak. Beste batzuek, ordea, uste dute arrazoi biologikoengatik batez ere ematen dela joera sexual bat.
== Homosexualitatearen egoera legala munduan ==
'''Homosexualitatea legala''':
{{Legenda|#002255|Ezkontza homosexuala}}
17. lerroa:
{{Legenda|#ec8028|Kartzela zigorra}}
{{Legenda|#e73e21|Betibiziko zigorra}}
{{Legenda|#800000|Heriotz zigorra}}|ezkerrera]]Munduko herrialdeen artean homosexualitatearekiko jarrera nahiko ezberdina da. Herrialde batzuetan, homosexualitatea babesten saiatzen da Gobernua, homofobiaren aurka arituz eta gizabanako bakoitzaren askatasuna defendatuz. Beste herrialde batzuetan, homosexualitatea zigorturik dago, isun zigorra izatetik heriotz zigorra izatera, herrialdearen arabera.
=== [[Homofobia]] ===
Homofobia pertsona homosexualekiko gorrotoa, beldurra edota diskriminazioa erakusten duen jarrera da. Batzuetan, ''homofobia'' terminoa, [[LGBT|LGTB]]+ elkarte osoko pertsonen aurkako jarrerari deritzo, hau da, pertsona ''ez-zisgenero'' edo ''ez-heterosexualen'' aurkako jarrerari.
Homosexualen aurkako jarrera hauek oso nahiko daude munduko hainbat gizarteetan. Orokorrean, herrialde eta gizarte garatuetan homofobia gutxiago nabaritzen da garatzeko bidean dauden herrialdeetan baino. Nahiz eta homofobia oraindik LGTB+ elkartearen kezka nagusiena den, homosexualen eta gainontzeko gutxiengo sexualen onarpena mundu mailan handitu egin da, batez ere [[Europa]], [[Amerika]] eta [[Ekialde Urruna|Ekialde Urrun]]<nowiki/>eko hainbat herrialdetan XX. mendetik gaur egunera.
=== Bikote homosexualen ume-adopzio eskubideak ===
[[Fitxategi:Male Couple With Child-01.jpg|thumb|Bikote homosexual bat eta haien umea.]]
Bikote homosexualen umeak adoptatzeko eskubideak bermatuta daude lurralde gutxi batzuetan, batez ere Europan eta Amerikan. Kasu hauetan, legeak bi bikotekideei ''aitak'' edo ''amak'' izateko eskubidea bermatzen die. Neurri honek ez du orokorrean hainbeste onarpen sozialik, homosexualen eskubideei dagozkien beste lege edo lege-proposamenekin konparatuz, ezkontza homosexualarekin konparatuz, adibidez.
== Ikus, gainera ==
| |||