Georgia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
No edit summary |
||
29. lerroa:
| biztanle_zenbatespen_rankin = 131.
| biztanle_errolda = 3.713.804
| biztanle_errolda_urte = 2014<ref name="census">{{erreferentzia|url= http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf |izenburua = 2014 General Population Census. Main Results |argitaletxea = National Statistics Office of Georgia, census.ge |sartze-data = 2017-4-28}}</ref>
| biztanle_dentsitate_km2 = 53,5
| biztanle_dentsitate_rankin = 137.
43. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Georgia'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ({{lang-ka|საქართველო|Sakartvelo}}, {{IPA|sɑkʰɑrtʰvɛlɔ}} ahoskatua) [[Eurasia]]ko [[Kaukasia]] eskualdeko estatua da. Bi [[kontinente]]tan banaturik dago, [[Europa]]ren ekialdean eta [[Asia]]ren hego-mendebaldean<ref>Foster, Ruth, ''Take Five Minutes: Fascinating Facts about Geography'', Teacher Created Resources, 1 avril 2003, 176 pages, p.55</ref>{{,}}<ref>''Encyclopedic World Atlas'', George Philip & Son, Oxford University Press, USA, 26 déc. 2002, 280 pages, p.104</ref>{{,}}<ref>{{en}} ''Encyclopedia of World Geography, Volume 1'', R. W. McColl, Infobase Publishing, 14 mai 2014, 433 pages, p.366</ref>. Mendebaldean [[Itsaso Beltza]] dauka, [[Errusia]] iparraldean, [[Azerbaijan]] ekialdean, eta [[Armenia]] eta [[Turkia]] hegoaldean. [[1991]]. urtera arte [[Sobietar Batasuna]] ohiaren errepublika federatuetako bat izan zen. Georgiako mugen barruan, Itsaso Beltzaren ondoan, [[Abkhazia]]ko eta [[Adjaria]]ko errepublika autonomoak daude, eta baita [[Hego Osetia]]ko lurralde autonomoa ere.
== Geografia ==
49. lerroa:
=== Erliebea ===
[[Kaukaso Handia]] mendikateak, iparraldean, [[Errusia]]tik banatzen du eta bertan kokatzen da [[Xkhara]] mendia (5.047 m
=== Hidrografia ===
56. lerroa:
=== Klima ===
Georgia bi arro oso desberdinetan banatzen du Suram goi-ordekak (900 m). Mendebaldeko Georgia emankorra da eta jende asko bizi da bertan; bertan dira Itsaso Beltza eta Rioni ibaia; klima hezea eta beroa da hangoa. Ekialdeko Georgia barnealdekoa da; eremu zabal menditsua da, eta [[klima kontinental]]a du, lehorragoa; landareak estepakoak dira.
<gallery mode=packed>
Svaneti,_georgia.jpg|[[Svaneti]] eskualdea
Black_Sea_coast_of_Georgia_(country),_with_skyline_of_Batumi_on_the_horizon.jpg|[[Itsaso Beltza]]ren ertza
Shahara peak near Ushguli 1870.jpg|[[Xkhara]] mendia (5.047 m)
Algeti valley 1.jpg|[[Algeti]] harana
Khrami River Kirach Muganlo.jpg|[[Khrami]] ibaia
</gallery>
== Historia ==
104 ⟶ 112 lerroa:
=== Barne gatazkak ===
[[Fitxategi:AbchazijaGruzijoje.png|thumb|right|220px|
* [[Abkhazia]]ko eskualdea independentea da ''de facto'' [[1992]]tik. Eskualdeko lurraldearen % 83 Abkhaziako gobernu sezesionistak kontrolpean du, [[Errusia]]ko armadaren laguntzaz. 1992-1993ko Gerraren ondorioz, Abkhaziako georgiar gehienek lurraldetik ihes egin zuten, eta egun Georgiako beste eskualde batzuetan (hiriburuan bereziki) bizi dira erbesteratu moduan. Hala ere, Abkhaziako lurraldearen % 17 —Abkhaziako Errepublika Autonomo georgiarra— Georgiako gobernuak kontrolatzen.
