Korronte zuzen: berrikuspenen arteko aldeak

'''Korronte zuzena''' ('''DC''' hizkiekin ere ezaguna, [[ingeles]]ez ''Direct Current'') elementu [[eroale elektriko|eroale]] batetik igarotzen den norantzanoranzko bakarreko [[elektroi]]-isuria da. [[Korronte alterno]]an (AC, ''Altern Current'') ez bezala, korronte zuzenean [[karga elektriko]]ak beti norantzanoranzko berdinean mugitzen dira, polaritatea konstantea izanik. Adibidez [[pila|pilek]], [[bateria|bateriek]] eta [[zelula fotovoltaiko]]ek ematen duten tentsioa korronte zuzenekoa da.

Askotan '''korronte zuzen''' terminoa tentsio konstantea adierazteko erabiltzen bada ere, korronte zuzena ez da derrigorrez tentsio konstanteduna, tentsio aldakordun korrontea zuzena da polaritatea aldatzen ez den bitartean. HolaHala ere, kontutan hartu behar da terminoa esanahi batekin ala bestearekin erabiltzen den. Adibidez, [[elikatze iturri|elikatze-iturri]]ei buruz aritzerakoan, artezgailuaren irteerako seinalearentzat ''arteztua'' terminoa aurkitu dezakegu, iragazki -irteerako seinalearentzat ''kizkurtua'' terminoa, eta behin tentsio konstantea lortutakoan ''zuzena'' terminoa, hitzaren definizio zorrotzean hiru hauek zuzenak badira ere.

Sareko [[Tentsio (elektrizitatea)|tentsioa]] korronte alternokoa izan ohi da, [[Europar Batasuna|Europar Batasunean]] adibidez 230 [[Volt|V]] [[balio efikaz|eraginkorreko]] eta 50 [[Hertz|Hzkoa]] da. Hori dela eta, korronte alternoa korronte zuzen bihurtzeko [[artezgailu (elektrizitatea)|artezgailu]]ak erabili ohi dira, zeinak osagai [[elektronika|elektronikoak]] —gaur egun— edo elektromekanikoak —iraganean— dituzten. Korronte zuzena korronte alterno bihurtzeko [[inbertsore (elektrizitatea)|inbertsoreak]] erabiltzen dira.

Korronte zuzena [[bateria elektriko|bateriak]] kargatzeko erabiltzen da, eta ia sistema elektroniko guztietan, elikadura iturri bezala. [[Aluminio]] produkzioan eta beste prozesu elektrokimiko batzutan korronte zuzeneko [[potentzia elektriko|potentzia]] haundiak erabiltzen dira. [[Trenbide]] batzutan korronte zuzena erabiltzen da, hiriguneetan gehienbat. Goi-tentsioko korronte zuzena hurrunekourruneko tokietatik potentzia haundiakhandiak garraitzeko edo korronte alternoko sareak elkar konektatzeko erabiltzen da.

'''Korronte zuzeneko zirkuitu''' bat [[tentsio iturri|tentsio-iturri]], [[korronte iturri|korronte-iturri]] eta [[erresistentzia elektriko|erresistentzia]]z osatutako [[zirkuitu elektriko|zirkuitu]] bat da. Kasu honetan, zirkuituko [[tentsio (elektrizitatea)|tentsio]] eta [[intentsitate elektriko|korronte]]ek ez daukate denborarekiko menpekotasunik. Zirkuituko tentsio edo korronte balio zehatz bat ez dago aurreragoko balio baten menpe. HauHori dela eta, korronte zuzeneko zirkuitu bat irudikatzen duten ekuazio -sistemek ez daukate denborarekiko [[integral]] edo [[deribatu]]rik.