111 ⟶ 119 lerroa:
== Demografia ==
=== Biztanleria ===
2014an Georgiak 3.713.804 biztanle zituen, 53,5 biztanle kilometro koadroko dentsitatearekin<ref name="census"></ref>. Biztanleen 53,6 bizi da hiriguneetan<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gg.html Georgia], cia.gov</ref>. Adineka, berriz, honela dago banaturik biztanleria: 0-14 urte bitartekoak %17,9, 15-24 urte bitartekoak %12,6, 25-54 urte bitartekoak %40,9, 55-64 urte bitartekoak %12,8 eta 65 urtetik gorakoak %15,8<ref name="cia"></ref>. Bizi itxaropena 76,2 urtekoa da, 72,1 urtekoa gizonezkoena eta 80,6 urtekoa emakumezkoena (2016ko zenbatespenak)<ref name="cia"></ref>.
Georgiako [[urbanizazio]] tasa (% 58, 1995ean), Sobietar Batasun ohikoaren batez bestekoa baino apalagoa da, eta nekazaritzan oinarrituriko ekonomiaren adierazgarri da hori. Familiak oraindik handiak dira (4,7 kide batez beste), [[usadio|tradizio]] eta balio [[patriarkatu|patriarkalak]] gordetzen dira (abegitsuak izatea, ohorearen zentzua, emakumeen bertutea, zaharrei zor zaien errespetua), ezkontza mistoak oso gutxi dira horiek guztiak arkaismoaren eta modernotasunaren nahasketaren ondorio dira, kaukasiar gizarteen bereizgarria.▼
▲
=== Banaketa etnikoa ===
Georgiarrak dira errepublikako biztanle gehienak (%86,8
Gainerako talde etniko edo nazioei dagokienez, batzuk aspalditik bizi dira lurralde
=== Hizkuntzak ===
Hizkuntza ofiziala [[georgiera]] da,
=== Erlijioa ===
Biztanle gehienak georgiar
=== Hiri nagusiak ===
{{Hiri handienak
| name = Georgiako hiri handienak
| country = Georgia
| stat_ref = [http://census.ge/files/results/Census_release_ENG.pdf 2014 General Population Census Main Results]
| city_1 = Tbilisi | div_1= Tbilisi | pop_1 = 1 108 717|img_1 = Tbilisi, Georgia — View of Tbilisi.jpg
| city_2 = Batumi | div_2 = Adjara |pop_2 = 152 839 |img_2 = Streets of Batumii.jpg
| city_3 = Kutaisi | div_3 = Imereti |pop_3 = 147 635 |img_3 = Downtown_Kutaisi_%26_White_Bridge_as_seen_from_Mt_Gora_(August_2011)-cropped.jpg
| city_4 = Rustavi | div_4 = Kvemo Kartli |pop_4 = 125 103 |img_4 = Rustavi_Square.JPG
| city_5 = Gori, Georgia{{!}}Gori | div_5 = Shida Kartli |pop_5 = 48 143
| city_6 = Zugdidi | div_6 = Samegrelo-Zemo Svaneti |pop_6 = 42 998
| city_7 = Poti | div_7 = Samegrelo-Zemo Svaneti |pop_7 = 41,465
| city_8 = Sukhumi | div_8 = Abkhazia |pop_8 = ''39,100''<ref name="occ">Hiri okupatua, zenbatetsitako datua</ref>
| city_9 = Khashuri | div_9 = Shida Kartli |pop_9 = 33 627
| city_10 = Tskhinvali | div_10 = Shida Kartli |pop_10 = ''30,000'' <ref name="occ"/>
| class = nav
| div_name =
| div_link = Unitate administratiboa
}}
== Ekonomia ==
|