Korronte zuzeneko zirkuitu bati [[kondentsadore elektriko|kondentsadore]] edo [[haril]] bat gehitzen bazaio, zirkuitua ez da, era zorrotzean esanda, korronte zuzeneko zirkuitua —korronte eta tentsio konstanteak dituena—. Hala ere, horrelako zirkuitu gehienek korronte zuzeneko ebazpena daukate. Ebazpen hauek zirkuituko korronte eta tentsioak ematen dituzte zirkuitua egoera egonkorrean dagoenean. Zirkuitu hauek [[kalkulu diferentzial|ekuazio diferentzial]] sistema batekin irudikatzen dira. Ekuazio hauen ebazpenak orokorrean parte trantsitorio bat eta egoera egonkorreko parte bat daukate. Badaude zirkuitu batzuk korronte zuzeneko zirkuituen ebazpenik ez daukatenak. Adibide sinple bi, kondentsadore batera konektatutako korronte -iturri konstantea eta haril batera konektatutako tentsio -iturri konstantea dira.

[[Fitxategi:Netzgeraet.jpg|200px|thumbnail|Mahaigaineko [[elikatze iturri]] sinple bat. [[Voltmetro]]an '''V''' hizkiaren azpian dagoen marra zuzenak korronte zuzeneko tentsioa ematen duela adierazten du. [[Anperemetro]]aren azpian dauden konektoreak elikatze -iturriaren irteerak dira. Kolore konbentzioa jarraituz, gorriak positiboak dira eta beltzak negatiboak]]

Orokorrean korronte zuzeneko instalazioek konektore, etengailu eta [[luminaria]] desberdinak erabiltzen dituzte, korronte alternoan erabiltzen direnen aldean, gehienbat korronte zuzenean erabiltzen diren tentsio txikiegatiktxikiengatik.

Korronte zuzeneko tresnek ez dituzte polaritate alderantzizkatzearen aurkako babesik izaten, eta alderantzizko polaritatearekin elikatzen badira izorratu egin daitezke, diodo-zubi bat ez badaukate —[[pila]] edo [[bateria elektriko|bateriaz]] elikatutako tresna gehienek ez daukate diodo-zubirik—. Pila edo bateriak erabiltzen dituzten gailuek hauekhoriek zein posiziotan ezarri behar diren azaltzen duen diagrama bat edukitzen dute. Bateria batzuk bere posizio zuzenean bakarrik konektatu ahal izateko diseinatuak daude. Konektore batzuk ere era zuzenean bakarrik konektatu ahal izateko moduan diseinatzen dira. Konbentzioz, elikadura konektore bi dituzten tresnetan, kolore gorria positiboarentzat erabiltzen da eta beltza negatiboarentzat.

Korronte zuzena arrunta da tentsio oso txikiko erabilpenetan, eta tentsio txikiko erabilpen batzutan, bereziki bateria edo pilekin elikatzen diren erabilpenetan, hauek korronte zuzena bakarrik ematen bait dutebaitute, edo [[eguzki energia|eguzki-energia]] erabiltzen denean, [[zelula fotovoltaiko]]ek korronte zuzena bakarrik sortzen dutelako. Ibilgailu gehienek korronte zuzena erabiltzen dute; [[alternadore]]ak korronte alternoa sortzen badu ere, [[artezgailu (elektrizitatea)|artezgailu]]ekin korronte zuzena lortzen da. [[Zirkuitu elektroniko]] gehienek korronte zuzeneko [[elikatze iturri|elikatze-iturri]]a behar dute. [[Erregai-pila|Erregai-pilek]] korronte zuzena bakarrik sortzen dute.

Automobil gehienek 12 volteko korronte zuzena erabiltzen dute; gutxi batzuek 6V6 V edo 42Veko42 Veko sistema elektrikoa daukate.

Hegazkin arinen sistema elektrikoak 12V12 V edo 28Vekoak28 Vekoak izaten dira.

Tentsioaren arteztzea [[artezgailu (elektrizitatea)|artezgailu]]en bitartez egiten da. Hauek iraganean [[Balbula termoioniko|huts -balbulak]] erabiltzen zituzten. Gaur egun, ia denek [[diodo]]ak erabiltzen dituzte, eta [[tiristore]]ak [[potentzia elektriko|potentzia]] haundiak artezten direnean.